Tony Judt: breuddwyd o heddwch yn y Dwyrain Canol

Dw i wedi ail-ddarllen traethawd gan y ddiweddar Tony Judt o 2003 ar y ’datrysiad un gwladwriaeth’ yn Israel-Palesteina heno. Dw i newydd ddarganfod ymateb gan Judt i rai o’r ymatebion i’r traethawd gwreiddiol a dyna ffynhonnell y dyfyniad isod:

[…] Ideas acquire traction over time as part of a process. It is only when we look back across a sufficient span of years that we recognize, if we are honest, how much has happened that we could literally not have conceived of before. Franco-German relations today; the accords reached across a table by Protestant Unionists and Sinn Fein; post-apartheid reconciliation in South Africa—all these represent transformations in consciousness and political imagination that few but “escapist fantasists” could have dreamed of before they happened. And every one of those thickets of bloodshed and animosity and injustice was at least as old and as intricate and as bitter as the Israel–Arab conflict, if not more so. As I said, things change. Of course, they also change for the worse. After all that has happened, a binational state with an Arab majority could, as Amos Elon ruefully reminds us, very well look more like Zimbabwe than South Africa. But it doesn’t have to be so. Those of us who observe from the side can at best hope to put down markers for the future. […]

Dwyreinioldeb a fi

http://www.youtube.com/watch?v=xwCOSkXR_Cw

Dw i wrthi’n darllen mwy am ddwyreinioldeb ac Edward W. Saïd ar ôl i mi ddychwelyd o Balesteina.

Mae gyda fi llwyth o fideo amrwd o bob math o’r Lan Orllewinol gan gynnwys Bethlehem, Hebron, Nablus (yn y llun) a Ramallah ac ychydig o Ddwyrain Jerusalem. Er fy mod i ddim yn ystyried fy hun fel crëuwr ffilm go iawn (fel Greg Bevan), dw i eisiau trio adrodd fy mhrofiadau.

nablus-2013

Hyd yn oed os fydd dim ond 50 o bobl yn ei gwylio mae’n teimlo yn anoddach o ran maint a phwnc na’r siop sglods yng Nghas-Gwent. Mae’r holl peth yn teimlo fel cyfrifoldeb. Efallai yn yr is-ymwybod dw i eisiau osgoi unrhyw fath o ddwyreinioldeb yn y ffilm!

O’n i’n ymwybodol o’r angen i ofyn yn ofalus am ganiatadau i gynrychioli unigolion. Mae lle yn y fideo i bethau difyr yn ogystal ag adroddiadau am y meddiannaeth a gwahaniaethu ethnig gan y wladwriaeth.

Mae rhywbeth diddorol iawn yn digwydd yn ystod prosiect golygu fideo. Mae angen canfod y clipiau arwyddocaol yn gyntaf. Wedyn dw i’n sylwi ar bethau mewn ffordd gwahanol. Hynny yw, dw i’n datblygu dealltwriaeth gwell o sefyllfaoedd a pherthnasau rhwng pobl. Dw i’n siwr bod rhywun wedi ysgrifennu testun academaidd amdano fe.