Syniadau y we Cymraeg am 2010

This is about my “New Year’s Resolutions” for the web, particularly the Welsh language web. Maybe other people can write theirs and we can have a fun discussion.

Mae wythnos olaf y flwyddyn yn doniol. Dw i’n siarad am yr wythnos rhwng Dydd Nadolig a blwyddyn newydd. Mae digon o amser i sgwennu cofnodion blog.

Dw i’n meddwl am fy “breuddwydion” am y we Cymraeg neu y we cyffredinol.

Rydyn ni’n gallu defnyddio’r gair “addunedau” achos rydyn ni’n creu y we gyda’n gilydd. Er enghraifft, hoffwn i weld mwy cynnwys yn y Gymraeg (mwy nag un post dw i’n meddwl!).

Hefyd, hoffwn i darllen addunedau pobol eraill. Felly bydda i sgwennu fy “addunedau blwyddyn newydd” am y we Cymraeg. Bydda i sgwennu syniadau a meddyliau a defnyddio’r tag gwecymraeg2010 gwegymraeg2010 (diolch Nic am y treiglad cywir!).

Os ti eisiau ymuno, defnyddia’r un tag. Pa fath o bethau wyt ti eisiau weld? Neu creu?

Allforia dy diwylliannau

This post is written in Welsh and is about lyrics as potential “by-products” of music which musicians could share. I don’t see many people doing this in Welsh language music. As ever, if you want the gist then Google Translate is your friend.

Ro’n i’n darllen post am isdeitlau agor gan Fred Wilson.

The larger point I am making here is that by open sourcing subtitles, we are making it easier to watch films and other forms of video that are made in other languages. People in Israel can watch TV shows and films made in the US in hebrew subtitles. People in the US can watch TV shows and films made in India in english subtitles. The possibilities go on and on. We don’t need to wait for the producers of the films to release them in foreign languages (if they ever choose to do so). We can simply get the footage we want to watch and find a subtitle for it on the Internet.

Darllena sylw cyntaf gan Tox hefyd.

The problem here (again) is one of intellectual property, and the completely broken ideas surrounding it. Unless there is a massive change in our IP laws, subtitle sites (open or otherwise) are going to go the way of the lyrics sites, and yet again, the obvious cultural benefits will take a backseat to the heavy-handed maneuvering of Big Content.

Dw i’n gwybod bod isdeitlau yn defnyddiol pan rwyt ti eisiau allforio dy ffilm i marchnadoedd eraill. Arbennigwr ffilm dw i ddim. Efallai gallai rhywun yn esbonio y ffordd gorau i weld y Hedd Wyn nesaf neu Solomon a Gaynor nesaf.

Ond dw i’n nabod y byd cerddoriaeth. Ro’n i’n gweithio yn label recordiau am pum mlynedd. Dw i wedi gadael y busnes cerddoriaeth ond nawr dw i’n cynghori busnesau cerddoriaeth weithiau. Dw i’n meddwl lot am y strategaeth gorau ers fy sgwrs yng Nghaernarfon mis diwetha.

Mae’n braf i weld Cerys Matthews gyda dau fersiwn o’r ei albwm newydd – Don’t Look Down a Paid Edrych I Lawr. Ac wrth gwrs, gyda pob albwm rhyddhodd Kraftwerk llawer o fersiynau.

Mae geiriau yn defnyddiol pan rwyt ti eisiau allforio dy cerddoriaeth. Pe baswn i’n rhyddhau cerddoriaeth unieithog yn y Gymraeg taswn i’n gyhoeddu’r telynegion arlein. Efallai dylet ti cyhoeddi dy geiriau ac hybu dy exportability. (Beth yw’r gair Cymraeg yma?)

Does dim rhaid i ti cyfieithu dy telynegion, gallai Google Translate yn wneud e! Copïa’r enghraifft safle Nic Dafis. Gallwn i wneud e gyda fy mlog. Ar hyn o bryd, dw i’n hoffi ychydig o… ffrithiant. Ha ha.

Ro’n i’n defnyddio enghraifft ffilmiau. Wrth gwrs, mae sefyllfa yn eitha gwahanol yn y byd cerddoriaeth. Mae’n bosib i mwynhau cerddoriaeth heb dealltwriaeth. Mae digon o pobol yn mwynhau Sigur Ros. Neu metal – pan dwyt ti ddim yn gallu gwrando ar geiriau! Ond fel bron popeth yma, dwedodd Super Furry Animals cyn fi gyda The International Language Of Screaming.

Beth bynnag, dylet ti rhannu rhywbeth o gwmpas dy cerddoriaeth, dy ychwanegiadau. Efallai geiriau, efallai dy storiau da, efallai fideo, rhywbeth diddorol. Rydyn ni eisiau manylion ôl-gatalog yn sicr. Fideo yn sicr.

Mae’n dibynnu ar dy cynllun. Rhaid i ti cael cynllun. Dwedodd Rhys Mwyn wrtho i, rhaid i ti cael cerddoriaeth da. Dw i’n cytuno.

Mae pedwar label mawr yn ofni gair fel “rhannu”. Ond does dim problem Big Content gyda ni yn Gymraeg. Mae cwmniau cerddoriaeth yn annibynnol. Felly mae nhw yn gallu dewis y ffordd gorau, heb ofn – yn gyflym!

marchnadoedd

Peiriant cyfieithu yn y dyfodol, agos a phell

On my blog I am now using two languages – English and Welsh. The English language posts will continue as before. Every Welsh language post (of which below is the first) will have a quick summary at the top in English (like this one). This is something I’ve decided to adopt, to fit the way I do things. I gave an explanation last time (while presuming to throw down some kind of gauntlet to people who can use Welsh but decide to blog in English).

If you like the summary you can ask a friend to translate the post or use machine translation to get the gist. Fittingly the subject of the following post is machine translation of languages, now that Google Translate supports Welsh.

Dyma fy post cyntaf yn yr hen iaith. Fel arfer mae post cyntaf yn eitha anodd. Mae hi’n teimlo fel cam yn parth newydd. Rwyt ti’n teimlo fel person cyntaf ar y llawr yn disco! Felly dylet ti wneud rhywbeth, gorffena dy post yn gyflym ac ewch ymlaen. Dere a dawnsia.

Ers fy post diweddar, oedd rhywun yn benderfynu i ail-dechrau eu blog fe ar ôl toriad. Oedd y person hon yn Nic Dafis, arloeswr yn y byd arlein yn Gymraeg. Yn wreddiol, dechreodd e eu flog Gymraeg yn y dyddiau gynnar blogio. Mae e wedi dod yn ôl felly mae’n braf i weld. (Tanysgrifia!)

Dw i wedi defnyddio peiriant cyfieithu ers lawnsiad Babelfish. Ond darllenaist ti newyddion Google Translate? Os ti eisau cefndir, darllena Murmur neu Metastwnsh.

Darllenais i sgwrs am Google Translate ar Clwb Malu Cachu yn diweddar. Rhaid i ti ymuno’r grwp os ti eisiau darllen.

Fel technoleg, mae peiriant cyfieithu yn cyffrous iawn.

Mae arbennigwyr wedi ymchwilio’r ardal hwn gyda ieithoedd gwahanol. Dw i’n gallu siarad am meddyliau gynnar.

Oedd peiriant cyfieithu yn defnyddiol pan penderfynais i i flogio yn y Gymraeg. Mae fy stwff yn agor i pobol di-Gymraeg. Pan dw i’n blogio dw i ddim yn poeni am pobol yn cyffredin o gwmpas y byd. Dw i ddim eisiau bod yn enwog fel blogwr. Dw i’n meddwl am fy “gymuned” fy hun – ar enghraifft fy ffrindiau, fy gyfeillion, pobol sy’n chwilio, pobol gyda diddordebau yn cyffredin.

Dylwn i dweud dw i’n siarad am fy sefyllfa fy hun – fel dysgwr, fel “dinesydd” (ha ha). Your mileage may vary. Beth bynnag, nawr bydd fy postiau Cymraeg yn agor i fy gymuned. Diolch i Google Translate. Bydda i parhau gyda postiau yn Saesneg achos dw i’n gallu esbonio pethau – fy profiadau a phethau eraill – yn well. Dw i’n hoffi Saesneg. Os dw i’n gallu dweud fy profiadau, fy storiau, efallai byddan nhw yn helpu pobol eraill. Dyma’r athroniaeth we agor.

(Gyda llaw, ymddiheuriadau am fy gramadeg yma.)

Weithiau mae pobol yn ofni peiriant cyfieithu. Dydy e ddim yn perffaith o gwbl – ar hyn o bryd. Mae safon cyfieithu ar arwyddion ayyb yn ddrwg, dw i’n cytuno. Os ti eisiau enghreifftiau, ewch i gwrp Scymraeg ar Flickr. Mae grwp ydy syniad wreddiol gan Nic Dafis eto. Dwyt ti ddim yn gallu ei osgoi e arlein.

Nawr gallai unrhyw un yn brofi unrhyw cyfieithiad go iawn o gyfieithwr proffesiynol. Dyma un mantais. Efallai basen ni’n osgoi camgymeriadau mawr fel yr enwog “nid yn y swyddfa”. Dw i’n siwr rwyt ti’n gwybod yr enghraifft.

Ond rhaid iddyn ni nabod manteision ein offerynnau – a chyfyngiadau. Ar hyn o bryd, os ti eisiau cyfieithu rhaid i ti defnyddio cyfieithwr. Rwyt ti’n defnyddio Google Translate pan ti eisiau cael sylwedd, yn unig. Mae pawb yn deall a chytuno gyda hwn – gobeithio.

Dydy cyfieithwyr ddim yn cystadlu gyda peiriant cyfieithu – gobeithio, eto. Mae’r broses cyfieithu yn creadigol ond mae Google Translate yn defnyddio proses ystadegol.

Bydd Google yn datblygu Google Translate yn sicr.

Beth fasai’n digwydd yn y dyfodol os fydd Google (neu rhywun arall) yn gallu wneud cyfieithu perffaith rhwng ieithoedd?

Beth am realtime headsets cyfieithu fel ffilmiau ffuglen-wyddonol? Mae pobol wedi sgwennu nofelau ffuglen-wyddonol yn y Gymraeg (ar enghraifft Wythnos Yng Nghymru Fydd gan Islwyn Ffowc Elis). Oedd unrhyw un yn cael peiriant cyfieithu yn y storiau?

Ydy peiriant cyfieithu “perffaith” yn bosib beth bynnag? Dyn ni’n gwybod, bydd y safon peiriant cyfieithu yn mynd lan.

Os fydd pobol di-Gymraeg yn gallu defnyddio peiriant cyfieithu basen nhw yn penderfynu i dysgu’r iaith? Efallai ar hyn o bryd mae byd Gymraeg yn cau i pobol di-Gymraeg. Efallai os mae nhw yn gweld y byd basen nhw yn ymuno. Heddiw, mae mantais Gymraeg yn eitha glir. Ydy e’n hybu ieithoedd lleiafrifol? Ydy, dw i’n meddwl. Weithiau. (Does dim esgus gyda fi i osgoi Cymraeg ar fy mlog!)

Yn fy marn i, dyn ni’n derbyn unrhyw technoleg fel Faustian pact. Rhaid iddyn ni deall arferion da gyda technoleg. A rhaid iddyn ni esbonio ac hybu arferion da. Byddan ni weld camddefnydd a byddan ni weld pethau da.

Hefyd, mae peiriant cyfieithu ydy profiad mediated. Baswn i defnyddio realtime headset gyda ieithoedd eraill. Ond dw i’n meddwl bydd pawb yn gwybod mae dealltwriaeth go iawn wastad yn gorau.