Tag: cynnwys

Cofnodwyd ar

Problem dosbarthu cynnwys Cymraeg

Dyna sy’n wneud i mi feddwl am broblem dosbarthu cynnwys Cymraeg.

Dyma RS Thomas ar raglen Beti a’i Phobol:

https://soundcloud.com/beti-ai-phobol/beti-ai-phobol-r-s-thomas-rhan

Dim ond 74 o wrandawiadau wedi bod ers iddyn nhw lanlwytho’r hen raglen i Soundcloud ar 13 Tachwedd 2013.

Chwarae teg i’r tîm am eu rhoi nhw ar y we yn barhaol tu hwnt i gyfnod cyfyngedig iPlayer.

Ond mae nifer o wrandawyr yma yn siom i mi. Mae’r niferoedd yn debyg ar y rhaglenni Beti a’i Phobol eraill.

Efallai bod hi’n dangos pwysigrwydd hyrwyddo?

Efallai diffyg chwiliadau am y pwnc?

Diffyg disgwyliadau ar ran y cynulleidfa botensial?

Neu ddiffyg statws i’r Gymraeg ar ganlyniadau chwilio Google ac ati?

Ta waeth rwy newydd rannu’r rhaglen uchod ac wedi rhoi cwpl o ddolenni ar Wicipedia hefyd.

Cofnodwyd ar

Santes Dwynwen 404!

Yn anffodus roedd rhaid i rywun dileu dau dolen ar Wikipedia i erthyglau S4C am Santes Dwynwen achos mae’r sianel wedi torri’r dolenni (Dudley a Dechrau Canu). Ydyn ni wedi colli’r erthyglau am byth?

Dydd Santes Dwynwen 404 anhapus!

Dyw e ddim yn broblem S4C, mae’n broblem i’r diwydiant darlledu yn gyffredinol. (Gweler hefyd: cofnod gan Tom Morris am Channel 4 a BBC.)

Pryd fydd darlledwyr yn gwerthfawrogi cynnwys o safon ar y we fel mwy na jyst cyhoeddusrwydd dros dro? Pryd fyddan nhw yn caru‘r we fel cyfrwng?!

Rydyn ni’n bwriadu dathlu Santes Dwynwen am byth, dylen nhw hefyd. Rydyn ni eisiau gweld twf yn y maint o gynnwys da yn Gymraeg ar y we. Ond ar hyn o bryd rydyn ni’n ail-adeiladu’r we Gymraeg bob 10 mlynedd. Mae’n wastraff o arian ac amser. Dw i’n deall tipyn o golled cynnwys ar fentrau gan wirfoddolwyr – ond cwmnïau cyfryngau proffesiynol?

Wrth gwrs mae modd ailgyfeirio cyfeiriadau i’r erthyglau os mae’r system cyfeiriadau wedi newid.

Dydd Santes Dwynwen Hapus i chi i gyd beth bynnag.

Cofnodwyd ar

Rhodri Talfan a BBC Cymru ar-lein

I fod yn deg i BBC Cymru dw i wastad yn cael rhyw fath o ateb i unrhyw gofnod amdanyn nhw, fel arfer trwy ebost neu alwad ffôn. Mae croeso iddyn nhw adael sylwadau hefyd.

Os oes gyda ti syniad neu farn amdanyn nhw dylet ti blogio fe ac anfon y ddolen iddyn nhw yn bendant. Mae’n well na llythyr preifat achos mae pobol eraill yn gallu defnyddio’r syniadau. Dw i’n licio meddwl bod y syniadau a sgwrs ar gael i bawb yn y cyfryngau o Golwg360 i S4C i Jazzfync a Gemau Fideo.

Meddai Rhodri Talfan Davies, Cyfarwyddwr BBC Cymru:

[…] As BBC Wales approaches its 50th anniversary in 2013, we need to provide audiences in Wales with permanent access to BBC Wales’ extraordinarily rich back-catalogue. Our archive is a national resource – a true national treasure – that should be enjoyed by everyone wherever they chose. […]

Gwych. Does dim rhaid aros tan 2013. 🙂

Mae ‘cofio’ yn rhan fawr o hunaniaeth Cymru. Cofiwch, wyt ti’n cofio Macsen ayyb ayyb. Dylen ni adlewyrchu ein blaenoriaethau ‘cofio’ ar-lein. Rhyw ddydd byddan ni’n cymryd argaeledd y stwff yn caniataol.

Gwnes i weld y dyfyniad yma mewn trawsgrifiad araith hir ar Click on Wales (mae’r erthygl wedi diflannu, gobeithio bydd e’n ôl cyn hir). Hoffwn i weld blog go iawn gan Rhodri Talfan gyda chofnod bob mis i esbonio penderfyniadau a derbyn sylwadau – yn hytrach na rhywbeth ar yr IWA.

Beth bynnag, mae’r paragraff yn teimlo fel ateb uniongyrchol i rai o fy nymuniadau mis yma ynglŷn ag argaeledd rhaglenni. Siŵr o fod cyd-ddigwyddiad, mae’r BBC yn meddwl pethau tebyg. Felly bydd rhaid i mi codi fy disgwyliadau nawr. 🙂

OK mae’r archif yn iawn, mae addewid. Beth am stwff cyfoes? Hoffwn i glywed mwy o fanylion am:

[…] We need to redefine our ambitions for Welsh language digital services – and to focus much more on services that complement rather than replicate those available in English if we’re to achieve significant impact. […]

Mae’n dibynnu ar dy athroniaeth. Dylen ni trio creu byd cyflawn uniaith Cymraeg? Neu jyst derbyn y ffaith bod pobol yn dilyn stwff yn Saesneg? Dw i’n meddwl bod y pwyslais ar gynnwys unigryw yn bwysig iawn. Ond mae peryg o roi Cymraeg yn y cornel. Neu cadw Cymraeg yn y cornel. Mae ‘popeth yn Gymraeg’ yn arbrawf meddwl ardderchog ar-lein. O’n i’n ystyried creu ategyn Firefox i flocio Saesneg ar y we, fel jôc wrth gwrs ond hefyd fel prawf i weld pa mor hir ti’n gallu teithio yn Gymraeg cyn i ti bwrw wal ieithyddol (bancio ar-lein, dadansoddiad newyddion rhyngwladol, ffeindio ffilmiau…).

Tra bydd Saesneg yn tyfu mwy a mwy ar-lein bydd pob iaith yn wynebu’r un cwestiwn cyn hir. Dw i wir yn meddwl bod y gwaith ’ma yn Gymraeg yn arloesol.

Cofnodwyd ar

Ffenestr rhaglenni ar BBC iPlayer

Roedd dau trafodaeth da ar sioe Dylan Iorwerth heddiw – un am brotestiadau meddiannu yng Nghymru ac un am PRS a cherddorion Cymraeg – a mwy.

Am faint fydd sioe Dylan Iorwerth yn barhau ar BBC iPlayer? Un wythnos yn unig.

Yfory bydd y sioe cyntaf o fis Tachwedd yn cwympo yn yr ebargofiant digidol Cymraeg. Bob dydd wythnos yma byddan ni’n colli sioe arall.

Ond wythnos nesaf bydd sgyrsiau am yr un pynciau yn y tafarnau, caffis, newyddion, blogiau a phlatfformau cymdeithasol ond tra bod nhw yn barhau bydd BBC a Dylan Iorwerth yn colli’r cyfle i gyfrannu i’r sgyrsiau ac i fanteisio am yr alw dyfodol. Anffodus.

Mae’n rhaid gofyn: pam mae’r cyfle i wrando, y ffenestr, mor fyr yma?

Heblaw ychydig o gerddoriaeth does dim hawliau anodd mewn sioeau fel Dylan Iorwerth neu teledu trafodaeth fel Pawb a’i Farn.

Model bosib fydd archif Desert Island Discs. Dw i ddim yn anghofio’r podlediadau BBC lle maen nhw yn ailgylchu’r cynnwys o rhai o’r sioeau, e.e. Ar y Marc. Maen nhw yn model o beth sy’n bosib ond er bod nhw yn MP3 heb unrhyw DRM iPlayer dydyn nhw ddim yn parhau ar y wefan am fwy na mis.

Dylai’r sgyrsiau fel ’na bod ar gael am byth, rhywsut.

Am faint fydd unrhyw erthygl a sylwadau ar Golwg360 parhau? Am flynyddoedd i ddod. Rydyn ni’n gallu sgwennu dolen i unrhyw erthygl mewn cofnod blog neu ebost unrhyw bryd, e.e. erthygl a sgwrs am PRS a cherddorion. (Neu’r 64 cofnod blog gan Dylan Iorwerth.)

Mae toriadau yn y BBC, dw i’n deall, ac efallai does dim lot o gyllideb i gynnig mwy o ffrydiau awdio. (Er bod rhai o bethau ar iPlayer am flynyddoedd, e.e. ar eitem It Felt Like A Kiss gan Adam Curtis, deadline y cynnwys yw 11:59PM Dydd Gwener, 31 mis Rhagfyr 2038.) Un ffordd rhad i helpu’r trafodaethau bydd trwydded wahanol. Yn hytrach na ‘Hawlfraint BBC – cedwir pob hawl’ jyst dweud ‘Hawlfraint BBC – mae’r trafodaethau yn y sioe yma wedi cael ei rhyddhau dan Creative Commons BY-NC’. Mae trwydded BBC, sef y Creative Archive Licence, sy’n cael ei defnyddio bob hyn a hyn ond dw i ddim wedi gweld unrhyw ddefnydd ar gynnwys yn Gymraeg. Beth bynnag, fydd ddim angen unrhyw feddalwedd neu gostau newydd i newid y polisi achos mae pobol eraill yn gyfrifol am y gwesteia. Bydd unrhyw yn gallu copïo sioe i roi ar blog neu Soundcloud neu Audioboo ayyb. Mae pobol yn wneud e eisoes, e.e. Dave Datblygu ar Beti a’i Phobol.

Os mae’n werth cynhyrchu rhaglen mae’n rhaid bod modd sicrhau bywyd y rhaglen am fwy nag wythnos, modd cyfreithlon.

Siŵr o fod pobol yn y BBC yn cwrdd rhywbryd wythnos yma neu fis yma i drafod sut i godi niferoedd o wrandawyr a’i chyfranogiad, pherthnasedd a ‘reach’ y rhaglennu, proffil Dylan Iorwerth ac ati. Dyma un ffordd effeithiol.

(Gyda llaw un ffordd arall fydd cysoni’r enw a’r hashtag i naill ai Dylan Iorwerth #dylaniorwerth neu Dan yr Wyneb #danyrwyneb, nid y dau!)

Cofnodwyd ar

Gwefannau lleol, blodau yn tyfu ym mhob man

Tri dolen heddiw am wefannau lleol (dim trefn penodol):

1. Nodiadau gan Gareth Morlais o’r digwyddiad Talk About Local yng Nghaerdydd ar y blog Hacio’r Iaith – a thrafodaeth gan eraill. (Mae Gareth yn sgwennu BaeColwyn.com sef blog lleol ardderchog.)

Dwi’n meddwl bod trio canol rhywbeth mor ddatganoledig a Phapurau Bro mewn uber-safle yn bownd o fethu. Y gorau gellid ei wneud ydi trio cael rhywun i guradu aggregator o’r straeon gorau sydd yn y rhwydwaith (pe sefydlid rhwydwaith o gwbl).

2. Roedd y sylw uchod gan Rhodri ap Dyfrig. Mae fe’n adrodd meddyliau ar ôl Cymanfa Ddychmygu S4C Newydd.

Sut i ddechrau blog lleol

3. Fy nghyfraniad i’r sgwrs am lleol yng Nghymru: Sut i ddechrau blog lleol – canllaw i ddechreuwyr, tudalen newydd ar Hedyn

Dyw e ddim yn gyflawn eto ond os ti’n gofyn “Blogiau bach lleol di-ri? Neu uber-safle monolithig?”, dylai fy marn i fod yn glir.

Dyma pam gwnes i ddefnyddio’r enw Hedyn am y wefan wici pan gwnes i gofrestru’r enw dwy flynedd yn ôl. Nid achos o’n i’n meddwl am newyddion lleol yn enwedig ond o’n i’n meddwl: beth fydd llwyddiant ar y we Gymraeg yn gyffredinnol? Sydd yn gynnwys newyddion lleol.

Cliw arall: yr enw Pethau Bychain tu ôl ein digwyddiad llwyddiannus yn 2010. Rydyn ni’n gallu mwynhau o leiaf rhai o’r credit am yr enw. 🙂

Dyw sefydliadau Cymreig ddim yn hoffi’r athroniaeth o bethau bychain yma achos maen nhw yn licio platfformau MAWR, NEWYDD ac eisiau ordero canapés am y lansiad a bwydo’r buddsoddwyr, gwleidyddion a’r Western Mail.

Ond weithiau rydyn ni jyst angen y pethau BYCHAIN ar blatfformau sy’n bodoli EISOES – ond wrth gwrs gyda defnydd arloesol a chreadigol.

Ti’n gallu gweld y gwahaniaeth. Y “lansiad” fydd rhwydwaith cryf o bobol ar wahan – sy’n defnyddio’r we yn yr iaith Gymraeg am amcanion gwahanol nhw.

(Er enghraifft, dychmyga Casgliad y Werin heb y platfform. Efallai rhywbeth fel cyfres o weithdai Flickr a YouTube o gwmpas Cymru yn hytrach. Dyw e ddim yn swnio’n ddrwg o gwbl. Fyddan ni wedi arbed miloedd o bunnau o’r cyllideb meddalwedd (perchnogol) sy’n ailadrodd Flickr a YouTube. Rhy hwyr dw i’n gwybod. Cywira fi os fi’n rong.)

I fod yn onest dw i’n trio meddwl am rôl unrhyw uber-safle. Aggregator, mae rhai yn ddweud. Wel, pa fath? Mae Google Blog Search yn bodoli yn barod. Rhywbeth sy’n casglu’r straeon fel Umap am flogiau lleol – gyda map o Gymru falle? Wel, wyt ti rili eisiau mynd trwy newyddion lleol o ardaloedd gwahanol? Yr un cwestiwn yn geiriau gwahanol: pryd oedd y tro diwethaf wnest ti ddarllen papur bro o ardal gwahanol i fwydo diddordeb personol? Diffiniad newyddion lleol yw diddordeb lleol. Mae’n symud i newyddion genedlaethol os mae’n perthyn i bobol tu allan.

Dw i’n edmygu Glo Mân (papur bro ardal Dyffryn Aman) ond mae’r rhan fwyaf yn amherthnasol i fi yn Grangetown. Efallai yr unig aggregator posib fydd blog gan person o’r goreuon a doniol o gwmpas Cymru.

Mae Dave Winer, tad blogio ac RSS, yn cytuno:

Lately it’s dawning on people that the mass aggregators of local information aren’t achieving critical mass among the locals. Outside.in, a site that never made much sense to me, sold to AOL for $10 million. A lot less money than the VCs had invested in it.

Fy syniad gorau am yr uber-safle fydd copi o WordPress am newyddion lleol. Lawrlwytha’r cod a chynnig y peth fel darpariaeth i flogwyr lleol, e.e. ubersafle.com/llanrug ac ubersafle.com/eglwyswrw gyda blogiau ar wahan ar yr un enw parth Mae’n hollol iawn dan GPL. Ond PAM? Y peth pwysicaf fydd y hyfforddi a gweithdai – dal.

Mae gyda ni’r syniad o uber-safle trwm ac yn chwilio am reswm.

Dw i’n gallu meddwl am rôl enfawr o ran sefydliadau Cymraeg yma – yn gynnwys S4C. Sef: gweithdai, mynediad i offer, adnoddau fel lluniau a fideo (enghraifft: Eisteddfod Bae Colwyn 1947), adnoddau eraill, hyfforddi (sut i ddadfwndeli dy newyddion fel cofnodion a pheidio dibynnu ar ffeiliau PDF am bopeth!), grwpiau Flickr, blogiau bychain (fel Pethe), digwyddiadau agored fel Talk About Local a Hacio’r Iaith, tudalennau ar y we fel Sut i ddechrau blog lleol. Her yw, bydd pob un yn achosi llwyddiannau bach. Dim canapés!

Gyda llaw croeso i ti cyfrannu: Sut i ddechrau blog lleol – canllaw i ddechreuwyr

Cofnodwyd ar

Rhannu yw’r recordio newydd.

Dim ond meddyliau heddiw.

Mae’r rhan fwyaf o bethau yn Gymraeg yn anweledig. Maen nhw yn cysgu mewn archifau.

Trafodwch.

  • BBC
  • Recordiau Sain
  • Bando
  • Sidan
  • S4C
  • Fideos o Eisteddfodau
  • Llyfrau
  • Y Gasgen
  • Pethau o’r 1990au a 2000au
  • Ernest (DIWEDDARIAD 26/03/2011)

Dylen ni rhyddhau a rhannu nawr. Mae’r arian yn gallu dod hwyrach.

1960au.

Arwr yr archif: Bernie Andrews

After these sessions, instead of lodging the master tapes in the BBC library, Andrews invariably — and crucially — took them home. This was in breach of the rules, but it meant that much precious material escaped the BBC’s infamous policy of “wiping” tapes to save money.

2011.

Arwr yr archif: un person sy’n rhyddhau, rhannu ac annog rhannu gyda chaniatâd. Neu heb ganiatâd swyddogol. Maen nhw yn wneud y mwyafswm gyda thechnoleg sydd ar gael.

Rhannu yw’r recordio newydd.

Cofnodwyd ar

Cymru vs Efrog Newydd. Amgueddfeydd a ffotograffiaeth ar y we

Es i i’r Amgueddfa Genedlaethol Cymru, un o fy hoff lefydd yng Nghaerdydd, i weld arddangosfa newydd (o hen hen gelf).

O’n i eisiau dangos lluniau yma.

Ond yn anffodus dylwn i ddilyn eu polisi nhw.

Polisi Ffotograffiaeth

Plîs darllena’r termau ac amodau, yn enwedig: “…na chaniatáu iddi gael ei chyflwyno ar unrhyw wefan”.

Sori, dim llun o hen gelf Tsieniaidd heddiw (gan fy hynafiaid, uh huh). Maen nhw ar fy disc caled. Efallai gallet ti ddod rownd i’w weld.

Felly yn lle, dyma llun o tipi o’r Brooklyn Museum yn Efrog Newydd.

Tipi

Lluniau gan Brooklyn Museum dan drwydded Creative Commons.

Dilyna’r blog Tumblr. OK, maen nhw yn rhyddhau EU lluniau NHW ar Flickr, ar Tumblr, o gwmpas y we dan Creative Commons.

Beth am ymwelwyr? Ydyn nhw yn gallu “cyflwyno ar unrhyw wefan”?

Cer i’r oriel ar-lein Brooklyn Museum am lluniau gan ymwelwyr.

Mae rhai o’r ymwelwyr wedi dewis trwydded Creative Commons – fel y llun yma o Amenhotep o’r Aifft gan wallyg.

Amenhotep

Paid â gofyn lle ffeindiodd y Brooklyn Museum y cerflun. Pwnc arall!

Yn hytrach na’r wefan Brooklyn Museum yn enwedig hoffwn i roi ffocws ar y grŵp Flickr achos mae’n rhad iawn. Mae sefydliadau yng Nghymru yn meddwl bod ar-lein yn golygu platfform arbennig newydd am £20,000, £100,000 neu mwy, dyw e ddim yn wir! Dw i ddim yn siarad am blatfformau rili heddiw, dw i’n siarad am bolisi. Mae lot o bobol eisiau fy ngofyn am dechnoleg weithiau, dw i’n tuedda tuag at ofyn am bolisi cyntaf.

Termau o Flickr:

If you agree to these rules, you can join the group

Post your photos of the Brooklyn Museum, Steinberg Family Sculpture Garden, Target First Saturday events and, of course, the Museum’s fountain. Photos of friends and family visiting the museum are welcome too!

If you tag with wwwbrooklynmuseumorg we’d love to highlight your images on these page(s) of our website, with complete Flickr credit and a link back to the original photo, per the Flickr Terms of Service:

www.brooklynmuseum.org/community/photos/

brooklynmuseum.tumblr.com

Photography is allowed in the Museum so long as the images are taken using existing light only (no flash) and are for personal, non-commercial use. Photography is often restricted in special exhibition galleries; please consult with the Visitor Center upon arrival.

Thanks for shooting. We look forward to seeing your images!

Dim sôn am beidio rhannu ar y we. Mewn gwirionedd maen nhw yn ANNOG defnydd o’r grŵp a rhannu.

Nôl i’r lluniau gan Brooklyn Museum. Dwedodd Huffington Post:

Likewise, despite the common (though questionable) view that it’s more lucrative for museums to assert as much control over their “intellectual property” as copyright law allows, the Brooklyn Museum apparently understands that its mission is more effectively fulfilled, and the public better served, when the museum allows its collection to be reproduced, remixed and disseminated in as many (non-commercial) ways as possible.

Hoffi’r cyfweliad da yma gyda Brooklyn Museum am eu waith gyda thechnoleg, cynnwys a Creative Commons.

We actually just launched a big project to better identify the rights status of objects in our online collection, so now each object on the Museum’s collections pages has information on its rights status, including those that are understood to be under no known copyright. At the same time, we’ve taken another step in the ongoing direction of opening up more content and with images and text that we own the copyright to, we changed our default Creative Commons license on the site from a CC BY-NC-ND to a CC BY-NC, to allow for greater re-use of materials.

Rhannu a hyrwyddo trwy CC ers 2004…

The great thing about CC is its modular structure. We had started with that CC-BY-NC-ND back in 2004 and having had a good experience, wanted to open it up a bit more. CC allows us to change as we grow and that’s very valuable – it means we can take small steps toward larger goals and do so as the institution feels comfortable.

Rhyw ddydd efallai byddan nhw yn cael gwared o’r NC (nid-masnachol). Efallai mae rhywun eisiau gwerthu crys-t o rywbeth neu blogio gyda thipyn o hysbysebion, beth yw’r broblem? Dylai amgueddfeydd dosbarthu mwy.

Mae’r Brooklyn Museum yn dda ond dw i’n byw yng Nghymru. Dyma’r polisi’r Amgueddfa Genedlaethol Cymru yn Saesneg, yr unig lun arall dw i’n gallu rhannu o fy ymweliad.

Photography Policy

Gweler hefyd: polisiau llun NASA (gwych), Cynulliad Cymru (da) ac ABC Awstralia (da), Llyfrgell Genedlaethol (hmm)

DIWEDDARIAD 14/03/2011: Mae’r Amgueddfa yn rhyddhau lluniau dan Creative Commons. (Diolch Rhys am y sylw.)

Cofnodwyd ar

Dadfwndelu a chynnwys Cymraeg ar-lein

Mae Mathew Ingram yn drafod y golled mantais technoleg yn y diwidiant newyddion. Mewn geiriau eraill, mae unrhyw un yn gallu cyhoeddi/copïo newyddion ar-lein, dyw busnesau newyddion ddim yn defnyddio technoleg arbennig ac unigryw i fod yn gystadleuol yn 2011.

the media industry is in the process of being unbundled, just like the telecom business has been, and it’s even harder for media and content companies because there is no technological aspect to their business, the way there is with telephones and infrastructure and bandwidth. All the media business has is content, which can take a million different forms, and which is available to everyone as soon as you click “publish” or “send.”

Gweler hefyd: Om Malik ar yr un pwnc.

Dadfwndelu a chynnwys

Hoffwn i drafod cynnwys a dadfwndelu yn eu ystyr ehangaf – newyddion, LOLs, barn, blogiau, fideo, papurau bro arlein.

Dyn ni ddim yn trafod am fusnes cynnwys yn yr un ffordd a’r UDA ond dw i’n meddwl bod y gwersi yn debyg. Er enghraifft, dw i ddim eisiau gweld enghreifftiau fel BBC Chwaraeon eto. Mae’r broblem darpariaeth newyddion am chwaraeon yn Gymraeg yn anodd, angen bod yn gystadleuol mewn ffordd i dynnu’r ymwelwyr Cymraeg o wefannau eraill. Yn gyffredinol, sut ydyn ni’n gallu dylunio llwyddiannau ar-lein?

Teyrngarwch

Pa mor DEYRNGAR fydd ymwelwyr yn y dyfodol i wefannau Cymraeg? Mae rhai yn darllen achos mae’r cynnwys yn Gymraeg ond paid â dibynnu arnyn nhw yn unig – dylet ti cynnig rhywbeth DA yn erbyn y safon y byd/Saesneg. Fy ateb yw, paid â dibynnu ar deyrngarwch.

Oes pwynt 1. cyfieithu neu addasu pethau o gwmpas y we neu dylen ni 2. rhoi ffocws pur ar gynnwys unigryw? Mae 1 yn OK ond ti’n mynd head-to-head gyda’r fersiwn Saesneg. Problem gydag opsiwn 2 yw, angen bod yn greadigol iawn neu dyn ni’n dibynnu ar ddim ond yr un pynciau hawdd sy’n unigryw: S4C, Cymru, Cymraeg fel mae Rhodri ap Dyfrig wedi dweud. Os ti’n nabod fi byddi di wybod bod dw i eisiau gwe Gymraeg amrywiol iawn, y byd(ysawd) trwy llygaid Cymraeg.

Angen barn

Dw i’n gallu gweld cyfle mawr am wefan barn – gydag erthyglau bob dydd. Sgwennu da gyda fideo/lluniau, bob bob dydd, amrywiaeth o bynciau, amrywiaeth o gyfranwyr, uniaith Gymraeg. Gadawodd pobol 29 sylw da yn Gymraeg ar Skdadl/Angharad Mair, mae cyfleoedd am drafodaeth dda. Mae’r ymgeiswyr gorau ar hyn o bryd yn dangos elfennau da ar wahan: blog Golwg360 (barn am newyddion cyfoes), Barn arlein (amrywiaeth o gyfranwyr ond rhy anaml) a BlogMenai (yn aml, ond un awdur yn unig). Mae gyda ni dewisiadau felly, does dim rhaid i ni ofyn Click on Saesneg i ddweud ein dweud. Mae Golwg360 yn gallu mynd am y goron yma, dylen nhw gopïo’r enghraifft Huffington Post – mae’r drysau yna ar agor. Mae pobol fel George Clooney yn cyfrannu achos maen nhw yn gwybod bod gyda nhw platfform. Efallai bydd y farn yn tynnu pobol i’r cynnwys arall.

Dadfwndelu a theledu

Mae rhai o bobol eisiau neidio off y clogwyn S4C i mewn i’r môr dadfwndelu. Ydyn nhw yn deall bod dadfwndelu yn golygu marwolaeth ar hyn o bryd? Amlblatfform yw’r “lle” mwyaf cystadleuol ERIOED. Mae diffyg straeon llwyddiannus ar hyn o bryd. (Gweler: Dafydd El a Mari Beynon Owen vs. Daniel J. Boorstin. Mae gyda Martin Owen yn WalesHome rhai o bwyntiau perthnasol ond mae’r prif bwynt – lladd S4C – yn hollol rong.) Strategaeth well am y byd amlblatfform yw llawer o brojectau bach ac arbrofol, adeiladu ein CV arlein fel cenedl/iaith, tyfu ein rhwydweithiau a rhannu tips am lwyddiant gyda’n gilydd.

Cofnodwyd ar

Holi am gynnwys niche yn Gymraeg

Diolch i Ifan am ei sylw ar fy nghofnod diwethaf. Dw i wedi copi’r sylw. Rydyn ni’n siarad am rywbeth cyffredinol a phwysig ar y we Gymraeg, haeddu cofnod ar wahan. Darn o’r sylw:

Mae hynny’n bwysig wrth gwrs ond mae yna berygl gyda gwefan Cymraeg eich bod chi’n mynd i niche o fewn niche.

Er engraifft, fe allen i dreulio adnoddau ac amser ar greu a chynnal gwefan bysgota neu wyddbwyll yn Gymraeg. Fe fyddai yna lond dwrn o bobol wrth eu bodd ac yn ei ddefnyddio’n selog. Ond fe fyddet ti’n darparu gwasanaeth ar gyfer cynulleidfa bach o fewn cynulleidfa sydd eisoes yn fach. Os nad ydi gwefan chwaraeon Cymraeg y BBC yn gallu denu digon o ddefnyddwyr i gyfiawnhau ei fodolaeth, ti’n gweld y broblem sydd gyda ni.

Dw i’n gallu gweld y broblem yn sicr, dw i wedi bod yn profi mathau gwahanol o gynnwys niche yn Gymraeg ar y we am flwyddyn a hanner. Heblaw am eithriadau bach, mae’r rhan fwyaf wedi bod yn uniaith Gymraeg, e.e. ar ytwll.com, ar haciaith.com.

Eisiau dysgu mwy felly hoffwn i ofyn y cwestiynau yma:

  1. Ydy’r enghraifft BBC Chwaraeon yn ddigonol yma? Dw i ddim yn gyfarwydd iawn arno fe ond ydy’r cynnwys yn ddigon unigryw gyda digon o “hyrwyddo” priodol? Faint yw “cynnwys unieithog”?
  2. Mae’r enghreifftiau pysgota a gwyddbwyll yn dda a pherthnasol yma. Bydd gwyddbwyll yn wych! (Gyda llaw newydd ffeindio gwyddbwyll.com). I unrhyw un sy’n meddwl am bostio pethau ar y we: pam ydyn ni’n siarad am gwefannau llawn? Beth am ddechrau gyda chofnod neu fideo neu awdio neu rhywbeth fel arbrawf, efallai ar dy wefan neu efallai ar y we unrhyw le? (Mae lot o gwmniau yn trio arbrofion arloesol ar hyn o bryd, e.e. mae Guardian Local yn arbrawf yn gynnwys Caerdydd, Leeds a Chaeredin. Efallai rydyn ni eisiau trio rhywbeth bach yn hytrach na tri blog llawn gyda staff llawn amser ond mae’r cysyniad yn debyg. Profi am brofiad.)
  3. Sut allen ni cynnig rhywbeth yn Gymraeg sy’n well nag unrhyw beth arall arlein – yn unrhyw iaith? Cwestiwn anodd ond efallai rydyn ni’n cystadlu gyda Saesneg mwy a mwy nawr. Gawn ni trio technoleg newydd, e.e. beth am ail-chwarae gem gwyddbwyll Kasparov neu pwy bynnag cam-wrth-gam gyda sylwebaeth Cymraeg yn HTML5? Efallai ail-ddefnyddio meddalwedd cod agored.
  4. Beth yw llwyddiant? Beth yw llwyddiant yn dy ddiffiniad a chyd-destun? Nifer o ymwelwyr yn ystod yr un diwrnod? Neu yr un mis neu yr un flwyddyn? Neu presennoldeb yr iaith Gymraeg ar y we, dylanwad a chodi disgwyliadau?

Dw i ddim yn siŵr am unrhyw ateb fan hyn ond croeso i ti gadael sylw.

Cofnodwyd ar

Rydyn ni angen termau hawlfraint fyrrach

Meddai blogwr maximus Nic Dafis yn ei cofnod am Gomins Creadigol:

Wedi dweud hynny, dw i ddim yn cytuno bod angen sustem hawlfraint newydd i Gymru, a ddim yn gweld sut byddai hynny’n gweithio tra bod Cymru a Lloegr yn rhannu cyfundrefn cyfreithiol yn gyffredinol. Pan daw’r chwyldro gogoneddus, wrth gwrs, bydd popeth yn wahanol, ond tan hynny dylai fod yn ddigon i hybu defnydd o’r Comins Creadigol mor eang ag sy’n bosibl, yng Nghymru fel yng ngweddill y byd.

Ond mae Comins Creadigol yn “optio i mewn”. Iawn amdanat ti a fi. Iawn am artistiaid, awduron a bandiau sy’n gallu defnyddio fe yn 2010 gyda gwaith newydd. Neu hen waith.

Ond dyw e ddim yn iawn am 56 mlynedd o destun sydd yn mas o brint. Neu 56 mlynedd o bethau dyn ni’n gallu ailddefnyddio – tu allan o jyst ddelio teg.

Term hir yw problem yn ieithoedd eraill hefyd, e.e. Saesneg. Mae’n fwy o broblem yn Gymraeg. Fel arfer, dyn ni’n teimlo’r un pethau yn iaith leiafrifol ond MWY. Ble wnes i ffeindio’r nifer 56 mlynedd? Term am destunau gan gynnwys llyfrau a chylchgronau yw 70 mlynedd o’r farwolaeth yr awdur. Dw i’n dychmygu cymdeithas gyda therm 14 mlynedd o’r farwolaeth yr awdur.

(Dw i wedi bod yn geidwadol yma. Roedd y term gwreiddiol o’r ddeddf hawlfraint gyntaf yn 1709 yn 14 mlynedd ar ôl y gwaith gyda 14 mlynedd opsiynol os oedd yr awdur dal yn byw.)

Dychmyga 56 mlynedd o lyfrau, drama, barddoniaeth, lluniau, fideo ac awdio ar gael ar y we am unrhw ddefnydd.

Basai term hawlfraint fyrrach yn well i Saesneg ac yn well i Gymraeg. Mae pobol wedi esbonio’r problemau yn y cyd-destun Saesneg ac wedi dychmygu’r canlyniadau o dermau byrrach. (Gweler hefyd: Open Rights Group yn y DU.)

Nid cyfreithiwr ydwyf ond sgwennais i awgrymiadau os ti eisiau ailddefnyddio deunydd Cymraeg sydd yn fas o brint.