Tag: twitter

Cofnodwyd ar

Pa blatfform? Pa brotocol? Rhai nodiadau am drafodaeth ar y we

Mae’r nodiadau isod yn perthnasol i newyddion dibynadwy, trafodaethau, gwrando ar arbenigwyr, dysgu, datblygu dealltwriaeth, a dwyn awdurdodau i gyfrif. Mae hyn i gyd yn bethau sydd yn bosibl i’w gwneud drwy ddefnydd o’r we, ar ei gorau.

Ar hyn o bryd mae hi’n teimlo i mi fod nifer o bobl yn ‘coroni’ gwahanol blatfformau penodol megis Bluesky fel Y Lle i gynnal sgyrsiau ar y we am bob pwnc dan haul, ac mae hynny’n codi llawer o gwestiynau i mi.

Ym mha ffordd a fyddai’r platfform o’ch dewis yn well na Twitter/X nawr ac yn dyfodol?

Beth yw’r risg?

Pa wersi ydyn ni’n dysgu o brofiad[au] Twitter/X? Beth am Myspace? A Facebook, ac ati?

Ydyn ni’n fodlon treulio llawer o amser i ymgartrefu ar blatfform am ychydig blynyddoedd, i ddechrau eto ar blatfform arall pan fydd y chwarae’n troi’n chwerw? (Dw i ddim eisiau gwneud hyn.)

Beth am y Gymraeg?

Yn ystod yr etholiad yn yr UDA roedd nifer o bobl a sefydliadau yn datgan bod nhw am adael Twitter/X. Un enghraifft oedd ysgol a gyhoeddodd “nad yw X yn alinio gydag ein gwerthoedd”… a bwriad yr ysgol i ymuno ag Instagram yn lle. Mae hyn eto yn codi cwestiynau.

Efallai bod Instagram yn teimlo fel lle neisach i dreulio amser yn 2024, ond mae hynny’n dibynnu yn llwyr ar bwy wyt ti.

Am wn i does dim llawer iawn o wahaniaeth pwysig rhwng Twitter/X ac Instagram: y pwrpas, y model masnachol, y model llywodraethiant, pwy sy’n rheoli, beth all digwydd ar ei waethaf (Meta yw perchennog Instagram a Facebook), felly ie, gwerthoedd eithaf tebyg hefyd.

Dw i’n llwyr ymwybodol o bwy yw Elon Musk ac dw i wedi bod yn dilyn yr hanes.

Rhaid nodi bod hefyd rhai ystyriaethau a phroblemau strwythurol gyda’r “we gorfforaethol” sy’n trosgynnu unigolyn.

Yn wir mae Bluesky mewn meddiant corfforiaeth buddiant cyhoeddus (PBC yn yr UDA). Mae hynny’n swnio’n addawol. A dweud y gwir does dim llawer iawn o ddealltwriaeth gyda fi eto o arwyddocâd hynny o ran llywodraethiant, risg a/neu “gost” hir dymor i ddefnyddwyr (dw i ddim yn cyfeirio at bris ariannol yn unig).

Ar hyn o bryd mae Tŵt Cymru yn cynnig cyfuniad apelgar i mi o ryngwyneb Cymraeg, rhyddid i symud i blatfform arall â fy holl ddilynwyr, y gallu i ddilyn defnyddwyr Saesneg gan gynnwys rhai ar weinyddwyr eraill, ac wrth gwrs dilyn nifer sylweddol – os nad anferth ar hyn o bryd – o ddefnyddwyr Cymraeg heb algorithm i’w boddi, polisïau sy’n edrych yn gall i mi, a llywodraethiant iachus hyd y gwelaf i.

Hynny yw dw i wedi cwrdd â’r person sy’n rhedeg Tŵt Cymru ac wedi cael peint yn y Blue Bell yng Nghaerdydd, ac mae modd gohebu’n uniongyrchol gyda fe gyda chwestiynau, problemau, syniadau, ayyb. Mae tîm cymedroli sydd hefyd yn ddefnyddwyr.

Mae’r blog hwn yn le da i mi rannu meddyliau hefyd (ac i’r rhai sydd â diddordeb mae modd cael ffrwd ActivityPub a/neu RSS). Mae’r blog yn rhedeg yn annibynol o unrhyw gwmni neu gorff heblaw am y perthnasau gyda chofrestrydd enw parth a chwmni lletya.

Gyda llaw… mae blogio’n lot haws pan dw i’n cynnwys ‘meddyliau’ neu ‘nodiadau’ yn y teitl yn hytrach na cheisio ysgrifennu darn feddylgar, craff, campus. 😂

Byddai hi’n braf tasai hi’n bosibl i ddilyn defnyddwyr Bluesky drwy weinydd Mastodon fel Tŵt Cymru, a’r ffordd arall, ac ymateb ayyb. Byddai hynny’n dibynnu ar ryw fath o ffederaleiddio yn y dyfodol. Efallai bod hynny yn gwbl amhosibl ac yn ddatganiad hollol nonsens, bydd rhaid i mi ymchwilio.

I’w barhau.

Yn y cyfamser diolch i Richard, Nwdls, ac eraill am ysgogi’r sgwrs.

Cofnodwyd ar

Wikidelta: erthyglau Wicipedia unigryw mewn 284 iaith

Mae anturiaethau Wicipedia yn parhau gyda chyfrif arbrofol newydd @Wikidelta.

Dilynwch y cyfrif am ddolenni achlysurol at erthyglau Wicipedia unigryw mewn sawl iaith. Mae ‘unigryw’ yn golygu erthyglau sydd heb gael eu cysylltu/cyfieithu/addasu o/i unrhyw erthygl Wicipedia mewn unrhyw iaith eraill.

Mae’r cyfrif wrthi’n mynd drwy gyfanswm o 284 iaith wahanol! Heddiw roedd e’n rhannu dolenni at erthyglau mewn Gaeleg yr Alban.

Os ydych chi wedi gweld @UnigrywUnigryw mae’n weddol debyg heblaw am y ffaith bod Wikidelta yn dewis iaith wahanol bob hyn a hyn.

Gawn ni weld faint o erthyglau ar Wikidelta sydd wir yn unigryw a faint sydd angen eu cysylltu (er enghraifft roedd rhaid i mi ymweld â Wicipedia er mwyn cysylltu erthygl i ieithoedd eraill heddiw).

Dw i am flogio ar Medium cyn hir er mwyn rhannu’r cyfrif gyda phobl sy’n siarad ieithoedd eraill.

Hefyd hoffwn i ddechrau fersiwn Cymraeg o gyfrif Wikidelta. Mae gwneud popeth yn Gymraeg yn bwysig i mi. Yr unig elfennau sydd yn Saesneg yw enw y cyfrif, bywgraffiad a’r trydariadau am newid iaith. Felly bydd angen rhestr Gymraeg o enwau’r ieithoedd i gyd. Dwedwch os ydych chi am helpu gyda job cyfieithu bach iawn.

Diolch i Ffrancon am gyfrannu at syniad Wikidelta ac i Illtud am yr enw.

Cofnodwyd ar

Amserlennu trydariadau o flaen llaw – fy ffordd i

Dw i wedi creu system fy hun sy’n trydar yr hyn sydd ar daenlen fesul diwrnod.

Enw y cyfrif Twitter yw @fideobobdydd, ffordd o ddosbarthu fideos o safon yn Gymraeg er mwyn denu mwy o sylw.

Ar hyn o bryd mae e dim ond yn trydar unwaith bob dydd am 9:05yh. Prawf cysyniadol yw’r prosiect bach hwn ac byddai modd ehangu ac addasu fe.

Pam greu system? Dw i wedi ceisio defnyddio Hootsuite, Buffer a systemau tebyg ond maen nhw ar y cyfan yn rhy letchwith i mi. Ar y daenlen mae modd gweld hanner fis a symud pethau o gwmpas yn gyflym. Mae cyd-weithio gyda phobl eraill yn hawdd achos mae’r daenlen ar Google Drive.

Dw i ddim yn meddwl bod Hootsuite yn colli cwsg dros y peth ond dw i’n mwynhau defnyddio’r system yma.

Byddai modd ychwanegu ffynonellau eraill achos mae ffeindio fideo ar gyfer bob dydd yn dipyn o dasg. Os oes gwagle ar y dyddiad fydd ddim trydariad, ar hyn o bryd. Gallwn i greu rhestr hirfaeth o fideos i’w postio ar hap yn ogystal â’r rhai sydd ar yr amserlen, neu dynnu fideos o rhestr o hoffterau cyfrif YouTube, rhestr chwarae ac ati. Wrth gwrs mae platfformau eraill megis Facebook yn bosibl hefyd.

Dyma rai o’r manylion technegol. Mae’n defnyddio rhai o’r un dulliau ag UnigrywUnigryw, megis sgript PHP sy’n siarad ag API Twitter. Y gwahaniaeth pwysig yw’r ffynhonnell o ddata. Mae’r sgript yn cael gafael ar y ddata mewn fformat CSV.

Diolch i Nwdls am y (cy)syniad gwreiddiol o Fideo Bob Dydd.

Cofnodwyd ar

Peiriant trydar awtomatig, ond pa stwff?

Dw i wedi bod yn chwarae gyda’r cysyniad o ‘bots’ yn ddiweddar. Bots o’n i’n eu galw nhw tan eithaf diweddaf ond ymddengys bot y gair wedi newid ystyr ychydig yn ddiweddar.

Mae’r bots, neu beth bynnag rydych chi’n eu galw nhw, dw i’n canolbwyntio arnynt yn ddarnau bach o god PHP sy’n trydar pethau yn awtomatig, drwy cron.

Weithau (weithiau) mae awtomeiddio’n rywbeth da.

Y celfyddyd yw i bostio stwff ddiddorol yn digon aml – ond ddim yn rhy aml.

Paradise Garage Bot oedd fy ysbrydoliaeth i.

Mewn achos @fideobobdydd, er enghraifft, mae’r cod yn tynnu testun a dolen mas o daenlen ac yn ei thrydar bob dydd am 21:05 (ar hyn o bryd).

Mae angen bwydo’r daenlen gyda rhywbeth ar gyfer bob dydd. Dyw hi ddim yn cymryd lot fawr o amser. Mae hi’n lot gyflymach na Hootsuite ta waeth.

Ar hyn o bryd dw i’n ystyried ychwanegu sgript sy’n postio fideos randym yn ogystal â’r rhai o’r amserlen er mwyn cael y gorau o’r ddwy agwedd. Hefyd gallwn i ymestyn i Facebook yn ogystal â Twitter.

Fel mae’n digwydd cyflwynodd Morlais gwpl o brosiectau bach tebyg yn Hacio’r Iaith 2016 gan gynnwys @CornishWordDay. Mae e wedi bod yn gwneud e drwy ddulliau gwahanol, sef bwydo blog WordPress gyda chyfres fawr o gofnodion randym i ddechrau.

Dyma rai o’r syniadau dw i’n ystyried:

  • Caneuon pop Cymraeg, efallai pedair neu chwech ar hap bob dydd gyda dolen i YouTube neu rywbeth (Piti does dim lot o ddata ar ganeuon Cymraeg ar MusicBrainz ar hyn o bryd.)
  • Englynion, hen benillion, ac ati
  • Adnodau o Beibl William Morgan
  • Tudalennau Wicipedia sy’n bodoli ar y fersiwn Cymraeg yn unig – byddai’r gyfres yn eithaf diddorol dw i’n meddwl
  • Pethau amserol o Wicipedia fel cyfeiriadau at y dyddiad heddiw
  • Geiriau anghyffredin yn Gymraeg
  • Geiriau Cernyweg gyda chyfieithiad Cymraeg
  • Dyfyniadau, idiomau, ayyb
  • Cofnodion blog diddorol o’r Rhestr
  • Prosiect i gyhoeddwyr gyda channoedd o erthyglau bytholwerdd sydd eisiau mwy o ddarllenwyr/wylwyr
  • Dyfynnu trydariadau ‘clasur’, e.e. y rhai sydd wedi cael llwythi o aildrydariadau
  • Erthyglau cŵl/doniol o hen bapurau newydd

Gad i mi wybod os ydych chi am drafod cael cyhoeddi’ch pethau yn awtomatig tu hwnt i bethau fel Hootsuite.

Fel arall gad i mi wybod os oes cronfeydd o ddata perthnasol fel y rhai uchod.

Cofnodwyd ar

Trydar dwyieithog, oes ots?

Twitter+Cymraeg=? neu Twitter-Cymraeg=?, dyma’r cwestiwn.

Yn hytrach na chofnod cynhwysfawr dyma bwyntiau gwahanol dro yma. Sa’ i eisiau bod yn ciwt heno trwy sgwennu nhw fel tweets.

Felly dyma casgliad o feddyliau am Twitter, Cymraeg a dwyieithrwydd.

  • Dw i’n meddwl bydd rhywbeth fel Twitter gyda ni am byth o hyn ymlaen. Bydd yr iaith Gymraeg yn parhau o hyn ymlaen felly mae’n werth ystyried y perthynas rhwng y ddau. Wrth gwrs ar hyn o bryd mae Trydaru a thrydar yn golygu’r un peth (fel y mae Twittering a tweeting yn Saesneg yn golygu’r un peth). Mae’n siwr bydd mwy o blatfformau eraill yn y dyfodol neu gobeithio protocol agored yn hytrach na rhywbeth dan un cwmni. Beth bynnag, bob tro dw i’n dweud Twitter yma dw i’n cyfeirio at unrhyw gwasanaeth cyhoeddus ar-lein gyda negeseuon byrion mewn ffrwd.
  • Mae brandiau fel @ytwll, @golwg360, @haciaith, @tuchwith, @fideobobdydd, @bbccymru, @llencymru ayyb i gyd yn uniaith Gymraeg. Viva la brandiau!
  • Ond oes na unrhyw unigolion uniaith Gymraeg ar Twitter rhagor? Os oeddet ti’n meddwl bod rhyw fath o gadarnle mewn brên trydar Geraint Lövgreen (er enghraifft!), wel, ti’n rong. Nid yw fy mhwynt i i godi helynt gydag unrhywun, dim ond i sylwi bod defnydd personol Twitter yn hollol dwyieithog erbyn hyn. Deliwch â’r peth?
  • Mae unigolion sydd yn dechrau yn uniaith Gymraeg yn troi at Saesneg bob hyn a hyn yn y pen draw. Wel, lot ohonyn nhw…
  • Aildrydar yw’r gateway drug i drydariadau Saesneg.
  • Dw i byth yn aildrydar Saesneg o @ytwll er enghraifft. Dw i ddim yn meddwl bod e’n addas i’r brand. Ambell waith dw i wedi cyfansoddi neges newydd yn Gymraeg yn lle aildrydar.
  • Mae Twitter YN gyfrwng byd-eang. Os wyt ti’n mynd ar gyfrwng byd-eang rwyt ti’n cael dy globaleiddio gan ffans Justin Bieber. Oes ots?
  • Roedd pobol yn chwerthin pan wnaeth Dr John Davies sôn am y ffôn cynnar – roedd rhai o bobol Cymraeg yn cwestiynu os oedd y dechnoleg yn gallu trosglwyddo sgyrsiau yn Gymraeg. Dw i’n siwr bydd y sefyllfa diglossia ar y we yn cael ei ystyried yn yr un modd yn y dyfodol. Ond mae problemau sydd yn atal Cymraeg, e.e. mae’n anodd i decstio yn Gymraeg neu ddim mor hawdd â Saesneg. Mae awtogywiro yn wneud cawlach o Gymraeg.
  • Tu hwnt i globaleiddio (neu tu mewn) mae lot o bobol ifanc yn y dwyrain fel Caerdydd yn postio yn Saesneg achos mae gyda nhw ffrindiau neu dilynwyr di-Gymraeg. Efallai maen nhw eisiau cynyddu eu nifer o ddilynwyr. Ym mhersonol dw i’n trio peidio edrych at fy ystadegau dilynwyr, maen nhw yn hollol amherthnasol i’r sgwrs dw i eisiau cynnal NAWR.
  • Dw i’n siarad wrth gwrs fel rhywun sydd yn postio yn y ddwy iaith. Dw i’n dwyieithog fel person. Os ydw i’n gofyn cwestiwn dw i’n trio yn Gymraeg cyntaf ac yn aros am ateb. Dw i’n rhoi blaenoriaeth i Gymraeg fel arfer.
  • Dw i’n ateb i bobol ddi-Gymraeg yn Saesneg eithaf lot. Byddi di dim ond yn gweld y trydariadau yna yn dy ffrwd os wyt ti’n dilyn y ddau berson sydd yn cymryd rhan yn y sgwrs (yr unig ffiltro yn dy ffrwd Twitter).
  • Yn fy marn i mae rhywbeth bach yn sefydliadol am bobol sydd yn drydar yr un neges dwywaith – yn y ddwy iaith. Hefyd mae Twitter mor llafar – mae’n od i weld pethau Saesneg gan bobol sydd yn hollol Cymraeg i ti. Dw i’n trio dychmygu’r llais Saesneg.
  • Ond wedi dweud hynny, mae lot o resymau pam mae pobol yn trydar yn Saesneg. Maen nhw yn byw tu fas i Gymru, yn ail iaith neu yn trio cymryd rhan mewn sgwrs benodol mewn niche (e.e. dylunio) neu sgwrs dan tag. Fel arfer mae tag yn gysylltiedig gydag un iaith, e.e. sioeau yn y Trydar-Teledu Complex. (Mae tagiau dwyieithog. Dw i’n cofio pan wnaethon ni awgrymu i’r Cynulliad ar gyfer etholiadau.)
  • Mae pawb [wedi penderfynu bod] yn rhydd. Does dim rheolau. Mae polisi/amcanion iaith rhywun arall yn wahanol i dy un di.
  • Hefyd mae Twitter yn perfformiad cyhoeddus i ryw raddau. Dyma pam mae Dafydd El yn ateb Vaughan Roderick yn Saesneg. Ond mae ffenomen dal yn od i rywun sydd yn cysylltu nhw gydag un iaith yn unig.
  • Mae lot lot mwy ar y rhyngrwyd na Twitter. Ac mae angen lot mwy na Twitter Cymraeg er mwyn cynnal gwareiddiad. Blogia, recordiau fideo neu cyfieitha term neu ddau o dy hoff feddalwedd.
  • Gyda llaw os ydw i’n asesu cyfryngau cymdeithasol a’r Gymraeg dw i’n ystyried ‘rhyngwyneb’, ‘cynnwys’ a ‘chymuned’. Mae rhyngwyneb yn bwysig ond dydy e ddim mor bwysig a’r ddau arall.
  • Os wyt ti’n pryderu am shifft ieithyddol paid â ‘chywiro’ pobol Cymraeg sydd yn postio yn Saesneg. Paid â chyfeirio at y peth. Mae’n boring. Ond mae rhywbeth penodol rwyt ti’n gallu gwneud. Cadwch ar y pwnc a phostiwch ateb perthnasol yn Gymraeg. Atebwch bob trydariad yn Gymraeg. Rwyt ti wedi ateb y person gyda rhywbeth diddorol ac wedi newid y shifft ieithyddol tipyn bach. Hefyd mae mwy o Gymraeg yn arwain at fwy o Gymraeg.
Cofnodwyd ar

‘Dylen ni dechrau rhyw fath o borth’

Mae 111 cofnod mewn fy ffolder drafft. Sut wnaeth hynny digwydd? Hadau yw’r rhan fwyaf. Gwnaf i drio postio rhai ohonyn nhw.

Ystyriwch y paragraff yma am hanes Yahoo a’r we:

[…] What made Yahoo a great business, long ago, is that there was a reason to visit it multiple times a day. Yahoo was the first site to do a bang-up job organizing the Web, and it was the first site to capitalize on that prowess by adding all kinds of useful doodads that made you stick around. This was the famous “portal” strategy of the early dot-com years—you’d go to Yahoo to get to someplace else, but in the process, you’d get caught up in Web email, stock quotes, news stories, the weather, horoscopes, job ads, videos, and personals. The portal idea is mocked now, because after Google came along, people realized that you could get to wherever you wanted on the Web in seconds. But it’s worth remembering that Web portals were a terrific idea for a long time. Indeed, for much of the last decade, people spent more time on Yahoo than on any other site online. […]

(o Slate – rwyt ti wedi gweld y darn gorau uchod)

Dw i wedi clywed yr awgrymiad ‘porth’ mewn cyfarfodydd yng Nghymru. Fel arfer mae rhywun yn dweud ‘dylen ni dechrau porth!’ ac mae pobol eraill yn cytuno. Syniad da.

Mae’r gair ‘portal’ neu ‘hub’ yn dod mas yn Saesneg ac hyn yn oed yn cyd-destunau eraill fel ‘transport hub’. Efallai dw i’n hollol rong ond yn fy marn i mae’r gair ‘porth’, ‘portal’ neu ‘hub’ yn arwydd o ddiffyg meddwl manwl. (Pwy fydd yn gyfrifol am y cynnwys? Pam fydd pobol eisiau cyfrannu?)

Mewn gwirionedd mae’n anodd iawn i greu rhywbeth sydd yn apelio at bawb. Mae angen lot o bobol i gynnal rhywbeth o ddiddordeb cyffredin i bawb, naill ai lot o staff neu lot o wirfoddolwyr/cyfranogwyr.

Yr unig porth, fel petai, mewn dwylo pobol Cymraeg yn ystod hanes y we oedd Maes-e. O’n i ddim yn digon rhugl i gymryd rhan ar y maes yn ystod yr oes aur ond dw i dal yn ffeindio cynnwys gwerthfawr. Yn diweddar o’n i’n chwilio am y gair siolen ac mae trafodaeth ar Maes-e ar gael trwy chwilio.

Mae Facebook wedi bod fel porth i lot o siaradwyr Cymraeg ers blynyddoedd ac wedi cymryd cynnwys tu ôl y wal. Oes gobaith o borth Cymraeg mewn dwylo pobol Cymraeg yn y dyfodol?

Efallai dylen ni ystyried y we Gymraeg i gyd fel porth, y porth o byrth.

Neu efallai dylen ni anghofio’r gair yn gyfan gwbl ac yn bathu trosiad gwell sydd yn addas i ein sefyllfa.

Cofnodwyd ar

Cymru (digidol) rydd!

FrancoDyma cofnod diddorol gan Rhodri ap Dyfrig: pam dyw siaradwyr Cymraeg ddim yn manteisio ar Foursquare?

Mae mwy na Foursquare yna. Mae fe hefyd yn sôn am bolisi gwrth-ieithoedd Quora. Wel, fel y dwedais ar y pryd sa’ i’n trysto unrhyw platfform gyda’r un polisi ieithyddol a Generalísimo Franco.

Ond mae mwy o heriau i’r platfformau nag ieithoedd a mwy na rhyngwyneb yn dy hoff iaith. Pam fod gyda ni polisi? Ydyn nhw wedi ystyried dy bolisi a fy mholisi?

Dw i’n dechrau colli diddordeb mewn platfformau dan gwmniau ‘trwm’ er enghraifft. Mae lot yn teimlo fel rheolaeth top-i-lawr. Os oes na gormod o reolau mympwyol, dw i’n gadael. Er bod rhai o bobol Cymraeg ddim yn mynegi’r problemau gyda’r un geiriau, maen nhw yn sensitif i’r wendidau fel y mae Rhodri yn dweud am enwau llefydd ayyb. Ac dw i’n cymryd bod y stori yn debyg yn ieithoedd eraill.

Dw i’n eitha hapus i dalu platfform gyda fy data ac hyd yn oed ‘gweithio am ddim’ iddyn nhw os dw i’n cael gwerth yn ôl. Os oes gyda ti cyfrif Facebook neu unrhyw gwasanaeth am ddim rwyt ti’n cytuno. Rwyt ti’n hapus i weld lluniau dy ffrindiau a’r clonc diweddaraf mewn cyfnewidfa, ti’n cynnig dy data.

Mae rhyddid yn bwysig i fi. Nid jyst rhyddid ieithyddol.

Rhyddid i bostio am bob math o bwnc. (Os oes gyda ti ddiddordeb yn democratiaeth ac ymgyrchu gweler y stori Facebook am ymgyrchwyr eleni.)

Mae rhyddid i adael. Wyt ti’n gallu allforio dy gynnwys Quora neu Foursquare i wasanaeth arall, dy flog neu ffeil lleol? Sa’ i’n meddwl. ‘Corporate blogging silos‘ fel y mae Dave Winer yn dweud.

Ar blatfformau fel YouTube neu Twitter mae tipyn o reoliaeth ysgafn (tu fas i broblemau hawlfraint) ond mae’n teimlo fel bod ychydig mwy o ryddid. Rydyn ni’n gallu anghofio presennoldeb y cwmni i roi ffocws ar y sgwrs/cynnwys. WordPress.com a rhai o’r wasanaethau Google yn dda o ran allforio dy stwff. Gweler Google Data Liberation Front.

TimWrth gwrs mae lot fawr o stwff yn dod dan y categori cyfryngau digidol, nid jyst Facebook, Twitter nid hyd yn oed YouTube, Flickr ac ati… Un dyfodol delfrydol: mwy o reolaeth yn y gymuned Cymraeg, sef mwy o bethau fel adolygiad.com (ar steroids), blogiau annibynnol, platfformau annibynnol, prosiectau fel Diaspora sydd ddim yn cynnig rhwydwaith gymdeithasol o gwbl ond gwe gymdeithasol. Does dim rhaid i ti fod yn codydd i elwa o ryddid.

(Llun gan Paul Clarke)

Mewn gwirionedd mae’r byd wedi colli rhai o’r egwyddorion Tim Berners-Lee.

Cyn hir bydd gwasanaeth neu mwy nag un dewis o wasanaethau Diaspora yng Nghymru. Neu rywbeth tebyg. Mae cyfathrebu dynol yn rhy bwysig i fod ar blatfform cwmni enfawr.

Nôl i’r we yn hytrach na gweoedd o gwmpas y lle.

Datganoliad digidol!

Cofnodwyd ar

Anodd i ddilyn barnau ar Golwg360

Dw i eisiau darllen mwy o farnau yn Gymraeg. Mae lot o bobol eraill eisiau hefyd.

Felly dyma neges agored i Golwg360.

Mae rhannu cymdeithasol yn bwysig, lot mwy na SEO weithiau. Ac mae pobol yn licio sylwadau, barn, pethau dadleuol ayyb.

Ar hyn o bryd mae gyda Golwg360:

Dw i ddim yn dilyn @golwg360, mae’r ffrwd yn ormod (i fi). Ar hyn o bryd mae cymysgiad o straeon golygyddol a chofnod neu dau. Ond mae’r cofnodion ar goll yn y ffrwd. Hoffwn i ddilyn rhwybeth fel @golwg360blog (blog yn unig, o’r ffrwd RSS). A rhywbeth fel @golwg360sylw (dolenni i sylwadau newydd) – neu yr un peth trwy ffrydiau RSS ar wahan.

Mae galw am ffrydiau – mae’r ystadegau ar @golwg360 yn eitha da. Rhwng 10 a 35 clic yn ôl bit.ly (ychwanega arwydd + i’r diwedd yr URL, e.e. i weld ystadegau http://bit.ly/jdDHRZ, cer i http://bit.ly/jdDHRZ+

Dw i’n postio’r peth yma achos fi’n ffan Golwg360 a hefyd achos dylai’r cyfryngau eraill meddwl am y cyfleoedd yma. Dylai’r cwmni rhedeg y cyfrifon. Dw i ddim eisiau creu rhywbeth fel @s4cclic bob tro (croeso iddyn nhw gofyn am y cyfrif unrhyw bryd).

Gweler hefyd: Crowdbooster (ystadegau manwl iawn), New York Times a Twitter a’r peth pwysicaf ar Facebook os ti’n postio newyddion fel cwmni/sefydliad.

Cofnodwyd ar

Teledu + Twitter + Digwyddiad

Geiriau poblogaidd o’r dydd diwethaf o Umap Cymraeg:

Cân i Gymru ar Umap Cymraeg

Mae rhyw fath o gysylltiad i Cân i Gymru yn 8 o 10 “gair” yma.

Dw i’n meddwl bod tri ohonyn nhw yn tagiau: #cig11, #cig2011 a #cig.

Bydd un tag cryf iawn yn well na tri tag gwahanol. Dylai sianeli dangos tag “swyddogol” ar y sgrin am ddigwyddiadau. Neu ar y cyfrif Twitter am y sianel o leaif.

Pam? Mae’r sgwrs yn dameidiog, dim digon o gydsymud. Hwn yw’r rheswm pwysicaf – annog a bwydo sgwrs da ar-lein. Cyfryngau cymdeithasol pleb. Mae hwn yn tyfu’r rhwydwaith am bob math o bethau da yn y dyfodol. Ffeindiais i mwy o bobol newydd ar Twitter. Mae pobol yn dilyn pobol diddorol yn ystod pethau fel Cân i Gymru. Bydd pethau da yn bosib gyda rhwydwaith cryf. Dw i’n siarad am yr iaith wrth gwrs hefyd.

Dw i ddim yn obsessed gyda chreu trends, yn enwedig trends yn y DU neu “byd-eang” (UDA fel arfer). Ie, maen nhw yn dangos ar y gwefan Twitter ond…? Mae’r Llywodraeth Cymru yn trio nawr. OK, gwych, llwyddodd “Dydd Gŵyl Dewi Sant” wythnos diwethaf yn y DU yn y pen draw (yn hytrach na’r tagiau swyddogol dw i’n meddwl). Ond beth nawr?

Rheswm arall. Na, dw i ddim yn obsessed gyda trends ond dw i’n deall y pwysigrwydd o ratings. Mae’ch rhaglen yn cystadlu gyda rhaglennu eraill a phynciau eraill. Hefyd mae nifer o wylwyr ar teledu go iawn yn “well” na wylwyr ar-lein yn y ratings. Pfft, dw i ddim yn cytuno ond does dim ots. Yn 2011 o leiaf mae’n wir yn dudalennau y Western Mail ayyb.

Arsylliad. Mae Twitter yn newyddion da i ddarlledwyr sy’n licio’r amserlen. Anghofia’r crystal ball (Martin), dyma beth mae pobol yn wneud yn awr. Mae Twitter yn gweithio yn erbyn y shifft amserol. Rydyn ni’n mwynhau digwyddiadau ar y teledu eto gyda’n gilydd ar yr un pryd. Wrth gwrs tynnodd e rhai o gwylwyr newydd i’r rhaglen. Mae darlledwyr yn ddeall hwn am rhaglennu “dweud eich dweud” fel Question Time, Noson Gwylwyr. Dw i ddim yn siwr iawn os mae pob sianel yn ddeall am rhaglennu eraill, digwyddiadau yn enwedig.

Neithiwr yn y stafell fyw cawson ni un sgrin gyda’r rhaglen ac un sgrin gyda Twitterfall – am ymchwil ac hwyl. Mae hwn yn normal.

Dw i wedi wneud rhywbeth debyg o’r blaen gyda Rhodri yn ystod Question Time gydag ychydig o help gan Piratepad am nodiadau. Ymchwil diddorol.

Dweud eich dweud! Jolch. Gyda llaw rydyn ni eisiau siarad am eich rhaglen. Dydyn ni ddim eisiau siarad gyda chi bob tro, sianeli, ond byddan ni’n diolchgar am blatfform neu tag cyffredin.

Croeso i’r byd cyfryngau ôl-Twitter. Mae pobol yn hoffi bod yn rhwydwaith. Yn fy marn i, bydd rhai o’r egwyddorion yma yn ddefnyddiol tu allan o Twitter neu ar ôl Twitter ar y system nesaf. Rydyn ni’n siarad am gyfryngau pleb amser real.

Cofnodwyd ar

Skdadl, arbrawf sylwadau arlein

Sut ydyn ni’n gallu dylunio systemau arlein am drafodaeth dda yn yr iaith Gymraeg? Dw i wedi bod yn brofi’r Bydysawd, dw i’n eitha hapus gyda fe. Dw i ddim wedi gorffen gyda fe ond wythnos diwethaf o’n i eisiau trio rhywbeth gwahanol.

Gwnes i lanlwytho erthygl o gylchgrawn Golwg, Galw am drydar Cymraeg pwrpasol gan Angharad Mair, i’r we gydag ychydig o help gan sganiwr, meddalwedd OCR, WordPress ac ategyn o’r enw Commentariat. Roedd y system yn eitha gwahanol i’r system Y Bydysawd felly defnyddiais i enw gwahanol, Skdadl.

Mae’r erthygl wedi cael 29 sylw hyd yn hyn, yn gynnwys dau sylw gennyf i ac un gan Angharad Mair ei hun. Tro yma roedd y sylwadau o ansawdd hefyd. Croeso i ti gadael sylw os ti eisiau trio fe.

Pwrpas gwreiddiol Commentariat oedd dogfennau ymgynghori cyhoeddus. Ond fel WordPress ei hun, mae’r ategyn wedi cael ei rhyddhau dan GPL felly o’n i’n rhydd i fwynhau rhyddid sero. Dw i ddim yn awgrymu y triniaeth Twitter am bob cofnod ond efallai bydda i ailadrodd y peth gydag erthygl arall. Y syniad oedd arbrawf, esgus i drio Commentariat ac i newid yr erthygl Angharad Mair am defnydd Twitter i “tweets” – wel, paragraffau ar wahan. Yn hytrach na chynnyrch go iawn. (Ateb i gwestiwn Dafydd, “ydi e ar gyfer pobl thic sydd ddim yn gallu ystyried a thrafod erthygl yn ei gyfanrwydd (fel sydd angen gwneud?)”.)

Dw i’n meddwl bod 29 sylw deallus yn llwyddiant bach yn yr iaith Gymraeg achos mae rhan fwyaf o erthyglau neu gofnodion arlein yn disgwyl dim ond ychydig o sylwadau neu dim byd. Faint fasen ni wedi disgwyl gyda sylwadau ar y gwaelod, y ffordd draddodiadol? Mae’n anodd dweud.

Heblaw y system sylwadau anarferol, beth oedd y ffactoriau pwysig?

  • barn profoclyd (yn hytrach na straeon newyddion “niwtral”, y rhan fwyaf ar Y Bydysawd ar hyn o bryd)
  • cyfeiriaidau i bethau cyfoes fel Yr Aifft, Twitter, Umap, Hacio’r Iaith ac S4C yn yr un erthygl
  • mae nifer da o bobol yn nabod yr awdur trwy teledu, ymgyrchu ayyb. Efallai dylai hi blogio.
  • erthygl am Twitter, gwnes i hyrwyddo fe ar Twitter i bobol yn fy rhwydwaith ac ebost i 10 person yn unig (ateb bosib i rhai o’r broblemau o diffyg sylwadau). Mae Skdadl ar gau i Google ar hyn o bryd. Dw i’n postio’r dolen ar Facebook heno. Gyda llaw, dw i ddim yn poeni am drafodaethau “meta”. Yn amlwg roedd pobol yn siarad am y ffôn ar y ffônau cyntaf a wedyn ehangu i bynciau eraill, does dim ots.
  • o’n i’n gwybod bod yr erthygl yn brofoclyd cyn i mi brynu Golwg (ar ôl clywed amdano fe a darllen sgwrs o flaen llaw ar… Twitter). Dw i’n prynu Golwg pan dw i eisiau darllen rhywbeth penodol. Skdadl yw’r unig lle i ddarllen yr erthygl arlein. Does neb wedi cwyno am fy defnydd answyddogol.