Categori: y we

Cofnodwyd ar

Diffyg canlyniadau Cymraeg ar Google News

Jyst dogfennu sgwrs o heddiw:

[blackbirdpie url=”https://twitter.com/carlmorris/status/146211575991250945″]

[blackbirdpie url=”https://twitter.com/ifanmj/status/146245883569258498″]

[blackbirdpie url=”https://twitter.com/ifanmj/status/146246086200270848″]

[blackbirdpie url=”https://twitter.com/carlmorris/status/146259354411216896″]

(Dim stori newydd yma, o’n i’n chwilfrydig. Ond mae’n ddiddorol i weld agweddau cwmnïau technoleg tuag at y Gymraeg yn y cyd-destun yma. Mwy na thechnoleg maen nhw yn cwmnïau cyfryngau, cwmnïau cyhoeddi, cwmnïau dosbarthu…)

Cofnodwyd ar

Ymddiried a rhannu

Bob hyn a hyn mae rhywun yn rhannu gwybodaeth sensitif gyda fi am brosiect neu rywbeth ar y gweill ac yn aml iawn maen nhw yn dweud ‘plîs paid â phostio’r manylion ar y we – ar hyn o bryd’. Wel, diolch. Does dim rhaid i ti ofyn o gwbl achos dw i ddim yn cymryd sensitifrwydd yn ganiataol. Dyw’r ffaith bod i’n blogio yn meddwl bod i’n rhannu dy bethau yn awtomatig heb ofyn am ganiatâd. Hoffwn i feddwl bod i’n cymryd mwy o ofal. Mae pŵer mawr yn dod gyda chyfrifoldeb mawr. 🙂

Cofnodwyd ar

Ffenestr rhaglenni ar BBC iPlayer

Roedd dau trafodaeth da ar sioe Dylan Iorwerth heddiw – un am brotestiadau meddiannu yng Nghymru ac un am PRS a cherddorion Cymraeg – a mwy.

Am faint fydd sioe Dylan Iorwerth yn barhau ar BBC iPlayer? Un wythnos yn unig.

Yfory bydd y sioe cyntaf o fis Tachwedd yn cwympo yn yr ebargofiant digidol Cymraeg. Bob dydd wythnos yma byddan ni’n colli sioe arall.

Ond wythnos nesaf bydd sgyrsiau am yr un pynciau yn y tafarnau, caffis, newyddion, blogiau a phlatfformau cymdeithasol ond tra bod nhw yn barhau bydd BBC a Dylan Iorwerth yn colli’r cyfle i gyfrannu i’r sgyrsiau ac i fanteisio am yr alw dyfodol. Anffodus.

Mae’n rhaid gofyn: pam mae’r cyfle i wrando, y ffenestr, mor fyr yma?

Heblaw ychydig o gerddoriaeth does dim hawliau anodd mewn sioeau fel Dylan Iorwerth neu teledu trafodaeth fel Pawb a’i Farn.

Model bosib fydd archif Desert Island Discs. Dw i ddim yn anghofio’r podlediadau BBC lle maen nhw yn ailgylchu’r cynnwys o rhai o’r sioeau, e.e. Ar y Marc. Maen nhw yn model o beth sy’n bosib ond er bod nhw yn MP3 heb unrhyw DRM iPlayer dydyn nhw ddim yn parhau ar y wefan am fwy na mis.

Dylai’r sgyrsiau fel ’na bod ar gael am byth, rhywsut.

Am faint fydd unrhyw erthygl a sylwadau ar Golwg360 parhau? Am flynyddoedd i ddod. Rydyn ni’n gallu sgwennu dolen i unrhyw erthygl mewn cofnod blog neu ebost unrhyw bryd, e.e. erthygl a sgwrs am PRS a cherddorion. (Neu’r 64 cofnod blog gan Dylan Iorwerth.)

Mae toriadau yn y BBC, dw i’n deall, ac efallai does dim lot o gyllideb i gynnig mwy o ffrydiau awdio. (Er bod rhai o bethau ar iPlayer am flynyddoedd, e.e. ar eitem It Felt Like A Kiss gan Adam Curtis, deadline y cynnwys yw 11:59PM Dydd Gwener, 31 mis Rhagfyr 2038.) Un ffordd rhad i helpu’r trafodaethau bydd trwydded wahanol. Yn hytrach na ‘Hawlfraint BBC – cedwir pob hawl’ jyst dweud ‘Hawlfraint BBC – mae’r trafodaethau yn y sioe yma wedi cael ei rhyddhau dan Creative Commons BY-NC’. Mae trwydded BBC, sef y Creative Archive Licence, sy’n cael ei defnyddio bob hyn a hyn ond dw i ddim wedi gweld unrhyw ddefnydd ar gynnwys yn Gymraeg. Beth bynnag, fydd ddim angen unrhyw feddalwedd neu gostau newydd i newid y polisi achos mae pobol eraill yn gyfrifol am y gwesteia. Bydd unrhyw yn gallu copïo sioe i roi ar blog neu Soundcloud neu Audioboo ayyb. Mae pobol yn wneud e eisoes, e.e. Dave Datblygu ar Beti a’i Phobol.

Os mae’n werth cynhyrchu rhaglen mae’n rhaid bod modd sicrhau bywyd y rhaglen am fwy nag wythnos, modd cyfreithlon.

Siŵr o fod pobol yn y BBC yn cwrdd rhywbryd wythnos yma neu fis yma i drafod sut i godi niferoedd o wrandawyr a’i chyfranogiad, pherthnasedd a ‘reach’ y rhaglennu, proffil Dylan Iorwerth ac ati. Dyma un ffordd effeithiol.

(Gyda llaw un ffordd arall fydd cysoni’r enw a’r hashtag i naill ai Dylan Iorwerth #dylaniorwerth neu Dan yr Wyneb #danyrwyneb, nid y dau!)

Cofnodwyd ar

Fy ymgynghoriad cyhoeddus cyntaf

Dw i’n bwriadu cyfranogi yn ymgynghoriad cyhoeddus. Dw i erioed wedi gwneud unrhyw beth debyg fel unigolyn neu gwmni. Mae’r pwnc yn eang iawn (cyfryngau o bob math) ac mae ’da fi lot fawr o bethau i’w ddweud.

Cwestiynau: oes pwynt os dw i’n dweud yn union yr un peth a phobol a chwmniau/sefydliadau eraill? Ydy e’n cyfrif fel rhyw fath o ‘bleidlais’ os mae lot o bobol yn dweud yr un peth? Neu ydy’r dystiolaeth yn ‘ansoddol’ a fydd e’n well i fi trio rhoi pwyslais ar bethau unigryw yn fy nogfen?

Cofnodwyd ar

Cymru (digidol) rydd!

FrancoDyma cofnod diddorol gan Rhodri ap Dyfrig: pam dyw siaradwyr Cymraeg ddim yn manteisio ar Foursquare?

Mae mwy na Foursquare yna. Mae fe hefyd yn sôn am bolisi gwrth-ieithoedd Quora. Wel, fel y dwedais ar y pryd sa’ i’n trysto unrhyw platfform gyda’r un polisi ieithyddol a Generalísimo Franco.

Ond mae mwy o heriau i’r platfformau nag ieithoedd a mwy na rhyngwyneb yn dy hoff iaith. Pam fod gyda ni polisi? Ydyn nhw wedi ystyried dy bolisi a fy mholisi?

Dw i’n dechrau colli diddordeb mewn platfformau dan gwmniau ‘trwm’ er enghraifft. Mae lot yn teimlo fel rheolaeth top-i-lawr. Os oes na gormod o reolau mympwyol, dw i’n gadael. Er bod rhai o bobol Cymraeg ddim yn mynegi’r problemau gyda’r un geiriau, maen nhw yn sensitif i’r wendidau fel y mae Rhodri yn dweud am enwau llefydd ayyb. Ac dw i’n cymryd bod y stori yn debyg yn ieithoedd eraill.

Dw i’n eitha hapus i dalu platfform gyda fy data ac hyd yn oed ‘gweithio am ddim’ iddyn nhw os dw i’n cael gwerth yn ôl. Os oes gyda ti cyfrif Facebook neu unrhyw gwasanaeth am ddim rwyt ti’n cytuno. Rwyt ti’n hapus i weld lluniau dy ffrindiau a’r clonc diweddaraf mewn cyfnewidfa, ti’n cynnig dy data.

Mae rhyddid yn bwysig i fi. Nid jyst rhyddid ieithyddol.

Rhyddid i bostio am bob math o bwnc. (Os oes gyda ti ddiddordeb yn democratiaeth ac ymgyrchu gweler y stori Facebook am ymgyrchwyr eleni.)

Mae rhyddid i adael. Wyt ti’n gallu allforio dy gynnwys Quora neu Foursquare i wasanaeth arall, dy flog neu ffeil lleol? Sa’ i’n meddwl. ‘Corporate blogging silos‘ fel y mae Dave Winer yn dweud.

Ar blatfformau fel YouTube neu Twitter mae tipyn o reoliaeth ysgafn (tu fas i broblemau hawlfraint) ond mae’n teimlo fel bod ychydig mwy o ryddid. Rydyn ni’n gallu anghofio presennoldeb y cwmni i roi ffocws ar y sgwrs/cynnwys. WordPress.com a rhai o’r wasanaethau Google yn dda o ran allforio dy stwff. Gweler Google Data Liberation Front.

TimWrth gwrs mae lot fawr o stwff yn dod dan y categori cyfryngau digidol, nid jyst Facebook, Twitter nid hyd yn oed YouTube, Flickr ac ati… Un dyfodol delfrydol: mwy o reolaeth yn y gymuned Cymraeg, sef mwy o bethau fel adolygiad.com (ar steroids), blogiau annibynnol, platfformau annibynnol, prosiectau fel Diaspora sydd ddim yn cynnig rhwydwaith gymdeithasol o gwbl ond gwe gymdeithasol. Does dim rhaid i ti fod yn codydd i elwa o ryddid.

(Llun gan Paul Clarke)

Mewn gwirionedd mae’r byd wedi colli rhai o’r egwyddorion Tim Berners-Lee.

Cyn hir bydd gwasanaeth neu mwy nag un dewis o wasanaethau Diaspora yng Nghymru. Neu rywbeth tebyg. Mae cyfathrebu dynol yn rhy bwysig i fod ar blatfform cwmni enfawr.

Nôl i’r we yn hytrach na gweoedd o gwmpas y lle.

Datganoliad digidol!

Cofnodwyd ar

Gwendid newyddion BBC – rhan 2

Cofia’r dolen i Gymru ar brif dudalen BBC News?

Roedd dewis ‘Wales’ am newyddion yn Saesneg a ‘Cymru’ am newyddion yn Gymraeg.

Mae’r BBC newydd cael gwared â’r dolen ‘Cymru’ rhywbryd wythnos yma. Does dim cyfeiriad i Gymru ar y tudalen bellach.

Mae’r prif dudalen yn ddarn o real estate pwysig iawn ac mae’r blaenoriaethau yna yn adlewyrchu blaenoriaethau’r sefydliad. Cer i’r prif dudalen http://www.bbc.co.uk/news/. Neu hyd yn oed http://www.bbc.co.uk/news/wales/!

Mae’r adran newyddion yn Gymraeg yn cuddio rhywle. Ydyn nhw eisiau hyrwyddo’r adran felly? Faint o ymwelwyr fydd yn dod ar draws yr adran nawr? Cofia mae BBC wedi gwneud arferiad o gynnig gwasanaethau Cymraeg (fel Chwaraeon) dan y cownter cyn iddyn nhw eu lladd.

Dw i wedi trio ychwanegu Cymru fel lleoliad ar fy fersiwn personol o’r tudalen ond mae’r system yn dehongli’r gair fel ‘Chinnor, Oxfordshire’. Ydy e’n gweithio i ti? Efallai os rydyn ni i gyd yn trio bob dydd byddan nhw yn derbyn y neges?

Gyda llaw dyma rhai o’r blaenoriaethau ar y brif dudalen heno:

  • Latin America
  • BBC World Service – News and analysis in 27 languages (ieithoedd eraill)
  • Uniforms quiz – Do you know your Grange Hill badges?
  • High drama – Painted ladies and bamboo music – a guide to Chinese opera
  • Bottled bronze – When did fake tan become the new norm?

Gweler rhan 1 os ti ddim yn ddigon blin eisoes.

Cofnodwyd ar

Gwendid newyddion BBC

O’n i’n pori y wefan BBC neithiwr. Dw i newydd creu set ar Flickr o’r tudalennau blaen Newyddion BBC yn amrywiaeth o ieithoedd gwahanol. Mae pob un yn sôn am Tripoli a Gaddafi: Saesneg, Sbaeneg, Rwsieg, Arabeg, Tsieinëg. Yr unig eithriad yw Cymraeg.

Newyddion BBCMae darpariaeth Cymraeg ar-lein gan BBC wedi cael toriadau eraill yn ddiweddar (gweler marwoliaeth BBC Chwaraeon hefyd). Mae’r straeon ‘Carchar am annog terfysg’ a ‘Carcharu aelod Cymdeithas yr Iaith’ yn bwysig a pherthnasol i ddarllenwyr Cymraeg ond ble mae’r newyddion y byd? Mae’r model Golwg360 yn dda – blaenoriaeth i straeon y byd a straeon i ddiddordeb i ddarllenwyr Cymraeg.

Hoffwn i ofyn cwestiynau eraill am y gwasanaeth Cymraeg newyddion newynog.

Ble mae’r dyluniad newydd achos mae’n edrych fel y dyluniad o 2008 neu rhywbeth (gweler hefyd: Gaeleg)? Ydy siaradwyr Cymraeg yn disgwyl llai o safon yn y dyluniad?

Ble mae’r sain a fideo newydd achos bore ’ma maen nhw yn dangos rhai o’r un fideos o straeon Dydd Llun, dau diwrnod yn ôl?

Faint o bobol sy’n siarad rhai o’r ieithoedd eraill fydd yn gweld eisiau eu gwasanaethau os fydd angen toriadau rhywle? Gwnaf i dewis enghraifft: Sbaeneg. Sori am ddewis Sbaeneg ond faint o siaradwyr Sbaeneg fydd yn sylwi toriadau yn y gwasanaeth BBC os mae iaith o Brydain angen tipyn bach mwy o bluraliaeth?

Wrth gwrs mae pobol wedi gofyn yr un cwestiynau yma am wasanaethau eraill fel radio dros y blynyddoedd. Does dim problem gyda gweithwyr BBC sydd yn wneud job dda gydag adnoddau sydd ar gael. Dw i eisiau gwybod beth mae pobol sy’n wneud y penderfyniadau cyllidebol yn meddwl.

Cofnodwyd ar

Mantais y parth cyhoeddus

Wyt ti erioed wedi clywed araith gan wleidydd na gwas sifil am fanteision y parth cyhoeddus? (Dw i erioed wedi. Ond dw i wedi clywed y geiriau ‘eiddo deallusol’, ‘intellectual property’ ac ‘IP’ sawl gwaith.)


Fersiwn mawr


Fersiwn mawr


Fersiwn mawr


Fersiwn mawr


Fersiwn mawr


Fersiwn mawr

Mae’r lluniau hyfryd yma yn dod o’r archif Library of Congress. Dim trwydded, dim hawlfraint, dim ond ‘No known copyright restrictions’.

Dyma ddau wefan sydd wedi bod yn rhydd i rannu’r lluniau yn y pythefnos diwethaf:

Buzzfeed, mis Gorffenaf 2011 (31,631 yn dilyn ar Twitter, lluniau wedi cael 490 hoff, 69 ‘response’ hyd yn hyn)

How To Be A Retronaut, heddiw (9597 yn dilyn ar Twitter, 17600 yn dilyn y tudalen Facebook, mwy o bobol ar RSS ayyb)

Diolch Library of Congress, UDA. (Gweler hefyd: lluniau NASA)

Wrth gwrs mae lluniau yn dangos un math penodol o Gymru, sef yr 19eg ganrif. Ond mae’n iawn, mae’n rhan o’n hanes, diwylliant ac etifeddiaeth.

Dyma un mantais y parth cyhoeddus i bobol sy’n trio hyrwyddo Cymru neu codi ymwybyddiaeth am Gymru, e.e. Llywodraeth Cymru, Visit Wales.

Ond pa mor aml ydy blogiau o gwmpas y byd yn rhannu stwff o Gymru?

Paid anghofio’r parth cyhoeddus. Syniad da i Lyfrgell Genedlaethol sydd yn digido pethau o ganrifoedd yn ôl ac yn trio rhoi nhw dan drwydded hawlfraint gaeth iawn.

Cofnodwyd ar

Gwybodaeth rydd ac Amcan X

Dw i ddim wedi bod yn cysylltiedig iawn yn ystod yr Eisteddfod. Dw i’n meddwl bydd fideo o’r sesiwn Hacio’r Iaith yn stondin Prifysgol Aberystwyth ar gael ar y we.

Yn y cyfamser hoffwn i sgwennu ymateb i’r cwestiwn yma:
http://twitter.com/#!/crisdafis/status/98033648636395520

Tipyn bach o gyd-destun. Roedden ni’n hoffi’r opsiynau eraill ond doedden nhw ddim yn digon:

  • Google Blog Search – bron pob blog ar y we ond ble mae’r blogiau Cymraeg? Anodd i’w ffeindio os ti eisiau pori – mae stwff Cymraeg ar goll. Dyma un angen enfawr yn Gymraeg ac ieithoedd bychan – uno darnau o’r we gyda’i gilydd.
  • Blogiadur – ‘blog o flogiau’ gyda blogiau Cymraeg (88 blog ar hyn o bryd). Trefnwyd yn ôl amser.
  • awgrymiadau gan ffrindiau – ‘ar hap’
  • dolenni mewn ebost/gwefannau eraill – ‘ar hap’

Nawr mae gyda ni:

Mae’r cwestiwn yn dilys, pam ydyn ni wedi bod yn treulio amser i gasglu Yellow Pages o flogiau?

Dilyn. Rydyn ni wedi bod yn chwilio am flogiau yn yr iaith Gymraeg fel darllenwyr/ymwelwyr. Pam ddarllen/dilyn/edrych at/gwylio/gwrando ar/tanysgrifio i flogiau? Newyddion, digwyddiadau lleol, barnau, fideo, hwyl, ymgyrchu, coginio, hobïau a diddordebau ayyb ayyb – beth bynnag mae pobol yn ei drafod o ddydd i ddydd.

Ychwanegu blogiau i’r strwythur o ddolenni. Mae lot o flogiau yn anweledig i ryw raddau. Mae un dolen arall yn anfon ymwelwyr dynol a bots fel Google.

Ymchwil ac ystadegau. Mae rhai o bobol eisiau astudio’r (tua) 288 blog Cymraeg ar y we. Dw i’n meddwl am waith academaidd gan Daniel Cunliffe, Courtenay Honeycutt ac eraill yma (a’u papur am flogiau Cymraeg ar Blogiadur). Hefyd mae’r Rhestr yn sgil-cynnyrch o’n gwaith a dw i eisiau anfon mas y neges am rhannu stwff fel ’na.

Cofnodi ac hanes. Mae lot o bwyslais ar amser real a chofnodion newydd (gweler hefyd: Twitter). Gwych ond beth am fywyd i’r ‘hen’ cynnwys sydd dal yn berthnasol i rywun? Beth am y blogiau sy’n cysgu?

Dysgwyr iaith a datblygiad personol o’r iaith. Mae lot fawr o ddysgwyr ar y we. Yn aml iawn maen nhw yn mynd i’r we i weld Cymraeg – yn enwedig dysgwyr heb lot o ffrindiau Cymraeg a dysgwyr tu allan i Gymru. Mae hynny yn hawdd iawn i’w anghofio os ti’n nofio yn Gymraeg fel siaradwr rhugl.

Amcan X

Amcan X yw’r rheswm pwysicaf. Mewn ffordd does dim ots beth oedd tarddiad Y Rhestr neu Hedyn. Efallai mae amcanion yr aelodau/cyfranwyr yn ddiddorol i ti, efallai ddim. Mae’r wybodaeth Y Rhestr ar gael i bawb yn y byd beth bynnag.

Mae’r wybodaeth am ddim ac yn rhydd.

Gweler hefyd: rhyddid sero gyda meddalwedd rydd.

Bydd e’n neis cael teclynnau sy’n dibynnu ar y data mewn blogiau hefyd. Mae unrhyw un yn gallu bwydo ei dogfen neu taenlen/dogfen gyda data o’r Rhestr. Cer amdani. Neu meddalwedd – er enghraifft, peiriaint chwilio o flogiau Cymraeg. Dw i’n meddwl am Blogiadur ar hyn o bryd – mae Aran Jones wedi anfon yr allwedd i fi. Oes angen rhywbeth fel Umap neu Indigenous Tweets ar gyfer blogiau? Beth yw’r pynciau poeth heddiw?

Syniad. Efallai mae rhywun eisiau dadansoddi geiriau neu dermau ayyb ar blogiau gwahanol neu gynnwys y trafodaethau, e.e. pleidiau a phethau gwleidyddol.

Mae popeth yn dibynnu ar breuddwydion, gwaith, diddordebau a chreadigrwydd. Argraffa crys-t neu cylchgrawn gyda chynnwys Hedyn os ti eisiau. (Gyda llaw gawn ni newid y drwydded i rywbeth mwyaf agored?)

Cofnodwyd ar

7 blog Cymraeg newydd sbon

Dw i’n rhedeg cwrs yng Nghaernarfon ar hyn o bryd am gyfryngau cymdeithasol gyda Cyfle a saith person o gwmnïau a sefydliadau gwahanol. Rydyn ni wedi siarad am lot o bethau gwahanol.

Nes i ddechrau gyda Google Docs er mwyn creu rhywle i adael dolenni a rhannu nodiadau. Mae’r dogfen wedi bod yn wych fel sail cymuned ar-lein bach o wyth (y saith a fi). Mae’n arbed amser i gadw nodiadau yn gyffredin.

Wedyn gwnaethon ni ddechrau blogiau ar wordpress.com. Dyma rhestr o’r blogiau newydd. Croeso i ti adael sylwadau ar y blogiau!

Dylai pob dolen yma gadael pingback ar bob blog (pingback yw sylw awtomatig sydd yn cael ei adael gan blog). Mae’r pobol i gyd ar Twitter hefyd.

Bydd mwy o gynnwys ar y blogiau dydd Mercher, diwrnod y project. (Yn y cyfamser dyma rhestr o flogiau Cymraeg.)