Pam dylai’r Cynulliad Cymru cyhoeddi’r Cofnod dwyieithog? Y cyd-destun technoleg

Mae Daniel Cunliffe yn cywir iawn i sôn am Google Translate, y cofnod Cynulliad Cymru a’r Adolygiad o Wasanaethau Dwyieithog.

Dw i wedi darllen yr adroddiad wreiddiol wythnos yma (ar gael yn Cymraeg a Saesneg. Mae ymatebion dda eraill yn bodoli ond dw i eisiau dilyn Daniel a siarad am technoleg yn enwedig. Mae gormod o bwyslais ar “technoleg dychmygus” yn yr adroddiad (heb diffiniad glir, gyda llaw) a stori BBC gyda Dafydd Elis-Thomas hefyd.

Mae’r Arglwydd Dafydd Elis-Thomas AC, Llywydd y Cynulliad a chadeirydd y comisiwn, wedi dweud bod y panel wedi “ceisio barn mor eang â phosibl.”

“Un o brif amcanion y Trydydd Cynulliad yw sicrhau bod mwy o bobl yn cymryd rhan yn y broses ddemocrataidd yma yng Nghymru.

“Dyna pam ein bod yn falch o ddilyn argymhellion y panel, yn arbennig ei gynnig ynghylch sicrhau bod cofnodion o Drafodion y Cynulliad yn haws eu defnyddio, a hynny drwy ddefnyddio technoleg fodern mewn ffordd fwy dyfeisgar.”

Yn cyffredinol, mae’n amhosib dweud beth fydd yn digwydd gyda dy ffynonellau data arlein (e.e. testun neu unrhyw cynnwys arall). Mae data yn mwy gwerthfawr pan mae pobol yn gallu ail-defnyddio fe – os maen nhw yn defnyddio data cyfanred efallai gyda ffynonellau eraill yn enwedig.
Dylet ti meddwl am:

Wyt ti erioed wedi postio unrhyw beth arlein a wedyn welaist ti rywbeth hollol newydd yn digwydd gyda fe? Mae’n digwydd trwy’r amser.

Felly mae technoleg a dychymyg yn well gyda dychymyg pobol eraill – newyddiadurwyr, ymchwilwyr, pobol, cwmnïau ayyb mewn ffyrdd diddorol iddyn nhw. Rhowch data da arlein, gwelwch beth fydd yn digwydd.

Paid rhoi ffocws ar “technoleg fodern mewn ffordd fwy dyfeisgar” heb manylion penodol achos mae’n bron diystyr. Mae’n well i rhoi’r data llawn arlein gyda fformatau agored cyntaf (e.e. XML). Dyna beth dyn ni’n gwybod yn barod. Mae pobol yn gallu adeiladu teclynnau eu hun.

Dyn ni wedi colli’r gwerth llawn os dyn ni’n stopio’r cyfieithiad Cymraeg. Mae gwerth yn bodoli nawr, wythnos nesaf ac yn y dyfodol.

Paid anghofio: iaith yw technoleg.

YCHWANEGOL 1: Dw i wedi postio sylw ar cofnod Guto Dafydd am yr un pwnc hefyd.

YCHWANEGOL 2: Mae Syniadau yn sôn am y problem chwilio (Google ayyb).

Sut i wneud is-deitlau ar YouTube

Dw i’n trio is-deitlau ar YouTube.

Ewch i http://www.youtube.com/watch?v=rxNSgjS0pq0 am enghraifft a chlicio CC am dewisiadau.

Pam?

Plant, pobol di-Gymraeg, dysgwyr (unrhyw iaith), pobol tramor, byddar, karaoke, cerddoriaeth, darlithoedd, rhaglenni teledu, hwyl. Llawer o rhesymau.

Sut?

1. Lanlwythwch dy fideo di.

2. Creuwch ffeiliau gyda dy hoff golygydd testun, e.e.  Gedit ar Linux Ubuntu, Notepad neu TextPad ar Windows, TextMate ar Apple Mac. (Neu ti’n gallu defnyddio meddalwedd proffesiynol.)

Dyma’r ffeiliau dw i wedi defnyddio: Cymraeg, Deutsch, English.

Y fformat yw:

awr:munud:eiliad:milieiliad,awr:munud:eiliad:milieiliad
Geiriau

awr:munud:eiliad:milieiliad,awr:munud:eiliad:milieiliad
Geiriau

awr:munud:eiliad:milieiliad,awr:munud:eiliad:milieiliad
[Disgrifiad mewn cromfachau sgwar]

Er enghraifft:

0:00:00.000,0:00:15.000
[Cychwyn]

0:00:15.000,0:00:24.000
Ble’r wyt ti’n myned
fy ‘ngeneth ffein gu

0:00:24.000,0:00:30.000
Myned i odro, o syr,
mynte hi

Dw i wedi sgwennu 000 am milieiliad bob tro. Dw i wedi torri’r brawddegau am golwg.

Mae’n dweud “[Cychwyn]” am y 15 eiliad cyntaf.

3. Ewch i YouTube. Ewch i Edit (dy video) | Captions and Subtitles | Add New Captions or Transcript. Dilynwch y cyfarwyddiadau.

4. Weithiau dydy’r newidiadau yn digwydd yn syth am rhyw rheswm.

Help

Dw i’n chwilio am fwy o ieithoedd ar gyfer yr enghraifft yma. Wyt ti’n gallu helpu?

Diolch i Pererin am y cerddoriaeth a Annette Strauch am y cyfieithiad Almaeneg.

Tafodieithoedd melys

fferins, loshins, losin, cacen, candis, cisys, da da, minciag, neisis, pethau da, swîts, taffins, trops

Dw i’n dychmygu’r symbolau yma fel melysion bach. Bwytwch y pethau bychain.

Mae’r map yma yn dod o lyfr Cymraeg, Cymrâg, Cymrêg: Cyflwyo’r Tafodieithoedd gan Peter Wyn Thomas a Beth Thomas. Mae’r llyfr yn anodd ffeindio nawr yn anffodus.

Mae’n hollol bosib wneud map arlein o dafodieithoedd.

Mae ffordd bosib yw: defnyddia ffurflen cwestiynau, e.e. “pa air wyt ti’n defnyddio am (llun o llaeth)” ayyb, creua map.

Gallet ti gasglu blogiau a’u cyfesurynnau a chreu map awtomatig gyda phorthiannau RSS oni bai nad oes digon o flogiau yn bodoli ym mhob man.

Ond mae llawer o bethau ti’n gallu wneud gyda phorthiannau RSS blogiau Cymraeg…

Meddyliau am diwylliant DIY arlein

Now form a band

Dyma dudalen enwog o Sideburns fanzine, mis Rhagfyr 1976. Wnaeth pobol ddim yn gallu ffeindio cyfryngau gyda diddordebau eu hun. Felly dechreuon nhw gylchgronau eu hun gyda llungopiwyr. Ti’n gallu galw fe DIY, punk, ayyb. Mae bandiau DIY yn annog cyfryngau DIY yn hybu bandiau DIY…

Dyn ni ddim yn byw yn y 70au, dyn ni’n gallu cael ysbrydoliaeth. Fel Orange Juice pan gopïon nhw solo/riff o Buzzcocks.

Beth yw’r cywerthydd nawr arlein? Ti’n gallu dechrau cyfryngau dy hun gyda meddalwedd rydd, e.e. WordPress. Y band? Beth bynnag ti eisiau yn y byd. Neu dy byd. Weithiau mae’r fanzine yn dathlu ei hun, ti’n mwynhau’r fanzine ei hun.

Dw i dal yn meddwl am ffordd i hybu arlein fel teclyn defnyddiol, ar ôl Hacio’r Iaith yn enwedig. Dw i’n teimlo aflonydd.

“Dydy arlein ddim yn ddefnyddiol am bopeth” meddit ti. Ti’n gallu esbonio yn dy flog dy hun achos dw i wedi cau’r sylwadau tro yma.

Datblygu gyda Datblygu

Llyfrau, llun gan Dogfael

I need to set myself some new challenges with my Welsh learning. The next will be book-related. That means picking one up and reading it. But it needs to be a good one with the right level of challenge. (Previous posts about learning Welsh)

Rhaid i mi fendio her newydd yn fy anturiaethau Cymraeg.

Dw i’n teimlo eitha statig ar hyn o bryd (fel dysgwr).

Dw i’n gallu cofio pob carreg filltir ar y ffordd. Dechraiais i fy ngwers gyntaf dwy flynedd a hanner yn ôl. Carreg filltir. Datrys ebostiau yn y dyddiau cynnar cyn Google Translate. Ha ha. Ac wedyn, cwrddais i rywun “yn Gymraeg” am y tro cyntaf. Dw i’n cofio’r person cyntaf. Dyn ni dal yn siarad ond dyn ni ddim yn siarad un rhywbeth ac eithrio Cymraeg. Dydy’r enw nhw ddim yn bwysig iawn am y cofnod hwn. Ond oedd y foment yn bwysig. Cychwyn newydd.

Allwn i ddweud popeth dw i eisiau dweud?

Ddylwn i amneidio, honni, pan dw i ddim yn deall?

Pryd fyddan ni dechrau siarad yn normal? Byth.

Oedd y teimlad fel cwympo mas o awyren. Freefall.

Mae llawer o bobol yn gofyn am awgrymiadau cyrsiau nawr. Ydy mwy o bobol yn chwilio am gyrsiau Cymraeg? Fel prawf, dydy’r casgliad ddim yn deg. Mae mwy o bobol yn gofyn fi achos maen nhw yn gwybod dw i wedi dysgu. Gobeithio byddan nhw i gyd yn mynd i ddysgu rhywbryd, pan fyddan nhw yn barod.

Dw i’n meddwl am bob penderfyniad da yn fy mywyd. Gyda phob peth da, dylai i wedi dechrau yn gynharach. Er enghraifft. Dechrais i Gymraeg yn 2007. Dylai i wedi dechrau yn 2003. Ond does dim ots. Dylwn i benderfynu’r peth nesaf i wneud NAWR.

Mae fy straeon a barnau yma yn bersonol. Mae termau ac amodau arferol dal yn sefyll wrth gwrs.

Nawr dw i’n gallu gweithio, cwrdd â phobol newydd, cyfieithu ychydig o feddalwedd rydd. Dw i ddim yn gallu deall areithiau neu bregethau yn dda. Dw i dal yn ddrwg yn unrhyw gyd-destun gyda llawer o bobol sy’n siarad yn gyflym – cyfarfodydd go iawn neu grwpiau yn y tafarn.

Bydd fy sialens newydd yw gorffen llyfr. Nid jyst dechrau llyfr.

Mae casgliad gyda fi o lyfrau dw i wedi dechrau (Saunders Lewis, Islwyn Ffowc Elis). Hwyl am y tro. Ond buan.

Mae’n hawdd iawn i orffen ffilm neu albwm. Eistedda ac aros. Dw i’n darganfod cyfrinachau gwahanol, manylion bach bob tro (e.e. Mwng).

Hei, dw i dal yn gwrando ar hiphop heb ddealltwriaeth am y cyfeiriadau diwylliannol weithiau.

Mae fy llyfr nesaf yw Atgofion Hen Wanc gan David R. Edwards. (Unrhyw awgrymiadau eraill? Llyfrau debyg.)

Mae diddordeb mawr gyda fi yn gerddoriaeth, 80au post punk a phethau tebyg yn enwedig. Dw i wedi nabod yr enw Datblygu ers blynyddoedd wrth gwrs. Ro’n i’n teimlo parod am gerddoriaeth Datblygu ar ddiwedd y flwyddyn ddiwethaf. Dw i ddim yn siŵr os mae’n syniad da i ddarllen y cyfieithiadau Saesneg yn Wyau/Pyst/Libertino ond dw i wedi darllen nhw yn barod, beth bynnag.

85 tudalen. Reit, dylwn i gau fy ngheg tan dw i’n gorffen y llyfr.

Llun gan Dogfael

haciaith.com – Enghraifft cyntaf o P2 yn Gymraeg

Wnes i ddefnyddio’r thema P2 dwywaith cynt:

  • Blog preifat “tu ôl i’r wal-tân” am blogio am brosiect mewn grŵp (well na ebost weithiau)
  • geekcluster.org (grŵp hacio, caledwedd ayyb, bob mis)

Nawr:

  • Mae Hacio’r Iaith yn digwydd penwythnos yma yn Aberystwyth. Dyn ni wedi cyfieithu’r thema yn arbennig. Dyn ni’n profi’r thema gyda 40 person ar haciaith.com am blogio byw. Gobeithio bydd y peth cyfan yn gweithio dros y penwythnos heb broblemau mawr. Awn ni weld…

Thema P2 am WordPress ar gael yn Gymraeg

Dw i’n caru’r thema P2 am WordPress. Mae’n wych am gymunedau bach, nodiadau datblygu, blogio byw, ayyb.

Dyn ni newydd wedi cyfieithu’r thema. Ti’n gallu lawrlwytho fersiwn Cymraeg yma:
cy.po
cy.mo

Diolch i Bryn Salisbury, Rhys Wynne a Rhodri ap Dyfrig am eich help gyda’r cyfieithiad. Diolch i WordPress ac Automattic hefyd.

Ti’n gallu defnyddio’r cyfieithiad gyda dy wefan dy hun. Darllena GPL.

YCHWANEGOL 02/02/10: Os ti’n chwilio am feddalwedd yn y Gymraeg (neu eisiau rhannu cyfieithiadau a stwff, dan drwydded meddalwedd rydd) efallai dylet ti ymweld a chyfrannu’r wici Hedyn. Diolch.

Pam dylet ti agor dy broffil Twitter

Twitter

Dw i wastad yn siomedig pan mae siaradwyr Cymraeg yn cau proffiliau nhw.

Dw i’n dal i gasglu cofrestr o proffiliau Cymraeg. Ewch i’r gofrestr a darllena pobol eraill sy’n rhannu pethau. Diolch iddyn nhw. Dyn ni’n adeiladu’r rhwydwaith Cymraeg person wrth berson.

Mae Twitter yn gweithio yn dda pan ti’n agor dy broffil i bobol eraill a chwilio. Ti’n gallu gofyn cwestiynau, addysgu pobol eraill, dylanwadu pobol eraill, helpu dysgwr efallai. Mae pobol yn gallu nabod dy ddiddordebau a chynnig gwaith, swyddi a phethau diddorol.

Mae’r ymgyrch yn dechrau yma! Agora dy broffil. Pam lai?

Bydd yn dipyn gofalus gyda phethau ti’n postio. Mae pawb yn gallu darllen nhw. Dyna’r pwynt. Ond fydd pawb ddim yn darllen nhw rili. Dylet ti ddeall geotagging os ti’n defnyddio ffôn.

Agora dy broffil! (Ewch i Settings, cliria “protect my tweets”. Bocs gwag. Diolch.)

Neu os ti eisiau cael proffil preifat, dechrau proffil arall agored.

Wrth gwrs, ti’n gallu penderfynu pa fath o gyfrif ti eisiau rhedeg. Dw i wedi trio opsiwn preifat yn y llun yma. Ond dw i wedi troi’r opsiwn yn ôl yn sydyn. Dw i eisiau cyfrannu i’r we agor.

Dw i’n sôn am yr iaith hefyd wrth gwrs.

Os ti’n cau dy gyfrif, byddi di’n anweledig! A bydd dy iaith Gymraeg yn anweledig hefyd.

Cofrestrau defnyddiol ar Hedyn

Dw i dal yn meddwl am y rhwydwaith Cymraeg arlein. Dw i newydd wedi creu tair cofrestr:

Mae cofrestr fwyaf ar Twitter yw carlmorris/cymraeg gyda 262 siaradwr ar hyn o bryd. Maen nhw i gyd yn rhugl ac eithrio ychydig o ddysgwyr.

Ymuna Hedyn a ychwanega unrhyw beth perthnasol. Dyn ni eisiau cadw cofrestr o hen gynnwys hefyd.