Cofnodion

Cofnodwyd ar

Cwyn i’r Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig am enedigaeth a hunaniaeth genedlaethol

Dyma gopi o gwyn dw i wedi anfon ddydd Iau trwy’r ffurflen ar bbc.co.uk, ac dw i hefyd wedi nodi bod eisiau ymateb.

Parthed:

Cwyno ydw i am eiriad yr eitem uchod ar y sail bod hi’n:

  1. anghywir
  2. anghyfrifol.

Rydych chi’n defnyddio’r termau ‘foreign people’ a ‘foreign workers’ er mwyn cyfeirio at gategorïau o bobl. Mae hyn yn gategorïau mor eang ac amrywiol, ond nid oes ystyriaeth gywir o hunaniaeth personol neu hyd yn oed statws cenedligrwydd yn ôl yr awdurdodau.

Y gwir yw bod nifer sylweddol o bobl sydd yn ystyried eu hunain fel dinasyddion llawn o’r wlad, ac yn cael eu hystyried yn yr un modd gan yr awdurdodau, wedi eu geni tu allan i’r Deyrnas Gyfunol. Ni ddylid defnyddio’r termau felly.

Mae cyfrifoldeb ar y Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig fel darlledwr dylanwadol i fod yn eithriadol o sensitif wrth geisio sôn am hil, mewnfudo, hunaniaeth, man geni, ac ati. Mae holl fframio golygyddol yr eitem yn broblemus ac o ran y ffeithiau yn groes i’ch Strategaeth Amrywiaeth a Chynhwysiant (yn enwedig tudalen 10).

Diolch am bob ystyriaeth

Carl Morris

DIWEDDARIAD 31/12/2019:

Dyma ymateb wrth y gorfforaeth sydd yn cadarnhau bod y cwyn wedi cyrraedd ond yn osgoi trafod y mater.

Annwyl Carl Morris

Diolch am gysylltu â ni gyda’ch cwyn.

Mae’n ddrwg gennym glywed eich bod yn anhapus gyda geiriad yr adroddiad dan sylw.

Hoffwn eich sicrhau ein bod wedi dod a’r mater at sylw’r tim golygyddol a’r uwch rheolwyr perthnasol.

Rydym hefyd wedi cynnwys crynodeb o’ch cwyn yn ein hadroddiadau mewnol am ymateb y gynulleidfa sydd ar gael i gynhyrchwyr rhaglenni a phenaethiaid y BBC. Yn wir, rydym bob amser yn falch o dderbyn adborth, boed yn dda neu ddrwg, gan ei fod yn ein cynorthwyo i werthuso ein gwasanaethau.

Diolch i chi eto am gysylltu gyda’ch sylwadau.

Yn gywir

Uned Gwynion y BBC

http://www.bbc.co.uk/complaints/handle-complaint/?lang=cy

DS: Mae’r neges hon yn cael ei hanfon o gyfrif e-bost nad yw’n cael ei fonitro. Ni allwch ateb i’r cyfeiriad hwn. Os bydd angen i chi gysylltu â ni os gwelwch yn dda gwnewch hynny drwy ein ffurflen gwynion gan ddyfynnu unrhyw gyfeirnod a ddarparwyd gennym ni.

Rydym yn croesawu gohebiaeth yn Gymraeg ac yn Saesneg.

We welcome correspondence in Welsh and in English.

Cofnodwyd ar

Gwefan Settled: helpu pobl gydag ymgeisiadau statws preswylydd sefydlog

Dw i wedi adeiladu gwefan i elusen newydd sbon o’r enw Settled.

Mae’r elusen yn helpu pobl sydd angen gwneud cais i’r Swyddfa Gartref i aros yng ngwledydd Prydain oherwydd Brecsit.

Mae’r broses yn gymhleth a dyrys fel y mae ac mae llawer o ffactorau eraill sy’n wneud pethau’n anoddach megis amgylchiadau bywyd y bobl sy’n ymgeisio.

Mae’r fersiwn cyntaf y wefan yn uniaith Saesneg gyda llawer iawn o ieithoedd gwahanol i ddod yn fuan. Hefyd bydd modd gweld dwsinau o sesiynau wyneb-i-wyneb, ac bydd platfform i wirfoddolwyr yr elusen yn ogystal.

Cofnodwyd ar

Nodiadau ar ffilm The Farewell

Nodiadau bach sydyn i ddweud bod y ffilm hon yn brydferth iawn.

O’n i’n ystyried postio’r treilar yma ond nid oes angen hynny.

O’n i ddim yn gyfarwydd â’r arfer o gadw diagnosis yn gyfrinachol. Ond oedd rhai o’r elfennau yn fy atgoffa o fy nheulu i, yn enwedig:

  • bwyd
  • cynnal perthynasau o bell
  • y sgwrs rhwng y famgu a’i feibion – hynny yw, tad y prif gymeriad a’i frawd – y pegynnau yn y sgwrs am hunaniaeth.
Cofnodwyd ar

Meddwl am dermau Cymraeg am ethnigrwydd, hil, ac ati

Mae termau am ethnigrwydd, hil, ac ati, yn bwysig.

Mae’n iawn bod pobl yn ystyried sut yn union i gyfleu grwpiau neu gategorïau o pobl a’i profiadau a sefyllfaoedd, a pharchu pobl.

Wrth gwrs mae hiliaeth mewn sawl ffurf yn brofiad dyddiol i lawer o bobl o hyd.

Yn y Saesneg mae termau fel ‘people of colour’ wedi eu defnyddio ers blynyddoedd (ers o leiaf 1796, ac roedd MLK wedi defnyddio rhywbeth tebyg) ac wedi cael llawer mwy o ddefnydd yn ddiweddar.

Gofynnais i ffrind os oes term cymharol yn y Gymraeg. Dyma sut mae fy ffrind, arbenigwr ar termau a chyfieithu, wedi ymateb mewn neges WhatsApp (copiwyd yma gyda’i ganiatâd):

Ie mae hwn yn un anodd iawn iawn! Dw i wedi bod yn pendroni uwch ei ben ers blynyddoedd a dweud y gwir! Mewn gwirionedd dyw “pobl o liw” ddim wir yn gweithio’n ramadegol yn fy marn i, mae’n awgrymu ‘people from colour’. Mewn gwirionedd does dim ishe’r ‘o’ yna, ‘pobl liw’ ddyle fe fod (cf. people of Wales = pobl Cymru?). Ond i fi dyw ‘pobl liw’ ddim wir yn gweithio, mae jyst yn swnio’n rhy rhyfedd. Eironig ond dw i’n credu mai dyna’r term ddefnyddiodd Meic Stevens yn ddiweddar!

Felly ie, es i am ‘pobl groenliw’ ar ôl meddwl yn hir amdano fe. Dw i heb ymgynghori arno fe gyda llawer o bobl groenliw heblaw [dileuwyd enw person]. Ond dilyn dau derm sy’n cael eu defnyddio’n barod o’n i, sef pobl groenddu a phobl groendywyll. A phobl groenwyn! Yn fy mhrofiad i, does dim byd negyddol yn y termau yma yn Gymraeg. Ac mae jyst yn creu ansoddair mae modd ei ddefnyddio yn eitha hawdd ac sy’n llifo yn fy marn i achos bod e’n dilyn patrwm y lleill.

Beth mae pobl eraill yn meddwl am y termau ‘pobl groenliw’, ‘person croenliw’, ‘menyw groenliw’, ayyb? Dw i eisiau clywed yn enwedig wrth bobl sydd yn y categorïau fel petai, a phobl sydd yn arbenigo mewn termau. Fel person sydd yn y categori ‘person croenliw’ does dim gwrthwynebiad gyda fi.

Cofnodwyd ar

Nodiadau ar seiclo’n amlach

Dw i’n seiclo i fwy o lefydd yn amlach, ac wedi mentro i ddal trên gyda fy meic gwpl o weithiau.

Yn ogystal â dau ap tocynnau trên mae dau ap seiclo ar fy ffôn gan gynnwys nextbike Caerdydd.

Mae rhai eisoes wedi nodi bod angen mwy o feiciau nextbike yn y brifddinas.

Ond os gaf i, hoffwn i ychwanegu rhywbeth arall i restr hirfaeth ‘beth sydd angen…’ teithio llesol.

Rhagor o gawodydd cyhoeddus, neu ffordd hawdd o ganfod cawod ar frys, dyna sydd angen.

Mae rhai mewn ambell i wasanaeth ar y traffordd ac mae rhai yn y swyddfeydd dw i’n rhentu yng Nghaerdydd.

Dyma syniad arall ar gyfer cynllun beiciau hollol arbrofol. Beth am ryddhau llwythi o feiciau am ddim i bawb mewn dinas neu dref heb yr angen i lawrlwytho ap, cofrestru na thalu o gwbl? Yr hyn sy’n newydd am y cynllun yma yw’r diffyg rhwystrau. Hynny yw, mae ‘am ddim’ yn bris arbennig – o ran ymddygiad a’r cynnig mae mwy o wahaniaeth rhwng £0 ac £1 nag sydd rhwng £1 a £2. Mae hyn yn fwy o brosiect celf anarchistaidd na chynllun pragmataidd. (‘Prosiect celf’ yw’r term sy’n cael ei ddefnyddio ar gyfer pethau sy’n cael ei ystyried fel rhy sili i’r prif lif…) Yr egwyddor yw bod pobl yn cael defnyddio beic, rhannu beic, benthyg neu berchen ar feic am unrhyw gyfnod o amser. Yn ddelfrydol byddai pobl yn seiclo i lefydd – yn ddelfrydol ni fydd pobl yn cicio nhw i gyd mewn o fewn eiliadau. Dw i ddim yn gofyn i’r cyngor neu unrhyw sefydliad wneud hyn, dw i jyst yn meddwl bod e’n syniad addawol.

DIWEDDARIAD 9 Gorffennaf 2019: yn anffodus fydd beiciau am ddim ddim yn parhau yn hir iawn yn y ddinas mae’n debyg. Hefyd dw i wedi bod yn meddwl am wasanaeth llywio ar gyfer beiciau gyda nodweddion arbennig sy’n addas i seiclwyr (heolydd cyfeillgar, canfod cawodydd, cyfarwyddiadau cliriach a diogel…) achos mae pethau fel Google Maps ac hyd yn oed OsmAnd ddim yn brofiad gwych ar feic.

Cofnodwyd ar

Ar y ffordd i Lydaw am Gouel Broadel ar Brezhoneg 2019

Dros y penwythnos byddaf i’n cymryd rhan mewn Gouel Broadel ar Brezhoneg yn Langoned, Llydaw.

Mae’r gair ‘broadel’ yn gyfieithu i ‘cenedlaethol’. Gŵyl genedlaethol trwy gyfrwng y Llydaweg yw hi ac bydd naws eisteddfodol i’r peth am wn i, er nad ydw i’n ymwybodol bod gymaint o farnu na chystadlu.

Mae dau beth ar wahân ar yr amserlen i mi: cyflwyniad am gyfryngau, a DJo.

Cyflwyniad am y we Gymraeg yw’r briff. Mae’r paratoad wedi bod yn anodd achos dim ond hanner awr sydd i ddweud y cyfan. Mae’n rhaid cydnabod bod sut gymaint o weithgaredd ar hyn o bryd, hyd yn oed o fewn categori penodol megis Wicipedia Cymraeg neu’n gwaith ar mapio, newyddion cymunedol a Bro360, defnydd o blatfformau corfforaethol fel Twitter a Facebook, neu fideos a chynnwys o bob math ar-lein, ac yn y blaen.

Ar yr un pryd mae’n wych cael derbyn briff mor agored ac eang, a chael siarad yn blwmp ac yn blaen am drafferthion, problemau ac heriau’r platfformau corfforaethol cyfalafol yn ogystal â sut i geisio manteisio arnyn nhw.

Wedyn byddaf i’n troelli tiwns Cymraeg ar y llwyfan. Mae’r briff ar gyfer hwnna yn eang hefyd ac byddaf i am chwarae pethau electroneg, hip-hop, reggae, ac ati. Dylai DJ swnio fel DJ dw i’n credu – amrywiaeth o gynhyrchiadau, seiniau arallfydol a phethau sydd yn amhosibl yn fyw.

Dw i wedi dweud hyn o’r blaen ond dyma’r gân Gymraeg ‘wleidyddol’ orau y blynyddoedd diwethaf. Nid oes llawer iawn o ganeuon sy’n sôn am yr hinsawdd gyda samplau dychanol o Trump (cyn iddo fe gael ei ethol).

Edrychaf ymlaen at weld Chroma a Lleuwen sydd yn cynrychioli’r Gymraeg yn fyw yn yr ŵyl yn ogystal â llwythi o artistiaid gwerinol a roc a genres eraill o Lydaw sydd ddim yn gyfarwydd iawn i mi eto.

Mewn sgwrs gyda Ronan Hirrien mae Aneirin Karadog wedi nodi bod Llydawyr yn well na ‘Cymry Cymraeg’ am ddysgu’r chwaeriaith.

https://twitter.com/NeiKaradog/status/1135652494510612480

Y tro diwethaf i mi ymweld â Llydaw (y Gyngres Geltaidd yn Kemper llynedd) ces i sawl trafodaeth yn Gymraeg gyda Llydawyr. Dw i am fwynhau dysgu mwy o’i hiaith nhw y tro hwn. O ran y Llydaweg bydd y rhestr o frawddegau yma yn ddefnyddiol.

Dydy Google a Bing yn eu holl ddoethineb ddim yn ddarparu gwasanaeth cyfieithu ar gyfer Llydaweg ond mae peiriant cyfieithu peirianyddol sylfaenol gan Apertium sy’n edrych yn well na dim byd.

Cofnodwyd ar

Sgyrsiau am y dyfodol ar bodlediad annibynnol newydd Cymru Fydd

Podlediad newydd sbon ydy Cymru Fydd sy’n cynnig:

cyfres o sgyrsiau a seiniau eraill yn edrych ar y dyfodol o safbwynt Cymreig.

Yn y bennod gyntaf dyma Rhodri ap Dyfrig a finnau fel gwestai yn sgwrsio am amrywiaeth o faterion gan gynnwys:

  • meddalwedd rydd
  • hen recordiau
  • Mastodon
  • safon y trafodaeth ar Twitter (eithaf gwael)
  • Facebook ac ymerodraethau eraill
  • fy nheulu ym Malaysia
  • ieithoedd bychain y byd a gwaith K David Harrison

Fel arall mae modd gwrando mewn sawl app, e.e. Spotify.

Roedd y profiad o wneud hyn yng Nghaerfyrddin yn lot fawr o hwyl ac wedi profocio fy meddwl llawer.

Mae’n bwysig nodi bod hyn yn sgwrs anffurfiol, ac yn anghyflawn o ran triniaeth o roi o’r pynciau dan sylw. Yn sicr gallwn i wedi ymhelaethu (mwydro) llawer mwy, yn enwedig ar rai o’r pethau dadleuol. Dw i’n difaru peidio sôn am fudiadau gwleidyddol a’i ddylanwad nhw ar safon trafodaethau ar-lein. Hynny yw, nid mater o unigolion yn ymddwyn yn ‘gas’ yw’r unig broblem ond shifft fawr sylweddol sydd wedi digwydd yng nghymdeithas.

Ar yr un pryd dw i’n ddiolchgar iawn i Rhodri am olygu mas y darnau mwyaf ffurfiol/sych yn ein sgwrs!

Mae’r holl bennod o dan drwydded Comin Creu BY-SA.

Dyma’r ffrwd i chi danysgrifio i bennodau newydd, ac mae’r ddwy bennod nesaf eisoes ar y gweill.

Cofnodwyd ar

Oedran, gwefannau bro, a’r cyfryngau digidol

Mae hi’n galonogol cael gweld bod Golwg360 am ddatblygu rhwydwaith o wefannau bro. Falch bod rhywun gyda’r galluoedd penodol wedi gweld yr angen yma – o’r diwedd!

Dyma gopi o fy sylw ar yr eitem ar Golwg360:

Mae hi’n hen bryd cryfhau darpariaeth o newyddion lleol ar y we. Da iawn.

Mae’n rhaid cwestiynu’r pwyslais ar ganfod ‘pobol ifanc’ i wneud y gwaith – yn hytrach na pobol brwdfrydig a phrofiadol o unrhyw oedran.

Heblaw am hynny mae’r fenter yn swnio’n addawol iawn.

Ar yr eitem am hyn ar Newyddion 9 neithiwr dwedodd Dylan Iorwerth bod llwyddiant y papurau bro gwreiddiol oherwydd ymdrechion pobl ifanc. Efallai bod hyn yn wir ond dydy hyn ddim yn rheswm i eithrio pobl hŷn y tro hwn, neu gynnig rheswm iddyn nhw anwybyddu’r datblygiad.

Mae hyn yn fy atgoffa o SAWL eitem ar y teledu a radio am sawl agwedd o’r cyfryngau digidol dros y blynyddoedd o wefannau i apiau i ddigwyddiadau am dechnoleg, “Ai rhywbeth i’r to ifanc ydy hyn?”, “Rhywbeth i bobl ifanc y mae hyn yn dydy […]” ayyb ayyb. O’r Post Cyntaf i Taro’r Post i Heno, oes ’na rhyw fath o friff sydd yn gorfodi cwestiynau o’r fath? Mae’n od.

Ta waeth mae’r pwyslais yma yn hollol ddiangen, yn ystrydebol, ac yn eithrio pobl sydd ddim yn hunan-ddiffinio fel ‘ifanc’ – ac sydd fel arall am gyfrannu i fentrau fel hyn.

O hyn ymlaen gawn ni bwysleisio’r cyfraniadau gwerthfawr mae pob demograffeg yn gallu gwneud?

Cofnodwyd ar

Hedyn.net – thema MediaWiki newydd sbon

Mae croen newydd cyffrous ar Hedyn.net. Dw i wedi gosod Pivot fel arbrawf (efallai bod angen stopio dweud hyn achos mae popeth mewn ffordd yn arbrawf!) – yn rhannol achos mae’r dyluniad yn ymatebol. Hynny yw, mae’n ymateb i faint sgrîn ar ddyfeisiau gwahanol megis ffonau symudol a thabledi.

Ers sbel roedden ni’n rhedeg croen Vector sydd yn iawn ond nid yw e’n ymatebol. Dw i ddim yn hollol siŵr pam mae Wicipedia yn dal i redeg Vector. Stori arall ydy hon.

Os ydych chi’n ddefnyddiwr mewngofnodedig bydd rhaid i chi newid i Pivot achos mae Vector dal ar gael fel opsiwn.

Sut mae gweld os mae dyluniad yn ymatebol? Cer i’r wefan ar ffôn neu dabled. Fel arall, ar gyfrifiadur newidwch siap a maint ffenestr eich porwr i edrych fel ffôn.

Gadewch wybod sut mae pethau’n mynd ar y croen newydd.

Mae Hedyn.net yn wefan wici sy’n rhedeg ers naw mlynedd fel canolbwynt am adnoddau am y we Gymraeg, e.e. Y Rhestr o flogiau, podlediadau, canllawiau ar sut i wneud pethau cŵl yn Gymraeg ar y we, cofnod o ddigwyddiadau Hacio’r Iaith, ac adnoddau WordPress i ddatblygwyr.

Dw i’n dal i feddwl bod lle i gasglu’r adnoddau yma. Yn wir, dw i’n ymweld â Hedyn.net sawl gwaith yn ystod yr wythnos er mwyn dod o hyd i wybodaeth. Fy ymdrech yw i nodi pethau yna yn gyhoeddus sydd arfer cael eu cadw mewn dogfennau preifat. Rydyn ni wastad yn croesawu syniadau am fentrau sy’n gallu digwydd ar Hedyn.net, ac yn well na hyn, cyfraniadau uniongyrchol i’r wici trwy olygu.