Dyma gyfieithiad Saesneg o’r ddarlith radio hynod ddiddorol Tynged yr Iaith gan Saunders Lewis a draddodwyd hanner can mlynedd yn ôl heddiw mewn darllediad BBC o stiwdio fach yng nghanol Caerdydd. Mae’r cyfieithiad gan G. Aled Williams.
Spotify: Tynged yr Iaith gan Saunders Lewis, o 1962
Tynged yr Iaith o 1962 gan Saunders Lewis ar Spotify (46:25)
Rhaid imi gychwyn a gorffen sgrifennu’r ddarlith hon cyn cyhoeddi ystadegau’r cyfrifiad a fu y llynedd ar y Cymry Cymraeg yng Nghymru. Mi ragdybiaf y bydd y ffigurau a gyhoeddir cyn hir yn sioc ac yn siom i’r rheini ohonom sy’n ystyried nad Cymru fydd Cymru heb y Gymraeg. Mi ragdybiaf hefyd y bydd terfyn ar y Gymraeg yn iaith fyw, ond parhau’r tueddiad presennol, tua dechrau’r unfed ganrif ar hugain, a rhoi bod dynion ar gael yn Ynys Prydain y pryd hynny…
Adysgrif Tynged yr Iaith fel HTML
Adysgrif Tynged yr Iaith fel PDF gyda rhagair gan Meredydd Evans
Fate of the Language translation in English
Anturiaethau yn y Jyngl – hawlfraint a llawer mwy!
Mae’n braf i weld blog newydd Anturiaethau yn y Jyngl gan Dafydd Tudur – “Blog sy’n rhannu gwybodaeth ac ysgogi trafodaeth am eiddo deallusol drwy gyfrwng y Gymraeg”.
Dyn ni wedi trafod un neu dau beth yn barod.
Mae fe wedi ateb fy nghofnod am Lyfrgell Genedlaethol a sganio llyfrau, dw i wedi ateb gyda sylw arall.
Hefyd dyn ni’n trafod statws yr hawlfraint yn recordiad Tynged yr Iaith gan Saunders Lewis ar Twitter ar hyn o bryd.
Dyn ni’n rhannu diddordeb yn dechnoleg, cynnwys Cymraeg a dyfodol yr iaith Gymraeg. Gobeithio bydd rhywun tu allan yn ffeindio rhywbeth o werth yn ein trafodaeth.
Dw i’n coginio cofnod am y term “eiddo deallusol” ar hyn o bryd. Os wyt ti eisiau ateb ar dy flog dy hun, cer amdani.
Datblygu gyda Datblygu
I need to set myself some new challenges with my Welsh learning. The next will be book-related. That means picking one up and reading it. But it needs to be a good one with the right level of challenge. (Previous posts about learning Welsh)
Rhaid i mi fendio her newydd yn fy anturiaethau Cymraeg.
Dw i’n teimlo eitha statig ar hyn o bryd (fel dysgwr).
Dw i’n gallu cofio pob carreg filltir ar y ffordd. Dechraiais i fy ngwers gyntaf dwy flynedd a hanner yn ôl. Carreg filltir. Datrys ebostiau yn y dyddiau cynnar cyn Google Translate. Ha ha. Ac wedyn, cwrddais i rywun “yn Gymraeg” am y tro cyntaf. Dw i’n cofio’r person cyntaf. Dyn ni dal yn siarad ond dyn ni ddim yn siarad un rhywbeth ac eithrio Cymraeg. Dydy’r enw nhw ddim yn bwysig iawn am y cofnod hwn. Ond oedd y foment yn bwysig. Cychwyn newydd.
Allwn i ddweud popeth dw i eisiau dweud?
Ddylwn i amneidio, honni, pan dw i ddim yn deall?
Pryd fyddan ni dechrau siarad yn normal? Byth.
Oedd y teimlad fel cwympo mas o awyren. Freefall.
Mae llawer o bobol yn gofyn am awgrymiadau cyrsiau nawr. Ydy mwy o bobol yn chwilio am gyrsiau Cymraeg? Fel prawf, dydy’r casgliad ddim yn deg. Mae mwy o bobol yn gofyn fi achos maen nhw yn gwybod dw i wedi dysgu. Gobeithio byddan nhw i gyd yn mynd i ddysgu rhywbryd, pan fyddan nhw yn barod.
Dw i’n meddwl am bob penderfyniad da yn fy mywyd. Gyda phob peth da, dylai i wedi dechrau yn gynharach. Er enghraifft. Dechrais i Gymraeg yn 2007. Dylai i wedi dechrau yn 2003. Ond does dim ots. Dylwn i benderfynu’r peth nesaf i wneud NAWR.
Mae fy straeon a barnau yma yn bersonol. Mae termau ac amodau arferol dal yn sefyll wrth gwrs.
Nawr dw i’n gallu gweithio, cwrdd â phobol newydd, cyfieithu ychydig o feddalwedd rydd. Dw i ddim yn gallu deall areithiau neu bregethau yn dda. Dw i dal yn ddrwg yn unrhyw gyd-destun gyda llawer o bobol sy’n siarad yn gyflym – cyfarfodydd go iawn neu grwpiau yn y tafarn.
Bydd fy sialens newydd yw gorffen llyfr. Nid jyst dechrau llyfr.
Mae casgliad gyda fi o lyfrau dw i wedi dechrau (Saunders Lewis, Islwyn Ffowc Elis). Hwyl am y tro. Ond buan.
Mae’n hawdd iawn i orffen ffilm neu albwm. Eistedda ac aros. Dw i’n darganfod cyfrinachau gwahanol, manylion bach bob tro (e.e. Mwng).
Hei, dw i dal yn gwrando ar hiphop heb ddealltwriaeth am y cyfeiriadau diwylliannol weithiau.
Mae fy llyfr nesaf yw Atgofion Hen Wanc gan David R. Edwards. (Unrhyw awgrymiadau eraill? Llyfrau debyg.)
Mae diddordeb mawr gyda fi yn gerddoriaeth, 80au post punk a phethau tebyg yn enwedig. Dw i wedi nabod yr enw Datblygu ers blynyddoedd wrth gwrs. Ro’n i’n teimlo parod am gerddoriaeth Datblygu ar ddiwedd y flwyddyn ddiwethaf. Dw i ddim yn siŵr os mae’n syniad da i ddarllen y cyfieithiadau Saesneg yn Wyau/Pyst/Libertino ond dw i wedi darllen nhw yn barod, beth bynnag.
85 tudalen. Reit, dylwn i gau fy ngheg tan dw i’n gorffen y llyfr.
Llun gan Dogfael