Categori: teledu

Cofnodwyd ar

Sefyllfa Blociau Rhif ar Clic ac iPlayer yn amlygu triniaeth gwael o’r Gymraeg

Mae Blociau Rhif yn raglen deledu animeiddiedig sy’n helpu plant ifanc i ddysgu rhifau.

Mae hi’n wych bod y rhaglen wedi’i chynhyrchu yn Gymraeg, ac yn cael ei gwylio a mwynhau mewn cylchoedd meithrin, ysgolion, cartrefi, ac ati ar draws Cymru a thu hwnt.

Ond mae problemau, a diolch i’r athrawon sydd newydd dynnu fy sylw atyn nhw.

Ar hyn o bryd mae 11 pennod Blociau Rhif sydd ar gael ar Clic ac iPlayer. Mae pob pennod yn cael ei darlledu ac wedyn mae ar gael i’w ffrydio am gyfnod o fis. Wedyn mae hi’n diflannu oddi ar y gwasanaethau ffrydio.

Os ydych chi’n lwcus efallai bod un o’r penodau yn perthnasol i’ch blentyn chi o ran ei thaith/daith ddysgu bersonol ar unrhyw adeg. Efallai ddim. Nodwch nad oes llawer o fetadata unigryw fesul rhaglen megis enw, delwedd, a disgrifiad. Mae hi’n anodd canfod neu gofio pennod penodol.

Dyma’r sefyllfa yn Saesneg. Mae modd cymharu’r un rhaglen sef Numberblocks sy’n digon poblogaidd i gael ei ymgorffori mewn crysau-t, teganau, ac adnoddau dysgu.

Er ei fod yn dweud bod y rhaglen yn dod i ben mewn 10 mis, credaf fod hyn yn cael ei adnewyddu’n gyson. I bob pwrpas “amhenodol” yw’r cyfnod gwylio. Ta waeth, mae’n lawer mwy na mis fesul rhaglen.

Dyma gyfres gyntaf ac mae modd i blentyn ddechrau ar y dechrau drwy wylio’r rhaglen gyntaf ymlaen drwy’r holl gyfresi.

Dyma gyfres 2.

Dyma gyfres 3.

Dyma gyfres 4.

Ac yn y blaen.

Mae cyfresi 5 i 7 yna hefyd, ac mae rhai “specials” a “numbersongs” yn ogystal. Yn wir mae cyfrif yr holl eitemau cynnwys yn her yn ei hun.

Fel arall mae modd pori drwy’r teitlau a delweddau yn hawdd achos mae cyfoeth o fetadata. Byddai rhai plant eisiau gwylio’r un rhaglen tro ar ôl tro, ac yna dysgu pethau hanfodol a phwysig.

Mae rhywun dylanwadol yn rhywle wedi sylweddoli bod argaeledd y rhaglen Saesneg hon yn flaenoriaeth hynod o bwysig. Os felly pam nad yw’r rhaglen Gymraeg yn cael yr un flaenoriaeth? Ar hyn o bryd mae’r Gymraeg yn cael ei gwthio i’r ymylon. Mae hyn yn sefyllfa rhwystredig iawn i lawer o bobl.

Mae datrysiad amherffaith dros dro. Mae dibenion addysg yn eithriad dilys i hawlfraint. Dan y gyfraith mae hynny yn cyfrif fel “delio teg” neu “delio’n deg”. Mae ffyrdd technegol o archifo rhaglenni ar gyfer pwrpas fel hyn. Efallai bod rhai cylchoedd meithrin ac ysgolion mewn lle i ddefnyddio nhw i gopïo rhaglenni.

Ond os ydyn ni o ddifrif am addysg ein plant mae eisiau gwneud hi’n lawer haws i’r holl gartrefi, teuluoedd ac eraill ffrydio rhaglenni yn ôl anghenion penodol pob plentyn, neu ar eu mympwy.

Annwyl S4C, annwyl BBC, annwyl gwmnïau cynhyrchu, a deiliaid hawlfraint… rhowch yr holl raglenni Blociau Rhif ar gael i BAWB drwy’r amser drwy Clic ac iPlayer os gwelwch yn dda! Mae rhaglenni pwysig eraill ond dechreuwch gyda Blociau Rhif. Mae siawns well bod y plant yn dod yn ôl i wylio mwy o raglenni wedyn.

Annwyl lywodraeth, annwyl Gomisiynydd y Gymraeg… defnyddiwch eich llais i sicrhau bod polisïau ac arferion y diwydiant teledu yn sicrhau bod mynediad llawer gwell at raglenni (sydd eisoes yn bodoli!). Dyma gyfleoedd eraill i blant ddefnyddio’r Gymraeg tu fas i’r dosbarth. Mae llawer o sgwrs wedi bod am hyn yn ddiweddar, gan gynnwys ymchwil y Comisiynydd ar ddefnydd y Gymraeg ymysg plant. Mae teledu yn berthnasol i’r sgwrs.

Yn y cyfamser dyma enghraifft amlwg o sut mae’r diwydiant teledu Prydeinig yn rhoi oedolion sydd am roi addysg Gymraeg i’w plant – gan gynnwys y rhai nad sy’n siarad Cymraeg yn rhugl eto – dan anfantais.

Cofnodwyd ar

Clic Off – bot Twitter i rannu sioeau S4C Clic sydd ar fin diflannu

Dyma Clic Off, cyfrif bot Twitter newydd sbon, sy’n trydar y sioeau S4C sydd ar fin diflannu oddi ar Clic.

Dyma enghraifft o drydariad awtomatig heddiw.

Os ydych chi fel fi yn hoffi noson gynnes o deledu ond ddim yn hoff o fethu rhaglen Gymraeg dilynwch.

Ffan S4C ydw i ond mae’r bot yn gwbl answyddogol. Mae pob dolen a rannwyd yn mynd i’r sioe berthnasol ar wefan S4C Clic. Ar hyd o bryd maen nhw yn dweud ‘Dod i ben mewn 1 diwrnod’ neu hyd yn oed ‘Dod i ben mewn 0 diwrnod’… Yn wir dyma’ch cyfle olaf.

Rhai ystyriaethau, a’r algorithm

Ni fydd pob rhaglen yn cael ei rannu yna, dim ond pigion er mwyn cael nifer da o drydariadau sydd yn teimlo fel jyst digon.

Mae algorithm sy’n dewis rhaglen ar hap o’r rhai sydd ar fin dod i ben, ac yn ceisio cael rhyw fath o gydbwysedd. Er enghraifft mae llawer iawn o raglenni Cyw/plant ar gael ac mae llawer oddeutu 5 munud, tua 10 munud o hyd. Er fy mod i’n hoff o lawer ohonyn nhw mae angen newid y canrannau yn erbyn categorïau eraill. Fel arall bydd y cyfrif yn edrych yn od.

Dw i hefyd yn ystyried lleihau ar y rhaglenni mwyaf ‘amlwg’ ac enwog achos mae’n teimlo’n rhesymol i gymryd bod pobl yn gwybod amdanyn nhw yn barod. Mae’n teimlo’n fwy gwerthfawr i rannu rhaglen ddogfen na phennod o opera sebon adnabyddus, beth ydych chi’n meddwl?

Gweithio ar algorithm dewis a dethol cynnwys Cymraeg ar gyfer ffrwd yw’r elfen mwyaf ddiddorol a chreadigol/golygyddol. Mae cyfrif UnigrywUnigryw yn enghraifft tebyg (er bod y ddau yn ffrwd o fewn ffrwd) Tybed faint o enghreifftiau eraill o algorithm dethol cynnwys Cymraeg sydd?

Datblygiadau’r dyfodol

Tybed os fydd angen cyfrif ar wahan ar gyfer chwaraeon a/neu ffeithiau a chelfyddydau? Gawn ni weld.

Ar hyn o bryd mae’r bot yn atodi delwedd y rhaglen i’r trydariad bob tro (dydy’r cardiau Twitter sy’n cael eu darparu gan y wefan ddim wastad yn gweithio). Byddai modd creu GIF o’r rhaglen yn awtomatig efallai.

Un syniad arall yw i gynnwys symbolau/emojis i nodi os oes is-deitlau, iaith arwyddion, ayyb.

Darn bach o hanes

Nid dyma’r cyfrif bot cyntaf sy’n rhannu dolenni S4C Clic. Fel mae’n digwydd cyfrif Twitter o’r enw S4CClic oedd fy mot cyntaf erioed yn ôl ym mis Tachwedd 2010.

Oedd y cyfrif yn ffrwd pur o’r holl raglenni. Bach yn ormod a dweud y gwir. O’n i wedi cysylltu’r ffrwd RSS trwy wasanaeth Twitterfeed ar y pryd i’r cyfrif Twitter heb angen gwneud unrhyw godio.

Gofynnodd rywun o’r cwmni am berchnogaeth o’r cyfrif. Gwych o’n i’n meddwl, maen nhw yn gallu rhedeg e. O’n i’n hapus i basio fe â’i ychydig cannoedd o ddilwyr ymlaen atyn nhw, wedyn caewyd y cyfrif i lawr am ryw reswm!

Y system a’r API

Mae’r bot wedi’i ysgrifennu mewn PHP ac yn rhedeg ar weinydd gwe.

Oedd rhaid i mi greu bot pan darganfyddais bod API weddol gudd sy’n rymuso gwefan S4C Clic. Mae’r API yn darparu’r holl fetadata am raglenni i’r porwr.

Dyma rai manylion am API S4C Clic os ydych chi awydd profi neu greu rhywbeth. Mae llwythi o syniadau posibl, tu hwnt i fotiau. Er enghraifft beth am dderbyn e-bost/neges/ping bob tro mae’ch hoff fand/awdur/pentref yn cael ei [ch|g]rybwyll mewn disgrifiad rhaglen. Neu wneud rhywbeth gydag is-deitlau?

Awydd cael bot/awtomeiddio?

Ydych chi eisiau trafod cael bot i’ch prosiect neu ddefnydd o ddata, cod, ac awtomeiddio fel hyn i ddatrys problemau a chymryd cyfleoedd? Cysylltwch.

Cofnodwyd ar

Denu mwy o wylwyr i S4C (Beth yw ‘USP’ yn Gymraeg?)

Dechreuais i wylio S4C yn y flwyddyn 2007. O’n i’n ymwybodol o’i fodolaeth cyn hynny ond doedd neb wedi sôn wrthaf i am unrhyw raglen benodol o ddiddordeb. Gallwn i wedi enwi Pobol Y Cwm wrth gwrs ond bron dim rhaglen arall.

Gofynodd ffrind os oeddwn i’n ymwybodol bod band yn chwarae ar raglen Bandit ar y pryd ac y dylwn i diwnio mewn. Felly dyna beth wnes i.

Yn y flwyddyn honno ac yn gynyddol iawn wedyn o’n i’n diolchgar iawn am gael sianel uniaith Gymraeg. Dw i’n cofio darllen is-deitlau ar y pryd hefyd – yn Gymraeg.

Byddai hi’n WYCH pe tasai mwy o bobl yng Nghymru yn dechrau mwynhau rhaglenni S4C.

Dw i’n eithaf siŵr y byddai’r rhan fwyaf o bobl sy’n cwyno am is-deitlau gorfodol yn Saesneg ar S4C yr wythnos hon dal eisiau gweld MWY o wylwyr i’r sianel.

Mae sawl ffordd o wynebu’r her. Mae’r Gymraeg yn perthyn i bawb yng Nghymru; dylai’r sianel fod yn perthyn i bawb yng Nghymru – heb dorri’r egwyddor bwysig yn y ddeddf wreiddiol o gael gofod cyfrwng Cymraeg. (Gweler hefyd: Radio Cymru, ’Steddfod, Pantycelyn, ysgolion)

Mae’r is-deitlau gorfodol YN ymyrryd ar y profiad o wylio rhaglen teledu, teimlad a ddaeth i’r amlwg pan oedd ’na is-deitlau Saesneg gorfodol ar raglen Super Furry Animals y llynedd.

Dyma gyfres o feddyliau a syniadau am yr her o denu mwy o wylwyr.

    1. Ar ba ymchwil marchnad mae’r penderfyniad o orfodi is-deitlau ar bob gwyliwr yn seiliedig? Ble mae’r ddata? Ydy’r syniad yn dod yn syth o’r hafaliadau di-sail “Cymraeg = caeëdig/mewnblyg” ac “is-deitlau gorfodol yn Saesneg = croesawgar”? Y newyddion yw, mae modd bod yn groesawgar, yn gyfeillgar ac yn Gymraeg ar yr un pryd. O safbwynt marchnata mae’r Seisnigo graddol yn tanseilio ‘USP’ y sianel, dyna’r pryder yn yr hir dymor. Mae eisiau seilio penderfyniadau o’r fath ar DDATA: ymchwil marchnad cynhwysfawr.
    2. Nid data oedd fy stori uchod ond profiad unigolyn ac mae pob profiad yn wahanol. Ond mae ’na rhywbeth yn y syniad o hyrwyddo rhaglen benodol i grŵp/cymuned yn hytrach na jyst hyrwyddo’r sianel. Un rhaglen yw’r ‘gateway drug’ i’r sianel. Yn fy achos i, Bandit oedd y rhaglen gyntaf.

  1. Enghraifft: faint o aelodau o grwpiau ymgyrchu, hanes ac ati yn ymwybodol bod ’na rhaglen hynod ddiddorol am Philip Jones Griffiths a’r rhyfel Americanaidd yn Fietnam ar Clic, iPlayer, ac ati? Mae eisiau cysylltu gyda phob un ohonyn nhw, â’r grwpiau sy’n licio ffotograffiaeth.
  2. O’n i’n bwriadu dweud YouTube yna ond does DIM BYD O GWBL yna pan dw i’n chwilio am ‘philip jones griffiths s4c’. Mae modd gweld Michael Palin yn Fietnam yn Saesneg ond dim Philip Jones Griffiths yn Gymraeg. Dim ond un enghraifft ydy hynny. Dosbarthiad yw’r peth. Ac mae eisiau cynnwys a chlipiau go iawn nid treilars plîs.
  3. Yn ôl Ian Jones,
    ‘Y prif reswm pam nad yw pobl yn gwylio S4C yw oherwydd diffyg “hyder yn eu hiaith neu am nad ydyn nhw’n gallu deall Cymraeg o gwbl”‘.
    Dw i’n credu bod camddealltwriaeth wedi bod o ran pam nad yw pobl yn tiwnio mewn neu’n glicio. Sa i’n dychmygu unrhyw un yn dweud ‘wel hoffwn i wylio Ochr 1 achos mae’r bandie yn wych ac mae Griff Lynch mor olygus, mae Newyddion 9 yn mynd i’r afael â materion cyfoes, roedd fy ffrind yn siarad am ei waith ar Heno neithiwr hefyd. Ond ti’n gwybod beth? Dw i jyst ddim yn hyderus yn Gymraeg felly wnai wylio rhyw raglen arall mewn iaith arall’. O safbwynt marchnata RHAGLENNI yw’r cyffur i’w gwerthu, nid sianel. Dwedwch wrth bobl am y RHAGLENNI penodol. Gosodwch y darged o roi tri theitl ym mhob brên yng Nghymru. A brên Ed Vaizey. Yn ogystal â Phobol y Cwm.
  4. Beth am drefnu taith o ymddangosiadau ar draws Cymru, cynnig cyfleoedd i wylio pethau sy’n berthnasol neu o ddiddordeb arbennig i’r ardal? Dw i’n sôn am bentrefi yn ogystal â llefydd fel Chapter a Galeri. Wrth gwrs mae cost i’r math yma o waith. Gall leihau’r cost trwy anfon ffeil neu ddisc draw at rywun ym mhob cymuned; datganolwch y daith. Peidiwch ag anghofio nwyddau hefyd.
  5. Mae pobl ail iaith yn hanfodol yn y sgwrs yma. Mae eisiau ystyried y categori yna fel pobl gweithredol sy’n wneud prosiectau, ymgyrchoedd ac ati. Mae eisiau deall yn well sut mae’r sianel yn gallu arfogi nhw i ledaenu’r gair ymhlith ffrindiau ac ati. Dechreuwch gyda’r ‘dysgwyr y flwyddyn’ (er nad yw i’n hoff iawn o’r categorïau ‘dysgwyr’ a ’di-Gymraeg’).
  6. Mae lle i apiau sy’n debyg i Sibrwd a’r ail sgrin yma. Mae lot fawr o bethau cwl sy’n bosib gyda’r cyfryngau cymdeithasol, symudol ac ati.
  7. Mae angen meddwl am y ‘rhwydwaith cynnes’. Mae Elan Grug yn dweud:
    “Ac S4C- be am y miloedd o siaradwyr Cymraeg sydd byth yn troi at y sianel? A digon o rheini yn aelwydydd uniaith? Pa ddathliad pum niwrnod sy’n cael ei baratoi ar eu cyfer nhw?” Dw i’n cytuno. Hefyd beth am y rhai sy’n gwylio un rhaglen yn unig? Am wn i does dim targedu ar sail diddordebau ar Clic. ‘Rydych chi wedi gwylio X, beth am wylio Y?’ Hefyd mae’r hen gerdyn hynafol statig yma yn ystod yr hysbysebion yn WASTRAFF o amser gwerthfawr tra bod treilars yn bodoli. Hefyd beth ddigwyddodd i’r cyfrif S4C Clic ar Twitter gyda dolenni i bob un rhaglen? Mae eisiau ail-ddechrau pethau fel hwnna.
  8. Mae marchnata yn costio. Dw i’n pryderu am yr is-deitlau gorfodol oherwydd beth maen nhw yn awgrymu o ran costau. Ai nhw yw’r unig ymdrech sydd yn fforddiadwy erbyn hyn? Dyna pam mae angen i’r sianel ac Awdurdod fod yn gall ac yn gryf wrth ddelio gyda’r awdurdodau a llywodraethau er mwyn sicrhau’r cyllid digonol i redeg sianel deledu go iawn yn yr hir dymor.
Cofnodwyd ar

Adroddiant gwrth-Gymraeg y BBC: tri ffactor

Pam mae eitemau gyda phwyslais gwrth-Gymraeg ar y BBC? Rwyt ti’n aros am rywbeth am Gymru ac mae mwy nag un eitem annifyr yn llifo mewn ar yr un pryd, e.e. Radio Wales, Radio 4. Pam nawr?

Dw i’n credu bod mwy o eitemau gwrth-Gymraeg ar y ffordd oherwydd tri ffactor damcaniaethol.

1. Mae mwy o gystadleuaeth ymhlith cyfryngau gwahanol nag unrhyw bryd erioed ac mae eitemau dadleuol yn sbarduno niferoedd o wrandawyr. Yn bennaf, siaradwyr Cymraeg a chyfeillion o’r iaith sy’n gyfrifol am godi ymwybyddiaeth o’r eitemau trwy Twitter, Facebook ac ati. Mae’r ffenomen yn debyg i drolio yn y papurau newydd ar-lein.

2. Mae BBC yn gyfrifol am ariannu S4C bellach sy’n achosi drwgdeimlad yn yr adrannau eraill, yn enwedig y rhai sy’n bryderu am doriadau. Beth bynnag rydych chi’n meddwl am Thatcher, roedd hi’n digon call i osod trefn arbennig ar gyfer S4C (yn y pen draw). Fel endid fe oedd y sianel yn annibynnol yn ei chyllideb. Mae’r sianel wedi colli’r mantais yna o ran y rhan fwyaf o’i chyllideb sydd bellach yn dod o’r BBC. Felly mae’r adrannau eraill fel Radio Wales yn troi at ymosod ar darged hawdd er mwyn ceisio amddiffyn eu bodolaeth nhw. Dyna’r effaith ‘cathod mewn sach’ a wnaeth pobl ein rhybuddio ni amdani hi yn 2010 yn ystod ymgyrch ‘Na i doriadau S4C’.

3. Fel mae unrhyw un sy’n darllen y wasg yn gwybod, y gwasanaethau iechyd ac addysg yng Nghymru ydy hoff dargedau Cameron, Hunt, Fabricant et al ar hyn o bryd tra bod nhw yn ceisio ennill etholiad mewn ychydig dros 12 mis. Mae’r BBC yn cael ei dynnu i’r un cyfeiriad: ‘ai datganoli/polisïau Llafur Cymru/y Gymraeg (does dim gymaint o wahaniaethu rhyngddynt ar lefel Prydeinig) sy’n gyfrifol am fethiannau ysgolion yng Nghymru?!’ ayyb. Mae agweddau sy’n debyg i Lingen a’r Llyfrau Gleision yn ymddangos eto. Yr iaith sy’n derbyn y flak yn y brwydr dros San Steffan. Afraid dweud fod diffyg trafodaeth synhwyrol ar y materion hyn ar Radio 4 a diffyg diddordeb mewn beth yw’r problemau go iawn a beth sydd o les i Gymru. Nid ’darlledwr gwladwriaeth’ fel y cyfryw ydy’r BBC ond gall dweud bod y Gorfforaeth yn cael ei demptio i roi platfform a ffafr i Lywodraeth San Steffan a chryfhau ei achos ar gyfer adnewyddu’r siarter yn 2016-17 hyd yn oed.

Os ydw i wedi cydnabod y ffactorau yma yn iawn ni fydd y sefyllfa yn newid yn fuan iawn. Gall disgwyl mwy o eitemau o’r fath.

 

Cofnodwyd ar

BBC + S4C + Ti == PYC

Beth mae pob(o)l yn meddwl o’r datganiad S4C heddiw?

Mae S4C yn cynnig cyfle arbennig i gwmnïau neu unigolion sy’n gweithio yn y cyfryngau digidol i fod yn rhan o brosiect arloesol.

Pobol y Cwm yw un o gyfresi mwyaf poblogaidd S4C, ac yn ystod hydref 2012 bydd BBC Cymru yn cynhyrchu prosiect traws-blatfform er mwyn denu cynulleidfa ifanc a thalent newydd sbon i’r brand.

Er mwyn cefnogi uchelgais Digidol S4C ac i lansio’r Gronfa Ddigidol, Awst 2012, hoffai S4C gynnig cyfle i gwmnïau neu unigolion fod yn rhan o’r prosiect.

Mae’n gyfle i arloeswyr digidol gydweithio â chriw drama profiadol Pobol y Cwm ar brosiect newydd traws gyfrwng ‘PYC’. Bydd ‘PYC’ yn cynnwys: Webisodes, Digwyddiad Byw, Cymuned ar y We, Gemau Digidol, Cyfryngau Cymdeithasol a Gwasanaeth ar Leoliad dros Gymru gyfan.

[…]

Darllena’r datganiad llawn.

Meddyliau cynnar:

  • Pobol y Cwm yw’r cyfres mwyaf poblogaidd ar S4C felly mae modd profi pethau gyda chyunlleidfa chymuned mawr (mewn termau Cymraeg). Dw i ddim yn ymwybodol iawn o’r oedrannau/demograffig/ayyb ond dw i’n cymryd bod y sioe yn apelio at bob math o berson. Hefyd mae’n haws i hyrwyddo pethau digidol sydd yn gysylltiedig â chyfres mor amlwg ac eiconig, ‘addasiad digidol/arloesol o hen ffefryn’ ayyb
  • Braf i weld ‘meithrin dull newydd o ddweud stori’ yn enwedig – maen nhw yn ystyried cyfleoedd digidol fel rhywbeth tu hwnt i farchnata a chyhoeddusrwydd.
  • Mae lot o bobl yn pryderu am annibynniaeth golygyddol S4C ar y teledu (y shotgun marriage gyda’r Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig ayyb). Ond mae cwestiynau tebyg ynglŷn ag annibyniaeth S4C yn y tymor hir ar bethau digidol. Wrth gwrs mae S4C wedi cyd-weithredu gyda’r BBC fel partner ers y ddechrau. Ond ydy’r ffaith bod y peth cyntaf o’r gronfa ddigidol yn rhywbeth BBC yn arwyddocaol? Gobeithio fydd S4C gyda’r hyder yn y dyfodol i gynhyrchu pethau digidol ac aml-blatfform sydd yn annibynnol o’r BBC?
  • Pa fath o gemau sydd yn addas? Gawn ni Zombies Cwmderi?
Cofnodwyd ar

Pryder am gyfryngau Cymraeg

Mae’r ddolen ‘S4C i lansio sianel newydd’ uchod yn swnio’n cyffrous ond mae’r erthygl yn hen. Mae hi wedi bod ar BBC Newyddion ar-lein ers mis Mawrth 2010. Y sianel newydd pryd hynny oedd Clirlun sydd yn dod i ben eleni.

Nid oes digon o gynnwys Cymraeg ar wefan BBC i lenwi’r bwlch gyda phethau newydd.

Felly dw i’n gallu cyfrif dau reswm o leiaf i bryderu am gyfryngau yn Gymraeg heddiw: y newyddion am doriadau S4C a’r adroddiad o’r newyddion hyn. Dyma rywbeth i’w ystyried tra wyt ti’n gwylio’r Gemau Olympaidd haf yma. Gan fod Jeremy Hunt a DCMS yn bennaf yn gyfrifol am y sefyllfa S4C a’r Gemau Olympaidd bydd hi’n anodd datgysylltu’r ddau yn y meddwl.

Cofnodwyd ar

O’r we i’r teledu a llyfrau

Cefais i sgwrs da heddiw gyda Nwdls am bob math o beth gan gynnwys pethau sydd yn symud o flogiau i lyfrau fel Stuff White People Like (a Sleeveface…).

Y cwestiwn oedd, beth yw’r pethau diwylliannol Cymraeg sydd wedi dechrau ar y we ar blogiau, YouTube, Flickr ayyb ac wedi symud i deledu, llyfrau ac ati i fod ar gyfryngau ‘traddodiadol’?

Enghreifftiau Cymraeg:

  • Sgymraeg gan ffotograffwyr amrywiol (hanes Scymraeg/Sgymraeg – taith o’r byd corfforol i’r we i llyfr corfforol trwy’r Lolfa)
  • Paned a Chacen – Y Llyfr gan Elliw Gwawr, trwy’r Lolfa
  • Mae blog Lowri Haf Cooke yn ffynnu ac yn sail i lyfr gerllaw yn Gymraeg am Gaerdydd trwy Gomer (er bod y blog yn rhan o gynllun Lowri o’r dechrau fel teclyn ymchwilio/datblygu)
  • Oes llyfrau Cymraeg eraill sydd yn seiliedig ar bethau gwe?

Fel mae’n digwydd, heno dw i wedi bod yn pori S4C Clic a newydd gweld pobol o YouTube! Sef:

Yn y dau enghraifft uchod mae’r cwmniau cynhyrchu wedi ychwanegu graffeg i ddweud ’mae’r clip yn lo-fi, peidiwch ffonio i gwyno am ansawdd y lluniau’: graffeg y sioe yn achos Llŷr a graffeg lens camera digidol yn achos Wales Shark.

Hefyd:

  • Ydy Dan Rhys yn cyfrif?! Mae fe wedi bod ar S4C a BBC ond dyw e ddim wedi bob ar Pobol y Cwm eto…

Wrth gwrs mae’r we yn digon, does dim rhaid i ddiwylliant y we Gymraeg derbyn sel bendith oddi wrth cyfryngau eraill i fod yn dilys. Mae’r pwynt yn gweithio dwy ffordd – dw i ddim yn meddwl bod pobol creadigol sydd yn joio eu crefft eisoes yn desperet i fod ar y teledu. Ddylai pobol yn Y Diwydiant ddim tanseilio gwerth neu ddim bod yn nawddoglyd tuag at y we fel cyfrwng. Dylen nhw neidio mewn hefyd.

Ond mae manteision i ddiwylliant y we Gymraeg. Mae pobol chwilfrydig yn gallu dilyn y llwybrau o deledu/llyfrau yn ôl i’r we ac yn gallu cymryd rhan mewn sawl ffordd. Mae siwrnai dwyffordd posibl.

Ambell waith mae’r cyfranogiad teledu/cwmniau yn rhoi arian i’r bobol tu ôl y syniadau. Dw i ddim yn gallu siarad ar ran Wales Shark neu unrhyw un ond mae’n wych eisoes os ydy pobol yn gallu profi a joio syniadau ar y we gyda chost isel. Ac mae’n dwbl gwych os ydy cwmniau gydag adnoddau ac arian yn gallu cynnig pethau. Doedd dim rhaid i Wales Shark derbyn y cynnig i fod yn y ‘prif ffrwd Cymraeg’ (gyda 10X mwy o wylwyr!) ond mae fe wedi penderfynu i ymestyn ei ‘brand’ i deledu. A pham lai.

Es i i ROFLCon 2010, roedd y sgyrsiau diddorol y cynnwys prif ffwrd a’r we.

Wrth gwrs os ydy’r we yn ffynhonnell o greadigrwydd, ysbrydoliaeth a syniadau – a dyma beth dw i’n credu wrth gwrs – mae hi’n gallu sbarduno diwylliannau Cymraeg yn gyffredinnol. (Gyda llaw bwrdd delwedd yw un o’r pethau dw i eisiau ychwanegu i Maes E v2012 yn bendant.)

Roedd Dave Datblygu yn awgrymu syniad o sioe newydd ar S4C. Os ydy e wir eisiau rhaglen dylai fe rhoi fideo ar YouTube ac aros am ganiad.

Cofnodwyd ar

Pethe ar alw

Mae pobol yn gofyn am DVDs o gyfresi fel Pen Talar, Alys a dramau eraill yn eithaf aml.

http://storify.com/carlmorris/pobol-yn-gofyn-am-dvd-pen-talar

Syniad…

Pam dydyn nhw (S4C neu’r cwmnïau cynhyrchu) casglu addewidion/pledges i asesu’r alw?

e.e. mae angen targed o 600 person i ryddhau Gwaith/Cartref ar DVD. Dwedwch ‘addwch yma os dych chi eisiau DVD o Gwaith/Cartref’ gyda chyfanswmfa/totalizer. Neu beth bynnag, dw i ddim yn sicr am y ffigyrau. Yn delfrydol bydd y wasanaeth yn casglu’r arian ac yn cadw’r arian yn saff.

Os fydd ddim digon o bobol i gyrraedd y targed mae pawb yn derbyn eu arian yn ôl – ar ôl mis neu dau neu dyddiad penodol.

Os rydyn ni’n bwrw’r targed, mae gyda ni rhyddhad DVD! DVDs yw’r enghraifft gorau ond mae’r syniad yn gweithio gyda llyfrau papur hefyd. Mae’r enw ‘pethe ar alw’ yn wir i ryw raddau heblaw am yr arhosiad bach. Gwnes i ffeindio enghraifft lwyddiannus o 1926 sef llyfr o farddoniaeth. Tybed os ydy rhywun wedi trio ers hynny? (Y Byd… mewn ffordd.)

Dyma un o nodweddion y model Kickstarter sydd yn bwysig i ni yng Nghymru, sef yr addewidion/pledges. Rydyn ni’n trio ffeindio modelau i gynnal cyfryngau mewn iaith leiafrifol. Felly mae ‘methiant’ yn opsiwn! Does dim cywilydd os ydyn nhw yn methu ffeindio cwsmeriaid. Efallai gwnewch y peth gyda lot o gyfresu gwahanol i sicrhau ryw fath o ryddhad ar y diwedd.

Wrth gwrs dw i ddim yn siarad am fersiynau digidol yma, dylai e-lyfrau a lawrlwythiadau/ffrydiau am arian o bethau newydd i gyd bod ar gael fel digidol.

Mewn ffordd mae’r syniad yn addas i unrhyw fenter lle mae cwmni yn gallu cyfathrebu am gynnyrch penodol dychmygol, e.e. llyfr, rhaglen, argraffiadau o waith celf, crysau-t.

Cofnodwyd ar

Santes Dwynwen 404!

Yn anffodus roedd rhaid i rywun dileu dau dolen ar Wikipedia i erthyglau S4C am Santes Dwynwen achos mae’r sianel wedi torri’r dolenni (Dudley a Dechrau Canu). Ydyn ni wedi colli’r erthyglau am byth?

Dydd Santes Dwynwen 404 anhapus!

Dyw e ddim yn broblem S4C, mae’n broblem i’r diwydiant darlledu yn gyffredinol. (Gweler hefyd: cofnod gan Tom Morris am Channel 4 a BBC.)

Pryd fydd darlledwyr yn gwerthfawrogi cynnwys o safon ar y we fel mwy na jyst cyhoeddusrwydd dros dro? Pryd fyddan nhw yn caru‘r we fel cyfrwng?!

Rydyn ni’n bwriadu dathlu Santes Dwynwen am byth, dylen nhw hefyd. Rydyn ni eisiau gweld twf yn y maint o gynnwys da yn Gymraeg ar y we. Ond ar hyn o bryd rydyn ni’n ail-adeiladu’r we Gymraeg bob 10 mlynedd. Mae’n wastraff o arian ac amser. Dw i’n deall tipyn o golled cynnwys ar fentrau gan wirfoddolwyr – ond cwmnïau cyfryngau proffesiynol?

Wrth gwrs mae modd ailgyfeirio cyfeiriadau i’r erthyglau os mae’r system cyfeiriadau wedi newid.

Dydd Santes Dwynwen Hapus i chi i gyd beth bynnag.

Cofnodwyd ar

Ffenestr rhaglenni ar BBC iPlayer

Roedd dau trafodaeth da ar sioe Dylan Iorwerth heddiw – un am brotestiadau meddiannu yng Nghymru ac un am PRS a cherddorion Cymraeg – a mwy.

Am faint fydd sioe Dylan Iorwerth yn barhau ar BBC iPlayer? Un wythnos yn unig.

Yfory bydd y sioe cyntaf o fis Tachwedd yn cwympo yn yr ebargofiant digidol Cymraeg. Bob dydd wythnos yma byddan ni’n colli sioe arall.

Ond wythnos nesaf bydd sgyrsiau am yr un pynciau yn y tafarnau, caffis, newyddion, blogiau a phlatfformau cymdeithasol ond tra bod nhw yn barhau bydd BBC a Dylan Iorwerth yn colli’r cyfle i gyfrannu i’r sgyrsiau ac i fanteisio am yr alw dyfodol. Anffodus.

Mae’n rhaid gofyn: pam mae’r cyfle i wrando, y ffenestr, mor fyr yma?

Heblaw ychydig o gerddoriaeth does dim hawliau anodd mewn sioeau fel Dylan Iorwerth neu teledu trafodaeth fel Pawb a’i Farn.

Model bosib fydd archif Desert Island Discs. Dw i ddim yn anghofio’r podlediadau BBC lle maen nhw yn ailgylchu’r cynnwys o rhai o’r sioeau, e.e. Ar y Marc. Maen nhw yn model o beth sy’n bosib ond er bod nhw yn MP3 heb unrhyw DRM iPlayer dydyn nhw ddim yn parhau ar y wefan am fwy na mis.

Dylai’r sgyrsiau fel ’na bod ar gael am byth, rhywsut.

Am faint fydd unrhyw erthygl a sylwadau ar Golwg360 parhau? Am flynyddoedd i ddod. Rydyn ni’n gallu sgwennu dolen i unrhyw erthygl mewn cofnod blog neu ebost unrhyw bryd, e.e. erthygl a sgwrs am PRS a cherddorion. (Neu’r 64 cofnod blog gan Dylan Iorwerth.)

Mae toriadau yn y BBC, dw i’n deall, ac efallai does dim lot o gyllideb i gynnig mwy o ffrydiau awdio. (Er bod rhai o bethau ar iPlayer am flynyddoedd, e.e. ar eitem It Felt Like A Kiss gan Adam Curtis, deadline y cynnwys yw 11:59PM Dydd Gwener, 31 mis Rhagfyr 2038.) Un ffordd rhad i helpu’r trafodaethau bydd trwydded wahanol. Yn hytrach na ‘Hawlfraint BBC – cedwir pob hawl’ jyst dweud ‘Hawlfraint BBC – mae’r trafodaethau yn y sioe yma wedi cael ei rhyddhau dan Creative Commons BY-NC’. Mae trwydded BBC, sef y Creative Archive Licence, sy’n cael ei defnyddio bob hyn a hyn ond dw i ddim wedi gweld unrhyw ddefnydd ar gynnwys yn Gymraeg. Beth bynnag, fydd ddim angen unrhyw feddalwedd neu gostau newydd i newid y polisi achos mae pobol eraill yn gyfrifol am y gwesteia. Bydd unrhyw yn gallu copïo sioe i roi ar blog neu Soundcloud neu Audioboo ayyb. Mae pobol yn wneud e eisoes, e.e. Dave Datblygu ar Beti a’i Phobol.

Os mae’n werth cynhyrchu rhaglen mae’n rhaid bod modd sicrhau bywyd y rhaglen am fwy nag wythnos, modd cyfreithlon.

Siŵr o fod pobol yn y BBC yn cwrdd rhywbryd wythnos yma neu fis yma i drafod sut i godi niferoedd o wrandawyr a’i chyfranogiad, pherthnasedd a ‘reach’ y rhaglennu, proffil Dylan Iorwerth ac ati. Dyma un ffordd effeithiol.

(Gyda llaw un ffordd arall fydd cysoni’r enw a’r hashtag i naill ai Dylan Iorwerth #dylaniorwerth neu Dan yr Wyneb #danyrwyneb, nid y dau!)