The Dragon Has Two Tongues: Pennod 1, Where to begin?

The Dragon Has Two Tongues oedd gyfres teledu 1985 ar Channel 4, creuwyd gan HTV: Wynford Vaughan-Thomas v Gwyn A. Williams, brwydr ar lafar am hanes Cymru. Gyda cherddoriaeth gan Ar Log a Robin Williamson o Incredible String Band!

O’n i wedi clywed o’r gyfres ond heb wedi gweld pennod llawn. Diolch byth am YouTube. Nawr ydyn ni’n gallu gweld y gyfres lawn plîs? (RHYWSUT, RHYWLE ARLEIN.)

Mae’r llyfr hanesyddol enwog “When Was Wales?” gan Gwyn A. Williams yn mas o brint hefyd – wrth gwrs.

Rhan 1/3 o bennod 1, Where to Begin?

Rhan 2/3 o bennod 1, Where to Begin?

Rhan 3/3 o bennod 1, Where to Begin?

Rhan cyntaf o bennod 10, From Riot to Respectability – gyda Meic Stevens

Mwy o wybodaeth am y penodau ar y wefan BFI a hen drafodaeth ar Urban75.

George Orwell, gwleidyddiaeth a’r iaith Gymraeg

Mae’n ddiddorol i weld cofrestr o eiriau i’w hosgoi ar y blog BBC, Cylchgrawn: strwythur, strategaethau, opsiynau, cynaladwyedd, datganiad cenhadaeth ayyb.

Dw i wedi blogio fan hyn o’r blaen am Politics and the English Language gan George Orwell.

Crynodeb: mae iaith yn gallu cuddio ystyr felly mae defnydd o iaith yn rhywbeth gwleidyddol.

Darn:

In our time it is broadly true that political writing is bad writing. Where it is not true, it will generally be found that the writer is some kind of rebel, expressing his private opinions and not a “party line.” Orthodoxy, of whatever colour, seems to demand a lifeless, imitative style. The political dialects to be found in pamphlets, leading articles, manifestoes, White papers and the speeches of undersecretaries do, of course, vary from party to party, but they are all alike in that one almost never finds in them a fresh, vivid, homemade turn of speech. When one watches some tired hack on the platform mechanically repeating the familiar phrases — bestial atrocities, iron heel, bloodstained tyranny, free peoples of the world, stand shoulder to shoulder — one often has a curious feeling that one is not watching a live human being but some kind of dummy: a feeling which suddenly becomes stronger at moments when the light catches the speaker’s spectacles and turns them into blank discs which seem to have no eyes behind them. And this is not altogether fanciful. A speaker who uses that kind of phraseology has gone some distance toward turning himself into a machine. The appropriate noises are coming out of his larynx, but his brain is not involved as it would be if he were choosing his words for himself.

Ond darllena’r traethawd llawn. Mae’r peth “shoulder to shoulder” dal yn bodoli!

Yn y cyd-destun Cymraeg, ro’n i’n hoffi “arferion da” (yn hytrach na “best practice”). Ond efallai dw i ddim yn gallu barnu achos Cymraeg yw fy ail iaith – dw i’n cyfieithu e yn fy mhen i’r ymadrodd plaen “good habits”. Mae defnydd heb ddidwylledd a heb fwriadau anrhydeddus yn gallu lladd unrhyw ymadrodd – ymadroddion da hefyd. Chwarae teg i’r person gwreiddiol sydd wedi casglu’r geiriau.

Gwely angau yr iaith Romansh

Dyfyniad cofiadwy o’r New York Times trwy Languagehat (fy mhwyslais):

Depending on whom you talk to in the steep, alpine enclaves of Graubünden, otherwise known as Grisons, the easternmost wedge of the country, there is either strong support or bitter resistance to Romansh, the local language. “When people talk about the death of Romansh,” said Elisabeth Maranta, who for the last 18 years has run a Romansh bookshop, Il Palantin, which sells books in Romansh and in German, “then I say that there are days when I only sell books in Romansh.”

Yet Ms. Maranta herself illustrates the fragility of Romansh. A native of Germany, she came to Chur 38 years ago with her husband, but does not speak Romansh herself, which is hardly a liability since virtually all Romansh speakers also speak German. While she is an ardent champion of Romansh, she can be bleak about its future. Asked why most of the books in Romansh she sells are poetry, she muses: “When a patient is dying, he writes only poetry.”

Y Twll: facelift a Facebook (cytundeb gyda’r ymerodraeth ddrwg)

Y Twll a Facebook

Dw i newydd ailddylunio’r wefan Y Twll gyda thema-plentyn bach. Y themam yw Twenty Ten. Mae’n wych os ti eisiau defnyddio fe am thema newydd. Wrth gwrs mae’r cyfieithiad ar gael hefyd. Dw i wedi enwi’r thema-plentyn Ugain Deg. Does dim pwynt rhannu e, jyst ychydig o CSS a phethau graffig. Gofyna os ti rili eisiau copi.

Ar y dechrau cyhoeddais i’r manylion technegol Y Twll i unrhyw un sy’n darllen.

Dw i ddim yn licio Facebook fel rhywle i bostio cynnwys Cymraeg. Ond dyma lle mae darllenwyr Cymraeg yn bodoli. Dyma pam mae’r twll yn y we yn bodoli. Dyma pam mae’r Twll yn bodoli. Felly dw i wedi ychwanegu botwm Hoffi i bob cofnod (gyda’r ategyn Like). Mae’n postio dwy ddolen syml i dy wal – paraddolen i’r cofnod a dolen i’r wefan. Ar ôl clic maen nhw yn ymweld y cofnod ar dy wefan dy hun. Dw i eisiau tynnu pobol i’r we agored.

Mae Ifan Morgan Jones yn gofyn faint sy’n darllen? Mae’n pwysig achos mae fe eisiau gwerthu llyfrau wrth gwrs. Yn fy marn i, weithiau dylen ni “hyrwyddo” ein blogiau mwy.

Quixotic Quisling yw fy anti-brand, does dim ots faint sy’n darllen. Mae’r pobol perthnasol yn darllen. Dw i’n defnyddio fe fel ebost agored weithiau. (Blogio gyda’r neges ac anfon dolen i rhywun.)

Mae’r Twll yn wahanol. Dw i eisiau dadnormaleiddio’r iaith gyda fe. Gan hynny, y cytuneb gyda’r ymerodraeth drwg.

Dw i wastad yn chwilio am gofnodion ond dw i’n eitha hapus gyda’r Twll nawr. Nawr dw i’n hapus i weld blog newydd o’r enw Uno Geiriau gan Rhodri D. Gadawa sylw plis.

Os wyt ti’n dechrau blog yn Gymraeg ti’n dechrau pump rili achos ti’n ysbrydoli pobol eraill. Gobeithio.

Holi am y Drwydded Llywodraeth Agored yn y DU

Swyddfa Tramor a thrwyddedu

Un enghraifft o ddatganiad gan adran Llywodraeth dan y drwydded agored newydd gan Lywodraeth DU. Newyddion da am lawer o resymau.

Pam greodd Llywodraeth DU trwydded newydd? Dw i’n methu ffeindio rheswm digon da i osgoi Comins Creadigol am ddata a dogfennau.

O’r tudalen am meddalwedd:

  • Software which is the original work of public sector employees should use a default licence. The default licence recommended is the Open Government Licence.
  • Software developed by public sector employees from open source software may be released under a licence consistent with the open source software.

Meddalwedd, dogfennau, beth yw’r gwahaniaeth? LLAWER! Dw i ddim yn deall pam dyn nhw ddim yn defnyddio GPL neu BSD am feddalwedd newydd.

Mae’r trwyddedau BSD yn fwy rhydd na GPL ond maen nhw dal yn gweithio gyda’i gilydd. (Dyna pam mae Apple yn gallu defnyddio systemau Unix fel sylfaen a dosbarthu – heb ddosbarthu cod ffynhonnell.)

Fy mhwynt. Dylet ti ddarllen pa mor dda a chynhwysfawr ydy’r GPL: termau ac amodau am ailddefnydd, cod ffynhonnell, cod crynodol, ategion ayyb.

Dyn ni’n gallu cyd-ddefnyddio’r dogfennau dan y Drwydded a dogfennau dan Gomins Creadigol. Ond ble mae’r addewid gyda meddalwedd?

Mae meddalwedd yn edrych fel ôl-ystyriaeth yma.

Sa’ i eisiau cwyno am y syniad, mae’n wych. Bydd e’n gyffrous i weld y projectau, busnesau newydd, straeon sy’n dadansoddi’r data yn y wasg, atebolrwydd gwell ayyb.

Sa’ i eisiau fersiwn Cymraeg o’r drwydded, dw i’n chwilio am resymau pam mae trwydded newydd yn bodoli o gwbl. Gobeithio mae gyda nhw rhesymau da nid jyst trwydded ego.

Joi Ito a thrwyddedau gwahanol:

Companies and governments are beginning to create vanity licenses either for purely branding and egotistical reasons or because there are certain features that they would like to “tweak”. What many of these communities don’t understand is that tweaking a free content license is a lot like tweaking character codes or the Internet protocol. While you may have some satisfaction of a minor feature or a feeling of ownership, you will introduce the friction of yet another license that we all have to understand and in many cases, fundamental incompatibility and lack of interoperability.

Cwestiwn olaf: pryd fydd Llywodraeth Cymru yn wneud rhywbeth tebyg?

YCHWANEGOL 05/10/2010:

Dw i wedi derbyn atebion i rai o fy nghwestiynau am destun/data a meddalwedd. Dw i wedi dysgu rhywbeth am ddata a thestun, mae’n edrych yn dda iawn.

Anghofiais i bwynt dilys ar yr ochr meddalwedd, ti’n methu ail-trwyddedu cod sydd dan GPL dan unrhyw drwydded arall. Mae ailddefnydd o feddalwedd yn gyffredin iawn – mewn rhai o gyd-destunau mae GPL yn de facto yn ymarferol.

Mae pobol yn trafod OGL yn y cyd-destun meddalwedd ar y gofrestr UK Government Data Developers fan hyn. Mae National Archives dal ar agor am adborth.

YCHWANEGOL 14/10/2010:

Newydd sylwi ateb am copyleft, GPL a meddalwedd.

Glyn Ebwy, Glynebwy a gofod rhyngom ni (Adendwm)

Adendwm bach i ddilyn y cofnod wythnos diwetha am enwau Glynebwy/Glyn Ebwy, trwy ebost gan fy ffrind Barry (gyda’i chaniatâd):

Roedd e’n ddiddorol, ac hefyd yn ddoniol, i weld y boi ’na’n mynd yn grac dros sillafiad yr enw, oherwydd cyfieithiad o’r Saesneg yw “Glyn Ebwy”, nid enw gwreiddiol y dref.

Yn yr hen ddyddiau pan oedd pawb yn y dref yn siarad Cymraeg, eu henw i’r dref oedd Pen y Cae, nid Glyn Ebwy – ond cafodd yr enw ei ynganu fel “Ben Cē” yn y dafodiaith lleol.

Nid fi sy’n dweud hyn – mae’n dod o lyfr Mary Wiliam, “Blas ar iaith Blaenau’r Cymoedd”, wedi’i rhestru o dan “Ben-cē”.

Spotify: Tynged yr Iaith gan Saunders Lewis, o 1962

Tynged yr Iaith o 1962 gan Saunders Lewis ar Spotify (46:25)

Rhaid imi gychwyn a gorffen sgrifennu’r ddarlith hon cyn cyhoeddi ystadegau’r cyfrifiad a fu y llynedd ar y Cymry Cymraeg yng Nghymru. Mi ragdybiaf y bydd y ffigurau a gyhoeddir cyn hir yn sioc ac yn siom i’r rheini ohonom sy’n ystyried nad Cymru fydd Cymru heb y Gymraeg. Mi ragdybiaf hefyd y bydd terfyn ar y Gymraeg yn iaith fyw, ond parhau’r tueddiad presennol, tua dechrau’r unfed ganrif ar hugain, a rhoi bod dynion ar gael yn Ynys Prydain y pryd hynny…

Adysgrif Tynged yr Iaith fel HTML

Adysgrif Tynged yr Iaith fel PDF gyda rhagair gan Meredydd Evans

Fate of the Language translation in English

Erthygl Wicipedia: Tynged yr Iaith

Mwy o Sain ar Spotify

4 categori o wefannau a blogiau yn Gymraeg

Mae lot o bobol yn gyffrous am y real-time web ar hyn o bryd.

Digon iawn. Ond hefyd mae gyda fi diddordeb yn y we BARHAUS. Yn enwedig y we Gymraeg.

Dw i wedi bod yn darllen trwy Maes-E, Morfablog, Gwenu Dan Fysiau, Daflog ac archifau o flogiau a gwefannau clasur eraill. Gwnaf i fwrw’r gwaelod cyn bo hir.

Dw i wedi ffeindio pedwar categori o wefannau ar fy siwrnai ar y ffordd. Sgen i’m bwriad bod yn sarhaus. Eisiau trafod y we barhaus.

1. “Dyma’r Ffordd i Fyw”
Blogiau a gwefannau sydd dal yn joio cofnodion newydd a diweddariadau. Dw i’n darllen nhw mewn Google Reader neu ddilyn dolenni ar Twitter. Mae’n hawsa i ffeindio nhw na gwefannau yn y categorïau isod. Dw i’n rhedeg gwefannau yn y categori hwn (Hacio’r Iaith, Y Twll, PenTalarPedia a Hedyn). Fel teclyn mae Blogiadur dal yn eitha da am ffeindio cofnodion dw i wedi colli ar y tro cyntaf.

2. “Sdim Eisiau Esgus”
Mae hwn yn grŵp mawr iawn. Dal yn fyw ar y we ond dyn nhw ddim yn cael eu diweddaru. Blog Gareth Potter yw enghraifft. Maen nhw yn “cysgu” mewn ffordd i’w blogwyr. Ond dyn ni’n gallu anghofio’r fantais o’r gwefannau yma – maen nhw yn fyw i’r darllenwyr. Felly dyn ni ddim eisiau esgus, mae’n iawn, ond paid colli dy hen blog! Dw i’n gallu gweld cyfleoedd i greu ffilteri e.e. teclynnau chwilio sy’n gynnwys y categori hwn (Google Custom Search a mwy). Dyna pam dw i eisiau casglu nhw ar Hedyn. Beth yw’r gwersi? Ystadegau hefyd. Pa fath o dyfiant ydyn ni wedi gweld? Faint o flogwyr sy wedi gadael blogiau nhw i gysgu? Syniadau am projectau ymchwil.

3. “Byw Ar Y Briwsion”
Weithiau dyw pobol ddim yn adnewyddu eu enwau parth neu gwesteia. Felly dyn ni’n colli eu gwefannau. Pwy sy’n cofio Dim Cwsg, fforwm cymuned am godi plant? Dw i ddim angen y wybodaeth nawr – ond beth am y dyfodol? Beth ddigwyddodd gyda’r wefan Adam Price eleni? Dw i’n siomedig iawn os dw i’n ffeindio sôn am rywbeth ac wedyn dyw e ddim yn bodoli. Diolch byth am Archive.org – ond dyw e ddim yn gallu cadw popeth, jyst briwsion weithiau. Mae’r Llyfrgell Genedlaethol yn cadw archif eu hun yn ôl pob sôn – chwarae teg – ond ble mae e? (Mae unrhyw un yn gallu copïo fy mlog am unrhyw archif. Os oes gyda ti diddordeb, dw i wedi rhoi caniatâd i bawb dan Creative Commons.)

4. “Hwyl Fawr Heulwen”
Y categori olaf yw blogiau sy ddim ar y we, ddim ar Archif, ddim yn unlle, jyst yn dev/null. Mae ddoe yn ddoe – yn anffodus. Mae pobol yn colli eu blogiau a gwefannau weithiau am lot o resymau. Neu trwy ddamwain, diffyg gofal, dileu, colli enwau parth, colli gwesteia, gwasanaethau drwg a theclynnau drwg maen nhw yn colli eu blogiau a gwefannau. Ond nid jyst nhw, dw i’n colli nhw, ti’n colli nhw a mae pawb sy’n chwilio am bethau Cymraeg yn colli nhw. Mae pob iaith yn colli blogiau. Baswn i ddim yn colli lot o gwsg am blogiau Saesneg achos mae’r iaith yn iawn. Ond yn Gymraeg mae’r sefyllfa yn ddifrifol. Wrth gwrs mae gyda unrhyw un yr hawl i ddileu ei blog hefyd. Ond mae fe dal yn siomedig.

Yr ail degawd

Mae’r cofnod yma gan Nic Dafis, Ebrill 2001 yn gategori 2 (mae fe’n blogio ar Morfablog nawr).

Dyn ni’n symud i’r ail ddegawd o flogiau Cymraeg ac eisiau datblygu “cymunedau arlein” a thrafodaeth ar y we. Sa’ i’n eisiau ailadrodd beth sy wedi digwydd yn barod. Dw i eisiau datblygu’r drafodaeth mewn ffordd gyda’r gwersi’r degawd cyntaf.

Wrth gwrs dyn ni eisiau ailymweld sgyrsiau ac erthyglau Cymraeg am wleidyddiaeth, cerddoriaeth, hanes, diwinyddiaeth, gwyddoniaeth a phob pwnc dan yr haul.

Er enghraifft, pan oedd Nic yn blogio am Maes-E mae fe wedi rhannu gwersi gyda ni yn y dyfodol am gymunedau a sgyrsiau ar y we.

(Gyda llaw, beth ddigwyddodd gyda’r archif Maes-E? Er enghraifft, dyw’r erthygl Tips ar neud Ffansin gan Mihangel Macintosh ddim ar gael trwy’r wefan – roedd rhaid i mi fynd i archive.org.) YCHWANEGOL: Ateb yn y sylwadau isod

Wrth gwrs dyw Facebook ddim yn helpu o gwbl gyda’r broblem cynnwys sy’n agored a pharhaus. Dyma pam dw i ddim yn licio Facebook llawer yn y cyd-destun hwn. Mae’n ddefnyddiol am lot o resymau wrth gwrs ond mae’n rhy breifat a rhy anodd i chwilio am bethau. Fel arfer mae’n well i blogio ar WordPress.com a rhannu dolenni ar Facebook neu gopïo’r testun i Facebook.

Mae Facebook yn cyflymu symudiad ieithyddol hefyd. Cofnod arall.

Bygythiadau

Bygythiad yw teclynnau sy’n byrhau URLs. Dw i ddim yn hoffi nhw o gwbl achos dw i eisiau URLs sy’n gweithio am flynyddoedd. Weithiau ar Twitter rhaid i mi defnyddio rhywbeth yn anffodus felly dw i’n dewis bit.ly achos mae’n poblogaidd o leia. Safety in numbers – gobeithio.

Ond mae pob gwasanaeth am ddim yn beryglus mewn ffordd, e.e. Geocities. Bydd lot o wasanaethau am ddim yn gorffen neu yn anfon ein gwaith i gategori 4. Bydd yn ofalus gyda dy waith caled.

Glyn Ebwy, Glynebwy a gofod rhyngom ni

So derbynais i sylw ar un o fy nghofnodion heddiw:

Awdur  : Gethin (IP: 147.143.242.94 , ResNetUser-Tegfan-147.143.242.94.bangor.ac.uk)
E-bost : ▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓▓
URL    :
Sylw:
Os wyt ti eisiau hacio’r iaith, beth am sillafu Glynebwy yn gywir Carl yn lle'r
cyfieithiad slafaidd o'r Saesneg.

Rhywun ym Mhrifysgol Bangor o’r enw Gethin. Dw i’n gallu teimlo dicter fe trwy’r sgrin. Aelod arall o’r heddlu iaith efallai, ro’n i’n meddwl. Fi, achos arall o drais ieithyddol.

Ond dw i wastad yn hapus am gyfle i ddysgu rhywbeth. Felly nai ymchwilio’r enwau Glyn Ebwy / Glynebwy arlein trwy Google.

Mae rhywun o’r enw Hellyes4cress wedi bod yn brysur ar Wicipedia hefyd p’nawn ’ma – i trwsio’r enw ar y tudalennau Glynebwy a Blaenau Gwent.

O’r crynodeb Wicipedia:

Enw’r dref ydy Glynebwy ac nid Glyn Ebwy, sôn am gyfieithi’n slafaidd.

Mae fe ychydig yn hwyr am fy nghofnod. Digwyddodd ein sesh ym mis Awst tua saith wythnos yn ôl. Digwyddodd y cofnod gynt. Ond peth yw, nes i copio’r enw “Glyn Ebwy” o dim ond y safle Eisteddfod Genedlaethol. Os mae rhywun yn grac am gofnod bach dychmyga’r WEFAN GŴYL DDIWYLLIANNOL BWYSICAF CYMRU (geiriau nhw). Yn ôl y wefan, yr enw yw Glyn…….saib…….Ebwy.

Sef, Glyn……(bwlch hir iawn lle gallai gwareiddiad yn cwympo)…………….Ebwy.

Dw i’n dychmygu fy teimladau yn yr un sefyllfa. Nope. Dw i’n methu bod yn grac amdano fe sori. Gobeithio mae’r cymhariaeth yn teg yma, Glynebwy a Chaerdydd.

Os ti’n mynd i Llyfrgell Caerdydd Canolog, mae gyda nhw celf tu allan y mynedfa: gwaelod gyda sillafiadau gwahanol o Gaerdydd, Cardiff, Kaerdydd, Kairdiff dros y blynyddoedd. HUNLLEF.

Mae pobol yn galw fe The Diff hefyd weithiau. Mewn gwirionedd does dim ots os dyn ni’n hoffi e neu ddim. Dyn ni ddim yn gallu newid e.

Mae enwau trefi yn pwysig iawn i bobol, DW I’N DEALL. Ond mae gyda pawb yr hawl i enwi unrhyw le unrhyw beth. Yn gynnwys The Diff.

Mae arwyddion ffyrdd yn bwnc gwahanol. Ond dw i’n sgwennu blog, dw i ddim yn gweithio i’r cyngor.

Nes i ateb:

Peidiwch â gwastraffu ynni gyfaill

Ond hefyd dw i’n diolchgar am bobol fel Mistar Gethin Hellyes4cress. Go iawn! Maen nhw yn rhedeg Wikipedia, er enghraifft. Pobol manylion. Does dim byd rong gyda zealots ifanc (err heblaw terfysgwyr ayyb). Dw i’n teimlo debyg weithiau am bethau pwysig. A phethau “pwysig” sy ddim yn bwysig. (Dw i’n gwybod bod e’n ifanc achos nes i ffeindio fe arlein ond sa’ i eisiau rhoi ffocws arno fe yn enwedig. Enghraifft yn unig.)

Zealots ieithyddol hefyd. Yn ôl geiriau Kingsley Amis, dw i’n berk a wanker weithiau – mae’n dibynnu ar y diwrnod.

Glyn Ebwy neu Glynebwy? Sa’ i’n siwr beth sy’n cywir gorau ond mae dau fersiwn yn bodoli.

LYNEBWY hefyd. Dyw enwau Cymraeg ddim yn statig o gwbl. Poeni am sillafiadau gwahanol eh? That is SO Saesneg.

Mae pawb yn berchen ar enwau lleoliadau. Yr unig gobaith i ti yw gweithgareddau ac efallai dylanwad. Yr unig ffordd i ddylanwadu yw blog neu gwefan neu project neu eisteddfod neu sianel neu llyfr dy hun. Sgwenna llyfr o’r enw GLYNEBWY, GYFEILLION. Neu lansia sianel o’r enw GLYNEBWY: GOFOD HEB GOFOD. Wrth gwrs dw i wedi troi off sylwadau felly bydd rhaid i ti dechrau blog dy hun am sylwadau.

Gyda llaw, fel rhywun ailiaith dw i ddim yn dilyn lot o safonau. Yn anffodus. I ti.

(Fy uchelgais yw “camgymeriadau” ieithyddol fel I Can’t Get No Satisfaction gan Rolling Stones. Diolch David Crystal am y mewnwelediad.)

Ers fy ngofnod cyntaf yn Gymraeg ym mis Medi 2009 dw i wedi sgwennu 159 cofnod ar haciaith.com, 35 cofnod ar ytwll.com, 15 cofnod ar shwmae.com a 44 ar morris.cymru (paid a sôn am Twitter). Dw i’n llenwi’r we gyda gramadeg anarferol a sillafiadau creadigol. Ond dw i’n sgwennu yn well bob tro, gobeithio.

Bron blwyddyn hwyrach, croeso i fy 254ydd cofnod yn Gymraeg.

Mae’r waith Dafydd ap Gwilym dal yn bodoli. Mae gwareiddiad dal yn bodoli. Mae’r iaith dal yn bodoli.

Beth fyddoch chi wneud? Crio dros y “clais” bach neu bwyta’r afal. Neu planu coeden afal.

Hwyl fawr i’r Cofnod llawn o’r Cynulliad

Cofio hwn: Cam yn ôl i’r iaith (Newyddion BBC, mis Mai 2010)?

Yn anffodus mae’r Cynulliad Cymru yn cyhoeddi’r fformat newydd o’r Cofnod nawr, mae’n dechrau heddiw. Dylai fe bod yn amlwg pam mae’r penderfyniad yn lleihau’r statws yr iaith Gymraeg.

Sgwennodd Syniadau mwy amdano fe ym mis Mai a Rhodri ap Dyfrig mewn sylw ar Datblogu.

Hefyd dw i wedi bod yn casglu rhesymau technolegol pam mae fe’n syniad drwg.