Boed chi’n byw, gweithio neu ymweld â Chaerdydd mae’r wasanaeth newydd hon yn cynnig gwybodaeth teithio amserol:
Trafnidiaeth gyhoeddus yng Nghaerdydd – gwasanaeth newydd
Ar y ffordd i Lydaw am Gouel Broadel ar Brezhoneg 2019
Dros y penwythnos byddaf i’n cymryd rhan mewn Gouel Broadel ar Brezhoneg yn Langoned, Llydaw.
Mae’r gair ‘broadel’ yn gyfieithu i ‘cenedlaethol’. Gŵyl genedlaethol trwy gyfrwng y Llydaweg yw hi ac bydd naws eisteddfodol i’r peth am wn i, er nad ydw i’n ymwybodol bod gymaint o farnu na chystadlu.
Mae dau beth ar wahân ar yr amserlen i mi: cyflwyniad am gyfryngau, a DJo.
Cyflwyniad am y we Gymraeg yw’r briff. Mae’r paratoad wedi bod yn anodd achos dim ond hanner awr sydd i ddweud y cyfan. Mae’n rhaid cydnabod bod sut gymaint o weithgaredd ar hyn o bryd, hyd yn oed o fewn categori penodol megis Wicipedia Cymraeg neu’n gwaith ar mapio, newyddion cymunedol a Bro360, defnydd o blatfformau corfforaethol fel Twitter a Facebook, neu fideos a chynnwys o bob math ar-lein, ac yn y blaen.
Ar yr un pryd mae’n wych cael derbyn briff mor agored ac eang, a chael siarad yn blwmp ac yn blaen am drafferthion, problemau ac heriau’r platfformau corfforaethol cyfalafol yn ogystal â sut i geisio manteisio arnyn nhw.
Wedyn byddaf i’n troelli tiwns Cymraeg ar y llwyfan. Mae’r briff ar gyfer hwnna yn eang hefyd ac byddaf i am chwarae pethau electroneg, hip-hop, reggae, ac ati. Dylai DJ swnio fel DJ dw i’n credu – amrywiaeth o gynhyrchiadau, seiniau arallfydol a phethau sydd yn amhosibl yn fyw.
Dw i wedi dweud hyn o’r blaen ond dyma’r gân Gymraeg ‘wleidyddol’ orau y blynyddoedd diwethaf. Nid oes llawer iawn o ganeuon sy’n sôn am yr hinsawdd gyda samplau dychanol o Trump (cyn iddo fe gael ei ethol).
Edrychaf ymlaen at weld Chroma a Lleuwen sydd yn cynrychioli’r Gymraeg yn fyw yn yr ŵyl yn ogystal â llwythi o artistiaid gwerinol a roc a genres eraill o Lydaw sydd ddim yn gyfarwydd iawn i mi eto.
Mewn sgwrs gyda Ronan Hirrien mae Aneirin Karadog wedi nodi bod Llydawyr yn well na ‘Cymry Cymraeg’ am ddysgu’r chwaeriaith.
https://twitter.com/NeiKaradog/status/1135652494510612480
Y tro diwethaf i mi ymweld â Llydaw (y Gyngres Geltaidd yn Kemper llynedd) ces i sawl trafodaeth yn Gymraeg gyda Llydawyr. Dw i am fwynhau dysgu mwy o’i hiaith nhw y tro hwn. O ran y Llydaweg bydd y rhestr o frawddegau yma yn ddefnyddiol.
Dydy Google a Bing yn eu holl ddoethineb ddim yn ddarparu gwasanaeth cyfieithu ar gyfer Llydaweg ond mae peiriant cyfieithu peirianyddol sylfaenol gan Apertium sy’n edrych yn well na dim byd.
Sgyrsiau am y dyfodol ar bodlediad annibynnol newydd Cymru Fydd
Podlediad newydd sbon ydy Cymru Fydd sy’n cynnig:
cyfres o sgyrsiau a seiniau eraill yn edrych ar y dyfodol o safbwynt Cymreig.
Yn y bennod gyntaf dyma Rhodri ap Dyfrig a finnau fel gwestai yn sgwrsio am amrywiaeth o faterion gan gynnwys:
- meddalwedd rydd
- hen recordiau
- Mastodon
- safon y trafodaeth ar Twitter (eithaf gwael)
- Facebook ac ymerodraethau eraill
- fy nheulu ym Malaysia
- ieithoedd bychain y byd a gwaith K David Harrison
Fel arall mae modd gwrando mewn sawl app, e.e. Spotify.
Roedd y profiad o wneud hyn yng Nghaerfyrddin yn lot fawr o hwyl ac wedi profocio fy meddwl llawer.
Mae’n bwysig nodi bod hyn yn sgwrs anffurfiol, ac yn anghyflawn o ran triniaeth o roi o’r pynciau dan sylw. Yn sicr gallwn i wedi ymhelaethu (mwydro) llawer mwy, yn enwedig ar rai o’r pethau dadleuol. Dw i’n difaru peidio sôn am fudiadau gwleidyddol a’i ddylanwad nhw ar safon trafodaethau ar-lein. Hynny yw, nid mater o unigolion yn ymddwyn yn ‘gas’ yw’r unig broblem ond shifft fawr sylweddol sydd wedi digwydd yng nghymdeithas.
Ar yr un pryd dw i’n ddiolchgar iawn i Rhodri am olygu mas y darnau mwyaf ffurfiol/sych yn ein sgwrs!
Mae’r holl bennod o dan drwydded Comin Creu BY-SA.
Dyma’r ffrwd i chi danysgrifio i bennodau newydd, ac mae’r ddwy bennod nesaf eisoes ar y gweill.
Oedran, gwefannau bro, a’r cyfryngau digidol
Mae hi’n galonogol cael gweld bod Golwg360 am ddatblygu rhwydwaith o wefannau bro. Falch bod rhywun gyda’r galluoedd penodol wedi gweld yr angen yma – o’r diwedd!
Dyma gopi o fy sylw ar yr eitem ar Golwg360:
Mae hi’n hen bryd cryfhau darpariaeth o newyddion lleol ar y we. Da iawn.
Mae’n rhaid cwestiynu’r pwyslais ar ganfod ‘pobol ifanc’ i wneud y gwaith – yn hytrach na pobol brwdfrydig a phrofiadol o unrhyw oedran.
Heblaw am hynny mae’r fenter yn swnio’n addawol iawn.
Ar yr eitem am hyn ar Newyddion 9 neithiwr dwedodd Dylan Iorwerth bod llwyddiant y papurau bro gwreiddiol oherwydd ymdrechion pobl ifanc. Efallai bod hyn yn wir ond dydy hyn ddim yn rheswm i eithrio pobl hŷn y tro hwn, neu gynnig rheswm iddyn nhw anwybyddu’r datblygiad.
Mae hyn yn fy atgoffa o SAWL eitem ar y teledu a radio am sawl agwedd o’r cyfryngau digidol dros y blynyddoedd o wefannau i apiau i ddigwyddiadau am dechnoleg, “Ai rhywbeth i’r to ifanc ydy hyn?”, “Rhywbeth i bobl ifanc y mae hyn yn dydy […]” ayyb ayyb. O’r Post Cyntaf i Taro’r Post i Heno, oes ’na rhyw fath o friff sydd yn gorfodi cwestiynau o’r fath? Mae’n od.
Ta waeth mae’r pwyslais yma yn hollol ddiangen, yn ystrydebol, ac yn eithrio pobl sydd ddim yn hunan-ddiffinio fel ‘ifanc’ – ac sydd fel arall am gyfrannu i fentrau fel hyn.
O hyn ymlaen gawn ni bwysleisio’r cyfraniadau gwerthfawr mae pob demograffeg yn gallu gwneud?
Hedyn.net – thema MediaWiki newydd sbon
Mae croen newydd cyffrous ar Hedyn.net. Dw i wedi gosod Pivot fel arbrawf (efallai bod angen stopio dweud hyn achos mae popeth mewn ffordd yn arbrawf!) – yn rhannol achos mae’r dyluniad yn ymatebol. Hynny yw, mae’n ymateb i faint sgrîn ar ddyfeisiau gwahanol megis ffonau symudol a thabledi.
Ers sbel roedden ni’n rhedeg croen Vector sydd yn iawn ond nid yw e’n ymatebol. Dw i ddim yn hollol siŵr pam mae Wicipedia yn dal i redeg Vector. Stori arall ydy hon.
Os ydych chi’n ddefnyddiwr mewngofnodedig bydd rhaid i chi newid i Pivot achos mae Vector dal ar gael fel opsiwn.
Sut mae gweld os mae dyluniad yn ymatebol? Cer i’r wefan ar ffôn neu dabled. Fel arall, ar gyfrifiadur newidwch siap a maint ffenestr eich porwr i edrych fel ffôn.
Gadewch wybod sut mae pethau’n mynd ar y croen newydd.
Mae Hedyn.net yn wefan wici sy’n rhedeg ers naw mlynedd fel canolbwynt am adnoddau am y we Gymraeg, e.e. Y Rhestr o flogiau, podlediadau, canllawiau ar sut i wneud pethau cŵl yn Gymraeg ar y we, cofnod o ddigwyddiadau Hacio’r Iaith, ac adnoddau WordPress i ddatblygwyr.
Dw i’n dal i feddwl bod lle i gasglu’r adnoddau yma. Yn wir, dw i’n ymweld â Hedyn.net sawl gwaith yn ystod yr wythnos er mwyn dod o hyd i wybodaeth. Fy ymdrech yw i nodi pethau yna yn gyhoeddus sydd arfer cael eu cadw mewn dogfennau preifat. Rydyn ni wastad yn croesawu syniadau am fentrau sy’n gallu digwydd ar Hedyn.net, ac yn well na hyn, cyfraniadau uniongyrchol i’r wici trwy olygu.
Cordon Sanitaire Cymru: gwefan ymgyrchu
Mae rhai mudiadau eisoes wedi gosod ‘cordon sanitaire’ yn erbyn plaid benodol sydd yn hiliol a rhagfarnllyd.
Dw i wedi creu gwefan syml o’r enw cordon.cymru sydd yn ymdrech i ddarbwyllo Aelodau Cynulliad yng Nghymru i wrthwynebu’r blaid benodol yma trwy beidio cydweithio â nhw.
Mae’r achosion o sylwadau hiliol gan wleidyddion yn ddiweddar ac hiliaeth yn ein cymunedau yn ein hatgoffa o’r angen i wneud mwy.
Mae’r testun yn hunan-esboniadwy. Diolch i eraill am ei ysgrifennu.
Os ydych chi’n pryderu, fel fi, am dwf yr adain dde yng Nghymru anfonwch neges at eich Aelodau Cynulliad i ofyn beth yw eu polisïau o ran cydweithio gyda’r blaid.
Mae sawl peth arall sydd angen eu gwneud wrth gwrs – dyna un ohonynt.
Nodyn i bobl sy’n cyfieithu ategion a themâu WordPress
Helo Gyfieithydd WordPress
Pan o’n i yn Y Gyngres Geltaidd yn Kemper, Llydaw yr wythnos diwethaf ces i syniad ac o’n i am ofyn i chi os fydd e’n defnyddiol o gwbl.
O ran themau ac ategion WordPress mae’n bwysig sicrhau bod termau yn Gymraeg ar gael os maen nhw yn:
- ymddangos i’r ymwelydd i’r wefan
- ymddangos yn aml
Ond mae hefyd termau sydd ddim yn gymaint o flaenoriaeth i’r cyfieithydd (e.e. y rhai sydd ar y bwrdd gwaith sydd ond yn weladwy i’r gweinyddwr/awdur/golygydd/ayyb, neu negeseuon am wallau arbennig/niche), ac yn gallu aros yn Saesneg – o leiaf am y tro.
Felly beth am i mi greu rhyw fath o system i wahaniaethu rhwng y ddau? Hynny yw, byddai hi’n rhedeg trwy osodiad WordPress yn awtomatig er mwyn canfod termau ‘hanfodol’ mewn themâu ac ategion?
Mewn byd delfrydol byddai Popeth Yn Gymraeg wrth gwrs, ac mae hyn yn hanfodol mewn cyrff, sefydliadau, a chwmnïau. Dw i’n meddwl yn bennaf yma am gyfieithu gwirfoddol a blogiau Cymraeg annibynnol, ac mae sawl achos lle mae angen gweld y Gymraeg cyn gynted ag y bo modd.
Ar ei symlaf byddai hi’n cynhyrchu fersiwn o’r ffeil POT gyda’r termau hanfodol yn unig i’w roi ar GlotPress.
Yn y pen draw gallai fe fod yn nodwedd sydd ar gael mewn GlotPress.
Fyddech chi am ddefnyddio system o’r fath? Neu allbwn o’r system?
Diolch am bob ystyriaeth.
Mae WordPress yn iachach yn Gymraeg na llawer o ieithoedd eraill, diolch i gyfieithwyr a gwirfoddolwyr. Er enghraifft dim ond 48% o’r system craidd sydd ar gael yn Llydaweg ar hyn o bryd.
Petrus, gêm newydd sbon (i rai)
Dyma gêm newydd sbon i chi, Petrus.
Wel, efallai bod hi’n saffach dweud bod hi’n addasiad newydd o hen ffefryn.
Rhybudd: mae’r gêm yn gaethiwus iawn.
Dylai hi weithio ar ffonau symudol yn ogystal â chyfrifiaduron.
Mae hi’n addasiad Cymraeg o gêm gan rywun ar Github o’r enw Chvin, sydd yn seiliedig wrth gwrs ar gysyniad gwreiddiol gan Alexey Pajitnov a Vladimir Pokhilko.
Mae hi wedi bod yn gyfle i mi ymarfer rheoli fersiynau trwy Git, ac edrych at lyfrgell React am y tro cyntaf.
Petrus yw’r ail gêm mewn cyfres achlysurol. Mwy i ddod yn fuan!
Pŵl Cymru – gêm Gymraeg newydd
Chwaraewch a mwynhewch Pŵl Cymru yn eich porwr.
Mae’r gêm ar gyfer cyfrifiaduron yn unig. Ni fydd y gêm yn gweithio ar ffonau a dyfeisiau symudol.
Diolch i’r rhai sydd eisoes wedi profi fy addasiad Cymraeg, ac i Chen Shmilovich am ddatblygu‘r gêm yn y lle cyntaf.
Mae’r cod ar Github. Dysgais i ychydig am greu gemau mewn JavaScript yn ystod y broses o addasu a chyfieithu. Mae llyfr cyfan am y pwnc a lot o adnoddau eraill ar-lein.
Llyfrau Cymraeg ar Google Books, a’r rhai sydd fod ar gael
Yn ôl erthygl Steven Melendez mewn Fast Company mae hi’n hawdd gwneud cais i weld llyfr llawn ar Google Books mewn achos lle mae’r llyfr yn y parth cyhoeddus, ac mae Google yn darparu ffurflen.
Wrth gwrs edrychais i weld ambell i lyfr Cymraeg i weld os oes cyfle i gynyddu’r nifer o lyfrau sydd ar gael yn eu cyfanrwydd ar y we, fel arbrawf.
Er enghraifft mae sawl llyfr gan William Owen Pughe ond maen nhw i weld ar gael eisoes.
Dw i’n cymryd bod y statws yn glir i systemau Google Books mewn achosion lle mae’r awdur wedi marw dros 70 mlynedd yn ôl (y cyfnod hawlfraint).
Nodwch fod Melendez yn defnyddio enghraifft o gofnod gwrandawiad llywodraeth o 1965 yn yr UDA.
Ffeindiais i ddim byd a oedd angen gwneud cais i’w ryddhau ond byddwn i’n chwilfrydig i weld os ydych chi’n gallu ffeindio un.