Tag: facebook

Cofnodwyd ar

Pa blatfform? Pa brotocol? Rhai nodiadau am drafodaeth ar y we

Mae’r nodiadau isod yn perthnasol i newyddion dibynadwy, trafodaethau, gwrando ar arbenigwyr, dysgu, datblygu dealltwriaeth, a dwyn awdurdodau i gyfrif. Mae hyn i gyd yn bethau sydd yn bosibl i’w gwneud drwy ddefnydd o’r we, ar ei gorau.

Ar hyn o bryd mae hi’n teimlo i mi fod nifer o bobl yn ‘coroni’ gwahanol blatfformau penodol megis Bluesky fel Y Lle i gynnal sgyrsiau ar y we am bob pwnc dan haul, ac mae hynny’n codi llawer o gwestiynau i mi.

Ym mha ffordd a fyddai’r platfform o’ch dewis yn well na Twitter/X nawr ac yn dyfodol?

Beth yw’r risg?

Pa wersi ydyn ni’n dysgu o brofiad[au] Twitter/X? Beth am Myspace? A Facebook, ac ati?

Ydyn ni’n fodlon treulio llawer o amser i ymgartrefu ar blatfform am ychydig blynyddoedd, i ddechrau eto ar blatfform arall pan fydd y chwarae’n troi’n chwerw? (Dw i ddim eisiau gwneud hyn.)

Beth am y Gymraeg?

Yn ystod yr etholiad yn yr UDA roedd nifer o bobl a sefydliadau yn datgan bod nhw am adael Twitter/X. Un enghraifft oedd ysgol a gyhoeddodd “nad yw X yn alinio gydag ein gwerthoedd”… a bwriad yr ysgol i ymuno ag Instagram yn lle. Mae hyn eto yn codi cwestiynau.

Efallai bod Instagram yn teimlo fel lle neisach i dreulio amser yn 2024, ond mae hynny’n dibynnu yn llwyr ar bwy wyt ti.

Am wn i does dim llawer iawn o wahaniaeth pwysig rhwng Twitter/X ac Instagram: y pwrpas, y model masnachol, y model llywodraethiant, pwy sy’n rheoli, beth all digwydd ar ei waethaf (Meta yw perchennog Instagram a Facebook), felly ie, gwerthoedd eithaf tebyg hefyd.

Dw i’n llwyr ymwybodol o bwy yw Elon Musk ac dw i wedi bod yn dilyn yr hanes.

Rhaid nodi bod hefyd rhai ystyriaethau a phroblemau strwythurol gyda’r “we gorfforaethol” sy’n trosgynnu unigolyn.

Yn wir mae Bluesky mewn meddiant corfforiaeth buddiant cyhoeddus (PBC yn yr UDA). Mae hynny’n swnio’n addawol. A dweud y gwir does dim llawer iawn o ddealltwriaeth gyda fi eto o arwyddocâd hynny o ran llywodraethiant, risg a/neu “gost” hir dymor i ddefnyddwyr (dw i ddim yn cyfeirio at bris ariannol yn unig).

Ar hyn o bryd mae Tŵt Cymru yn cynnig cyfuniad apelgar i mi o ryngwyneb Cymraeg, rhyddid i symud i blatfform arall â fy holl ddilynwyr, y gallu i ddilyn defnyddwyr Saesneg gan gynnwys rhai ar weinyddwyr eraill, ac wrth gwrs dilyn nifer sylweddol – os nad anferth ar hyn o bryd – o ddefnyddwyr Cymraeg heb algorithm i’w boddi, polisïau sy’n edrych yn gall i mi, a llywodraethiant iachus hyd y gwelaf i.

Hynny yw dw i wedi cwrdd â’r person sy’n rhedeg Tŵt Cymru ac wedi cael peint yn y Blue Bell yng Nghaerdydd, ac mae modd gohebu’n uniongyrchol gyda fe gyda chwestiynau, problemau, syniadau, ayyb. Mae tîm cymedroli sydd hefyd yn ddefnyddwyr.

Mae’r blog hwn yn le da i mi rannu meddyliau hefyd (ac i’r rhai sydd â diddordeb mae modd cael ffrwd ActivityPub a/neu RSS). Mae’r blog yn rhedeg yn annibynol o unrhyw gwmni neu gorff heblaw am y perthnasau gyda chofrestrydd enw parth a chwmni lletya.

Gyda llaw… mae blogio’n lot haws pan dw i’n cynnwys ‘meddyliau’ neu ‘nodiadau’ yn y teitl yn hytrach na cheisio ysgrifennu darn feddylgar, craff, campus. 😂

Byddai hi’n braf tasai hi’n bosibl i ddilyn defnyddwyr Bluesky drwy weinydd Mastodon fel Tŵt Cymru, a’r ffordd arall, ac ymateb ayyb. Byddai hynny’n dibynnu ar ryw fath o ffederaleiddio yn y dyfodol. Efallai bod hynny yn gwbl amhosibl ac yn ddatganiad hollol nonsens, bydd rhaid i mi ymchwilio.

I’w barhau.

Yn y cyfamser diolch i Richard, Nwdls, ac eraill am ysgogi’r sgwrs.

Cofnodwyd ar

Sgyrsiau am y dyfodol ar bodlediad annibynnol newydd Cymru Fydd

Podlediad newydd sbon ydy Cymru Fydd sy’n cynnig:

cyfres o sgyrsiau a seiniau eraill yn edrych ar y dyfodol o safbwynt Cymreig.

Yn y bennod gyntaf dyma Rhodri ap Dyfrig a finnau fel gwestai yn sgwrsio am amrywiaeth o faterion gan gynnwys:

  • meddalwedd rydd
  • hen recordiau
  • Mastodon
  • safon y trafodaeth ar Twitter (eithaf gwael)
  • Facebook ac ymerodraethau eraill
  • fy nheulu ym Malaysia
  • ieithoedd bychain y byd a gwaith K David Harrison

Fel arall mae modd gwrando mewn sawl app, e.e. Spotify.

Roedd y profiad o wneud hyn yng Nghaerfyrddin yn lot fawr o hwyl ac wedi profocio fy meddwl llawer.

Mae’n bwysig nodi bod hyn yn sgwrs anffurfiol, ac yn anghyflawn o ran triniaeth o roi o’r pynciau dan sylw. Yn sicr gallwn i wedi ymhelaethu (mwydro) llawer mwy, yn enwedig ar rai o’r pethau dadleuol. Dw i’n difaru peidio sôn am fudiadau gwleidyddol a’i ddylanwad nhw ar safon trafodaethau ar-lein. Hynny yw, nid mater o unigolion yn ymddwyn yn ‘gas’ yw’r unig broblem ond shifft fawr sylweddol sydd wedi digwydd yng nghymdeithas.

Ar yr un pryd dw i’n ddiolchgar iawn i Rhodri am olygu mas y darnau mwyaf ffurfiol/sych yn ein sgwrs!

Mae’r holl bennod o dan drwydded Comin Creu BY-SA.

Dyma’r ffrwd i chi danysgrifio i bennodau newydd, ac mae’r ddwy bennod nesaf eisoes ar y gweill.

Cofnodwyd ar

‘Dylen ni dechrau rhyw fath o borth’

Mae 111 cofnod mewn fy ffolder drafft. Sut wnaeth hynny digwydd? Hadau yw’r rhan fwyaf. Gwnaf i drio postio rhai ohonyn nhw.

Ystyriwch y paragraff yma am hanes Yahoo a’r we:

[…] What made Yahoo a great business, long ago, is that there was a reason to visit it multiple times a day. Yahoo was the first site to do a bang-up job organizing the Web, and it was the first site to capitalize on that prowess by adding all kinds of useful doodads that made you stick around. This was the famous “portal” strategy of the early dot-com years—you’d go to Yahoo to get to someplace else, but in the process, you’d get caught up in Web email, stock quotes, news stories, the weather, horoscopes, job ads, videos, and personals. The portal idea is mocked now, because after Google came along, people realized that you could get to wherever you wanted on the Web in seconds. But it’s worth remembering that Web portals were a terrific idea for a long time. Indeed, for much of the last decade, people spent more time on Yahoo than on any other site online. […]

(o Slate – rwyt ti wedi gweld y darn gorau uchod)

Dw i wedi clywed yr awgrymiad ‘porth’ mewn cyfarfodydd yng Nghymru. Fel arfer mae rhywun yn dweud ‘dylen ni dechrau porth!’ ac mae pobol eraill yn cytuno. Syniad da.

Mae’r gair ‘portal’ neu ‘hub’ yn dod mas yn Saesneg ac hyn yn oed yn cyd-destunau eraill fel ‘transport hub’. Efallai dw i’n hollol rong ond yn fy marn i mae’r gair ‘porth’, ‘portal’ neu ‘hub’ yn arwydd o ddiffyg meddwl manwl. (Pwy fydd yn gyfrifol am y cynnwys? Pam fydd pobol eisiau cyfrannu?)

Mewn gwirionedd mae’n anodd iawn i greu rhywbeth sydd yn apelio at bawb. Mae angen lot o bobol i gynnal rhywbeth o ddiddordeb cyffredin i bawb, naill ai lot o staff neu lot o wirfoddolwyr/cyfranogwyr.

Yr unig porth, fel petai, mewn dwylo pobol Cymraeg yn ystod hanes y we oedd Maes-e. O’n i ddim yn digon rhugl i gymryd rhan ar y maes yn ystod yr oes aur ond dw i dal yn ffeindio cynnwys gwerthfawr. Yn diweddar o’n i’n chwilio am y gair siolen ac mae trafodaeth ar Maes-e ar gael trwy chwilio.

Mae Facebook wedi bod fel porth i lot o siaradwyr Cymraeg ers blynyddoedd ac wedi cymryd cynnwys tu ôl y wal. Oes gobaith o borth Cymraeg mewn dwylo pobol Cymraeg yn y dyfodol?

Efallai dylen ni ystyried y we Gymraeg i gyd fel porth, y porth o byrth.

Neu efallai dylen ni anghofio’r gair yn gyfan gwbl ac yn bathu trosiad gwell sydd yn addas i ein sefyllfa.

Cofnodwyd ar

Pwy sy’n rheoli’r cyfryngau yn y 21ain ganrif?

Yn ôl y sôn mae ymgyrchwyr yn Iran yn siomi gyda newidiadau i Google Reader (ac mae Techcrunch wedi cyhoeddi stori amdano fe). Mae gwasanaethau meddalwedd ar-lein yn bwysig iawn.

Gwasanaethau ar-lein yw’n amgylchedd cyfryngau nawr. Rydyn ni’n trafod Twitter, Facebook ac ati fel yr oedden ni’n trafod y teledu. Ac dylen ni meddwl am bobol fel Mark Zuckerberg, Jeff Bezos ac Apple fel y Rupert Murdochs o’r 21ain ganrif!

Ar draws y byd mae defnyddwyr wedi bod yn defnyddio’r tag #occupygooglereader. Dw i’n gwybod bod y tag yn doniol ond mae angen rhyw fath o ‘mudiad’ poblogaidd sydd yn bwysleisio’r we agored. Mae Google Reader jyst yn enghraifft o wers gyffredinol.

Mae gwahaniaeth rhwng Google Reader (pori’r we agored trwy RSS) a Google+ (seilo). O’n i’n ffan o Google Reader, dw i ddim yn licio’r newidiadau ond dw i ddim yn synnu. Mae’n cyffroes mewn ffordd pa mor clueless mae cwmnïau mawr fel Google gallu bod. Fydd gwendidau Google yn hwb i bobol i ddatblygu gwasanaethau eraill? Gobeithio, efallai maen nhw yn gallu cynnig gwasanaeth heb cloddio’n data. (Unrhyw awgrymiadau? Nôl i feddalwedd lleol?) Dw i ddim yn ystyried deiseb i Google fel yr ateb go iawn yn y tymor hir.

Mae lot o drafodaeth ynglŷn â thechnoleg mor arwynebol, gan gynnwys cyfryngau Cymraeg. Ac rydyn ni i gyd yn rhan o’r cyfryngau.

Mae lot o enghreifftiau.

Mae un enghraifft amlwg: trafod yr iPhone/iPad fel dyfais caledwedd a chyfraniad Jobs fel cyfres o ddyfeisiau – yn hytrach na pheryg yr App Store ac iTunes fel systemau.

Gweler achos Slideshare i ddarllen mwy am manteision y we agored a HTML5. Beth sy’n well i ni yng Nghymru gyda’n prinder o adnoddau: sgwennu unwaith, rhedeg unrhyw le? Neu sgwennu tro ar ôl tro ar gyfer iPhone, Android, Windows ac ati? Gobeithio fydd systemau a fformatau agored yn ennill yn y pen draw ond mae angen hyrwyddo manteision aps ar y we heddiw.

Mae enghraifft amlwg arall ar hyn o bryd. Pam ydyn ni’n crio am ddiffyg cefnogaeth i’r iaith Gymraeg gan Amazon?!?!!!? Mae cyfle i hyrwyddo dyfeisiau sy’n gweithio gyda fformatau agored fel ePub yn hytrach na Kindle, bricsen DRM sy’n rhan o ymgais monopoli Amazon!! Mae’r dyfais Sony yn darllen ePub, er enghraifft. O ran rhyddid mae’n well na Kindle ond beth sy’n mynd ar dy rhestr Nadolig yn mater i ti. Mae’n digon hawdd i ddechrau siop ePub, pobol. (Hefyd… dylai rhywun gwneud cytundeb i fewnforio dyfais Barnes & Noble sydd hefyd yn gweithio gydag ePub.)

Mae’r gair ysgrifenedig yn bwysig. Roedd y wasg Gutenberg yn hwb i’r Diwygiad.

Pa fath o Ddiwygiad fydd yn bosib gyda’n cyfryngau nawr?

Mae Amazon yn colli arian gyda phob dyfais Kindle Fire. Dylai’r ffaith hon dweud rhywbeth wrthym ni. Mae’r dyfais yn rhan o’r plan. Diwygiad Jeff Bezos fydd siopa am gynnyrch di-angen trwy’r dydd. Ac mae’n annoying i weld cyhoeddusrwydd Cymraeg am ddim yn Golwg360 achos maen nhw yn dylanwadol ac yn dilyn termau Amazon heb cwestiynu opsiynau eraill.

Mae’r marchnad e-lyfrau yn Gymraeg yn ifanc iawn ac mae LOT o bosibiliadau. (I’r bobol sy’n meddwl bod llwyddiant rheolaeth Amazon yn yr iaith Gymraeg yn anochel… Beth yw’r ddiod feddal fwyaf poblogaidd yn Yr Alban? Yn aml iawn nid Coca Cola, y cawr byd-eang, ond Irn Bru, y ffefryn lleol, sy’n dod i rhif un yn y siart gwerthiannau. Mae cyfle nawr i ffeindio ein Irn Bru, at ein dant ni.)

Pwynt arall. O ran termau dw i’n casau ‘Gwgl’, ‘Trydar’ ayyb fel enwau. Plis paid â defnyddio cyfieithiadau Cymraeg o enwau cwmniau Americanaidd fel Facebook, Twitter, Google ac Apple. Mae rhaid atgoffa ein hunan pwy sy’n rheoli dosbarthiad o’n hiaith. Rydyn ni’n gallu cyfieithu wici, blogio, ffrwd, y we ac yn blaen achos maen nhw yn agored i dy gwmni di, dy sefydliad di, dy grwp di neu ti fel unigolyn.

Cofnodwyd ar

Blogio fel prosiect vs. Taflu dy waith mewn twll Google+

Sylw da iawn gan Anil Dash am ‘flogio’ ar Google+, Facebook ac ati:

The broken comparison here is forgetting that many of us write (and own) our blogs because we’re making a *work*. It’s like saying “instead of writing a book, just scribble some notes in the back of someone else’s book!”

Based on the past dozen years that I’ve been writing it, I expect that my blog will in some ways be one of the most significant things I create in my life. It exists neither as a sort of filter for opportunity (as you describe Fred [Wilson]’s use) nor a platform for broadcast (as in Kevin Rose’s case). It’s a work I create for myself, that I choose to share with the world, because this is the medium I’m good at.

In that context the idea of letting some company own it is absurd.

Cofnodwyd ar

Anodd i ddilyn barnau ar Golwg360

Dw i eisiau darllen mwy o farnau yn Gymraeg. Mae lot o bobol eraill eisiau hefyd.

Felly dyma neges agored i Golwg360.

Mae rhannu cymdeithasol yn bwysig, lot mwy na SEO weithiau. Ac mae pobol yn licio sylwadau, barn, pethau dadleuol ayyb.

Ar hyn o bryd mae gyda Golwg360:

Dw i ddim yn dilyn @golwg360, mae’r ffrwd yn ormod (i fi). Ar hyn o bryd mae cymysgiad o straeon golygyddol a chofnod neu dau. Ond mae’r cofnodion ar goll yn y ffrwd. Hoffwn i ddilyn rhwybeth fel @golwg360blog (blog yn unig, o’r ffrwd RSS). A rhywbeth fel @golwg360sylw (dolenni i sylwadau newydd) – neu yr un peth trwy ffrydiau RSS ar wahan.

Mae galw am ffrydiau – mae’r ystadegau ar @golwg360 yn eitha da. Rhwng 10 a 35 clic yn ôl bit.ly (ychwanega arwydd + i’r diwedd yr URL, e.e. i weld ystadegau http://bit.ly/jdDHRZ, cer i http://bit.ly/jdDHRZ+

Dw i’n postio’r peth yma achos fi’n ffan Golwg360 a hefyd achos dylai’r cyfryngau eraill meddwl am y cyfleoedd yma. Dylai’r cwmni rhedeg y cyfrifon. Dw i ddim eisiau creu rhywbeth fel @s4cclic bob tro (croeso iddyn nhw gofyn am y cyfrif unrhyw bryd).

Gweler hefyd: Crowdbooster (ystadegau manwl iawn), New York Times a Twitter a’r peth pwysicaf ar Facebook os ti’n postio newyddion fel cwmni/sefydliad.

Cofnodwyd ar

Rhwydwaith hysbysebu cyntaf i wneud llwyddiant go iawn o Gymraeg? Facebook

Facebook hysbysebu ieithoedd Cymraeg

Dylen ni meddwl am Facebook fel ffurlen gais am hysbysebu.

Mae’r platfform wedi bod yn llwyddiannus iawn o hyd gyda gwybodaeth am dy ffrindiau, diddordebau, teulu, crefydd, gwleidyddiaeth, dewisiadau rhywiol, ayyb.

Ond maen nhw wedi bod yn colli un darn pwysig o wybodaeth: ieithoedd.

Mae’r targedu wedi bod yn anodd am dy ieithoedd heblaw dy ddewisiad iaith am y rhyngwyneb.

Nawr maen nhw yn gofyn.

Fel ymchwil dw i wedi dewis pob math o Gymraeg i weld yr hysbysebion: “Welsh”, “Old Welsh”, “Middle Welsh”, “Welsh-Romani”. Dw i’n newid fy niddordebau o bryd i’w gilydd, fel ymchwil hefyd.

Facebook fydd y rhwydwaith hysbysebu cyntaf i wneud llwyddiant go iawn o Gymraeg?

Faint ydy Google AdWords yn cymryd o hysbysebion Cymraeg ar hyn o bryd? Dim llawer. Er bod gyda nhw mwy o gynnwys Cymraeg nag unrhyw un arall trwy’r we agored. Mae Facebook yn dod yn ail gyda’u platfform caeedig.

Wrth gwrs baswn i licio sefyllfa lle mae’r arian hysbysebu yn aros yng Nghymru. Bydd mwy o siawns gyda’r we agored. Roedd Tim Berners-Lee yn hollol gywir.

Yr unig obaith am unrhyw rwydwaith hysbysebu yng Nghymru? Mae’r we agored yn trosgynnu ffasiwn. Dyw Facebook ddim.

YCHWANEGOL 6/12/10: Mae un neu dau person yn cwyno am “Welsh” ayyb eisioes. Ond o leia maen nhw yn atgoffa ni o’r sefyllfa – cwmni yn California sy’n cyfrannu i’r brain drain ar y we agored Cymraeg. Efallai well i ni peidio cwyno amdano fe.

Cofnodwyd ar

Y Twll: facelift a Facebook (cytundeb gyda’r ymerodraeth ddrwg)

Y Twll a Facebook

Dw i newydd ailddylunio’r wefan Y Twll gyda thema-plentyn bach. Y themam yw Twenty Ten. Mae’n wych os ti eisiau defnyddio fe am thema newydd. Wrth gwrs mae’r cyfieithiad ar gael hefyd. Dw i wedi enwi’r thema-plentyn Ugain Deg. Does dim pwynt rhannu e, jyst ychydig o CSS a phethau graffig. Gofyna os ti rili eisiau copi.

Ar y dechrau cyhoeddais i’r manylion technegol Y Twll i unrhyw un sy’n darllen.

Dw i ddim yn licio Facebook fel rhywle i bostio cynnwys Cymraeg. Ond dyma lle mae darllenwyr Cymraeg yn bodoli. Dyma pam mae’r twll yn y we yn bodoli. Dyma pam mae’r Twll yn bodoli. Felly dw i wedi ychwanegu botwm Hoffi i bob cofnod (gyda’r ategyn Like). Mae’n postio dwy ddolen syml i dy wal – paraddolen i’r cofnod a dolen i’r wefan. Ar ôl clic maen nhw yn ymweld y cofnod ar dy wefan dy hun. Dw i eisiau tynnu pobol i’r we agored.

Mae Ifan Morgan Jones yn gofyn faint sy’n darllen? Mae’n pwysig achos mae fe eisiau gwerthu llyfrau wrth gwrs. Yn fy marn i, weithiau dylen ni “hyrwyddo” ein blogiau mwy.

Quixotic Quisling yw fy anti-brand, does dim ots faint sy’n darllen. Mae’r pobol perthnasol yn darllen. Dw i’n defnyddio fe fel ebost agored weithiau. (Blogio gyda’r neges ac anfon dolen i rhywun.)

Mae’r Twll yn wahanol. Dw i eisiau dadnormaleiddio’r iaith gyda fe. Gan hynny, y cytuneb gyda’r ymerodraeth drwg.

Dw i wastad yn chwilio am gofnodion ond dw i’n eitha hapus gyda’r Twll nawr. Nawr dw i’n hapus i weld blog newydd o’r enw Uno Geiriau gan Rhodri D. Gadawa sylw plis.

Os wyt ti’n dechrau blog yn Gymraeg ti’n dechrau pump rili achos ti’n ysbrydoli pobol eraill. Gobeithio.

Cofnodwyd ar

4 categori o wefannau a blogiau yn Gymraeg

Mae lot o bobol yn gyffrous am y real-time web ar hyn o bryd.

Digon iawn. Ond hefyd mae gyda fi diddordeb yn y we BARHAUS. Yn enwedig y we Gymraeg.

Dw i wedi bod yn darllen trwy Maes-E, Morfablog, Gwenu Dan Fysiau, Daflog ac archifau o flogiau a gwefannau clasur eraill. Gwnaf i fwrw’r gwaelod cyn bo hir.

Dw i wedi ffeindio pedwar categori o wefannau ar fy siwrnai ar y ffordd. Sgen i’m bwriad bod yn sarhaus. Eisiau trafod y we barhaus.

1. “Dyma’r Ffordd i Fyw”
Blogiau a gwefannau sydd dal yn joio cofnodion newydd a diweddariadau. Dw i’n darllen nhw mewn Google Reader neu ddilyn dolenni ar Twitter. Mae’n hawsa i ffeindio nhw na gwefannau yn y categorïau isod. Dw i’n rhedeg gwefannau yn y categori hwn (Hacio’r Iaith, Y Twll, PenTalarPedia a Hedyn). Fel teclyn mae Blogiadur dal yn eitha da am ffeindio cofnodion dw i wedi colli ar y tro cyntaf.

2. “Sdim Eisiau Esgus”
Mae hwn yn grŵp mawr iawn. Dal yn fyw ar y we ond dyn nhw ddim yn cael eu diweddaru. Blog Gareth Potter yw enghraifft. Maen nhw yn “cysgu” mewn ffordd i’w blogwyr. Ond dyn ni’n gallu anghofio’r fantais o’r gwefannau yma – maen nhw yn fyw i’r darllenwyr. Felly dyn ni ddim eisiau esgus, mae’n iawn, ond paid colli dy hen blog! Dw i’n gallu gweld cyfleoedd i greu ffilteri e.e. teclynnau chwilio sy’n gynnwys y categori hwn (Google Custom Search a mwy). Dyna pam dw i eisiau casglu nhw ar Hedyn. Beth yw’r gwersi? Ystadegau hefyd. Pa fath o dyfiant ydyn ni wedi gweld? Faint o flogwyr sy wedi gadael blogiau nhw i gysgu? Syniadau am projectau ymchwil.

3. “Byw Ar Y Briwsion”
Weithiau dyw pobol ddim yn adnewyddu eu enwau parth neu gwesteia. Felly dyn ni’n colli eu gwefannau. Pwy sy’n cofio Dim Cwsg, fforwm cymuned am godi plant? Dw i ddim angen y wybodaeth nawr – ond beth am y dyfodol? Beth ddigwyddodd gyda’r wefan Adam Price eleni? Dw i’n siomedig iawn os dw i’n ffeindio sôn am rywbeth ac wedyn dyw e ddim yn bodoli. Diolch byth am Archive.org – ond dyw e ddim yn gallu cadw popeth, jyst briwsion weithiau. Mae’r Llyfrgell Genedlaethol yn cadw archif eu hun yn ôl pob sôn – chwarae teg – ond ble mae e? (Mae unrhyw un yn gallu copïo fy mlog am unrhyw archif. Os oes gyda ti diddordeb, dw i wedi rhoi caniatâd i bawb dan Creative Commons.)

4. “Hwyl Fawr Heulwen”
Y categori olaf yw blogiau sy ddim ar y we, ddim ar Archif, ddim yn unlle, jyst yn dev/null. Mae ddoe yn ddoe – yn anffodus. Mae pobol yn colli eu blogiau a gwefannau weithiau am lot o resymau. Neu trwy ddamwain, diffyg gofal, dileu, colli enwau parth, colli gwesteia, gwasanaethau drwg a theclynnau drwg maen nhw yn colli eu blogiau a gwefannau. Ond nid jyst nhw, dw i’n colli nhw, ti’n colli nhw a mae pawb sy’n chwilio am bethau Cymraeg yn colli nhw. Mae pob iaith yn colli blogiau. Baswn i ddim yn colli lot o gwsg am blogiau Saesneg achos mae’r iaith yn iawn. Ond yn Gymraeg mae’r sefyllfa yn ddifrifol. Wrth gwrs mae gyda unrhyw un yr hawl i ddileu ei blog hefyd. Ond mae fe dal yn siomedig.

Yr ail degawd

Mae’r cofnod yma gan Nic Dafis, Ebrill 2001 yn gategori 2 (mae fe’n blogio ar Morfablog nawr).

Dyn ni’n symud i’r ail ddegawd o flogiau Cymraeg ac eisiau datblygu “cymunedau arlein” a thrafodaeth ar y we. Sa’ i’n eisiau ailadrodd beth sy wedi digwydd yn barod. Dw i eisiau datblygu’r drafodaeth mewn ffordd gyda’r gwersi’r degawd cyntaf.

Wrth gwrs dyn ni eisiau ailymweld sgyrsiau ac erthyglau Cymraeg am wleidyddiaeth, cerddoriaeth, hanes, diwinyddiaeth, gwyddoniaeth a phob pwnc dan yr haul.

Er enghraifft, pan oedd Nic yn blogio am Maes-E mae fe wedi rhannu gwersi gyda ni yn y dyfodol am gymunedau a sgyrsiau ar y we.

(Gyda llaw, beth ddigwyddodd gyda’r archif Maes-E? Er enghraifft, dyw’r erthygl Tips ar neud Ffansin gan Mihangel Macintosh ddim ar gael trwy’r wefan – roedd rhaid i mi fynd i archive.org.) YCHWANEGOL: Ateb yn y sylwadau isod

Wrth gwrs dyw Facebook ddim yn helpu o gwbl gyda’r broblem cynnwys sy’n agored a pharhaus. Dyma pam dw i ddim yn licio Facebook llawer yn y cyd-destun hwn. Mae’n ddefnyddiol am lot o resymau wrth gwrs ond mae’n rhy breifat a rhy anodd i chwilio am bethau. Fel arfer mae’n well i blogio ar WordPress.com a rhannu dolenni ar Facebook neu gopïo’r testun i Facebook.

Mae Facebook yn cyflymu symudiad ieithyddol hefyd. Cofnod arall.

Bygythiadau

Bygythiad yw teclynnau sy’n byrhau URLs. Dw i ddim yn hoffi nhw o gwbl achos dw i eisiau URLs sy’n gweithio am flynyddoedd. Weithiau ar Twitter rhaid i mi defnyddio rhywbeth yn anffodus felly dw i’n dewis bit.ly achos mae’n poblogaidd o leia. Safety in numbers – gobeithio.

Ond mae pob gwasanaeth am ddim yn beryglus mewn ffordd, e.e. Geocities. Bydd lot o wasanaethau am ddim yn gorffen neu yn anfon ein gwaith i gategori 4. Bydd yn ofalus gyda dy waith caled.

Cofnodwyd ar

Diwrnod Ada Lovelace: danah boyd

Mae hi’n Ddiwrnod Ada Lovelace heddiw, sef diwrnod i ddathlu menywod mewn technoleg a’u cyfraniadau.

Fy dewis i yw danah boyd, ymchwilydd a blogiwr. Dw i erioed wedi cwrdd â hi ond dw i wastad yn mwynhau blog hi, un o’r goreuon arlein yn y maes.

Mae hi’n trafod cyfryngau cymdeithasol a thechnoleg yn y cyd-destun pobol, yr ifanc yn enwedig. Mae’r maes yn eitha newydd ond mae llawer o bynciau. Mae dealltwriaeth hi yn dwfn.

Er enghraifft, mae gwahaniaethau pwysig yn bodoli rhwng

Yn ddiweddar, dw i wedi bod yn darllen ei feddyliau hi am preifatrwydd, Facebook a phobol ifanc.