‘Dylen ni dechrau rhyw fath o borth’

Mae 111 cofnod mewn fy ffolder drafft. Sut wnaeth hynny digwydd? Hadau yw’r rhan fwyaf. Gwnaf i drio postio rhai ohonyn nhw.

Ystyriwch y paragraff yma am hanes Yahoo a’r we:

[…] What made Yahoo a great business, long ago, is that there was a reason to visit it multiple times a day. Yahoo was the first site to do a bang-up job organizing the Web, and it was the first site to capitalize on that prowess by adding all kinds of useful doodads that made you stick around. This was the famous “portal” strategy of the early dot-com years—you’d go to Yahoo to get to someplace else, but in the process, you’d get caught up in Web email, stock quotes, news stories, the weather, horoscopes, job ads, videos, and personals. The portal idea is mocked now, because after Google came along, people realized that you could get to wherever you wanted on the Web in seconds. But it’s worth remembering that Web portals were a terrific idea for a long time. Indeed, for much of the last decade, people spent more time on Yahoo than on any other site online. […]

(o Slate – rwyt ti wedi gweld y darn gorau uchod)

Dw i wedi clywed yr awgrymiad ‘porth’ mewn cyfarfodydd yng Nghymru. Fel arfer mae rhywun yn dweud ‘dylen ni dechrau porth!’ ac mae pobol eraill yn cytuno. Syniad da.

Mae’r gair ‘portal’ neu ‘hub’ yn dod mas yn Saesneg ac hyn yn oed yn cyd-destunau eraill fel ‘transport hub’. Efallai dw i’n hollol rong ond yn fy marn i mae’r gair ‘porth’, ‘portal’ neu ‘hub’ yn arwydd o ddiffyg meddwl manwl. (Pwy fydd yn gyfrifol am y cynnwys? Pam fydd pobol eisiau cyfrannu?)

Mewn gwirionedd mae’n anodd iawn i greu rhywbeth sydd yn apelio at bawb. Mae angen lot o bobol i gynnal rhywbeth o ddiddordeb cyffredin i bawb, naill ai lot o staff neu lot o wirfoddolwyr/cyfranogwyr.

Yr unig porth, fel petai, mewn dwylo pobol Cymraeg yn ystod hanes y we oedd Maes-e. O’n i ddim yn digon rhugl i gymryd rhan ar y maes yn ystod yr oes aur ond dw i dal yn ffeindio cynnwys gwerthfawr. Yn diweddar o’n i’n chwilio am y gair siolen ac mae trafodaeth ar Maes-e ar gael trwy chwilio.

Mae Facebook wedi bod fel porth i lot o siaradwyr Cymraeg ers blynyddoedd ac wedi cymryd cynnwys tu ôl y wal. Oes gobaith o borth Cymraeg mewn dwylo pobol Cymraeg yn y dyfodol?

Efallai dylen ni ystyried y we Gymraeg i gyd fel porth, y porth o byrth.

Neu efallai dylen ni anghofio’r gair yn gyfan gwbl ac yn bathu trosiad gwell sydd yn addas i ein sefyllfa.

Fflachio / Hacio’r Iaith – beth ddysgais i

Dyma’r fideo o fy sesiwn Fflachio’r Iaith i’w wylio eto ac eto!

(Yn y fideo dw i’n sôn am rhedeg Android ar efelychydd Eclipse ar dy gyfrifiadur. Dylet ti chwarae gydag Eclipse oes os diddordeb gyda ti.)

Dyma beth ddysgais i:

  • Mae’n bwysig iawn i ailadrodd y Rheol Dau Droed, sef os wyt ti eisiau gadael unrhyw bryd dylet ti adael. O’n i’n gwybod oedd y pwnc yn niche felly gwnes i atgoffa pobol ar y dechrau.
  • Mae’n bosib gwneud sesiwn Hacio’r Iaith heb unrhyw baratoad. Ac mae lle i sesiynau ymarferol amlgyfrannog.  Baddiel and Skinner Unplanned yn hytrach na Christmas Lectures.
  • Mae’r fformat sgrin + cyflwynydd + cynulleidfa yn creu disgwyliadau i ryw raddau. Cawson ni lot o help a chyfranogiad ond efallai bydd e’n haws i greu awyrgylch neis gyda strwythur ‘agored’, e.e. cylch o seddau. Diolch i bawb am ddod a chyfrannu!
  • Dw i wedi bod yn rhan o Hacio’r Iaith ers y dechrau, tri cynhadledd a sesiynau mewn Chapter ayyb, dw i’n hapus i ddweud bod i erioed wedi darparu ’darlith traddodiadol’! Er bod darlith traddodiadol yn hollol iawn dw i’n gweithio mewn ffordd gwahanol.
  • Cyn i mi ddechrau tro nesaf dylwn i dreulio tri neu bedwar munud i baratoi’r stafell i annog cyfranogiad. Er enghraifft ambell waith mae’n well i fod yng nghanol y stafell gyda dwy sgrin – un mewn gliniadur ac un allanol i ddangos y sgrin i bobol gyferbyn.
  • Mae gyda phobol lot i’w gyfrannu, yn enwedig y pobol ‘technegol’. Ond ar hyn o bryd mae rhai ohonyn nhw yn eithaf distaw, efallai dydyn nhw ddim yn teimlo digon hyderus i fentro sesiwn? Neu ydyn nhw eisiau mwy o anogaeth i ffeindio pwnc diddorol? Ar y cyfan roedd y cynrychioliad o bobol yn eithaf da: dynion a benywod, pob oedran, pynciau a diddordebau gwahanol, ayyb. Tra bod Hacio’r Iaith yn ymestyn i bobol o bob arbenigaeth (ac yn croesawu tips am sut i fod yn gyfartal) mae angen cofio a chefnogi’r gîcs. Efallai bydd sesiynau niche iawn yn syniad.
  • Tra bod i’n siarad dw i’n symud fy mreichiau eithaf lot. Mae angen ail-asesu effeithiolrwydd y dull yma yn sicr.
  • O safbwynt symudol roedden ni’n methu rhedeg yr ap Helo Byd ar ffôn (yn hytrach na chyfrifiadur). Felly roedd y sesiwn yn fethiant! Paid ag ofni methiant.
  • Y term llinyn (yn y cyd-destun meddalwedd).
  • Mae dal galw am Android Cymraeg! Mae’r system yn enfawr ond dylai fe fod yn bosib gyda chyd-weithredu. Gwnaf i drio gosod system cyfieithu hawdd ar-lein (gydag XML, schemas ac ati yn y cefndir yn saff).
  • Mae galw am wybodaeth hygyrch am sgwennu cod – rhyw fath o gwrs byr am ddim ar-lein fel Codeacademy? Wrth gwrs dw i’n meddwl am rhywbeth yn Gymraeg gyda chynnwys brodorol. Mae’n bwysig, hyn yn oed, i fabwysiadu pethau yn Gymraeg er mwyn llifo trwy’r sgwrs a phobol Cymraeg a newid yr ‘agenda’.

Santes Dwynwen 404!

Yn anffodus roedd rhaid i rywun dileu dau dolen ar Wikipedia i erthyglau S4C am Santes Dwynwen achos mae’r sianel wedi torri’r dolenni (Dudley a Dechrau Canu). Ydyn ni wedi colli’r erthyglau am byth?

Dydd Santes Dwynwen 404 anhapus!

Dyw e ddim yn broblem S4C, mae’n broblem i’r diwydiant darlledu yn gyffredinol. (Gweler hefyd: cofnod gan Tom Morris am Channel 4 a BBC.)

Pryd fydd darlledwyr yn gwerthfawrogi cynnwys o safon ar y we fel mwy na jyst cyhoeddusrwydd dros dro? Pryd fyddan nhw yn caru‘r we fel cyfrwng?!

Rydyn ni’n bwriadu dathlu Santes Dwynwen am byth, dylen nhw hefyd. Rydyn ni eisiau gweld twf yn y maint o gynnwys da yn Gymraeg ar y we. Ond ar hyn o bryd rydyn ni’n ail-adeiladu’r we Gymraeg bob 10 mlynedd. Mae’n wastraff o arian ac amser. Dw i’n deall tipyn o golled cynnwys ar fentrau gan wirfoddolwyr – ond cwmnïau cyfryngau proffesiynol?

Wrth gwrs mae modd ailgyfeirio cyfeiriadau i’r erthyglau os mae’r system cyfeiriadau wedi newid.

Dydd Santes Dwynwen Hapus i chi i gyd beth bynnag.

Profi’r ategyn Storify ar WordPress

Dw i’n profi’r ategyn Storify newydd ar gyfer WordPress.

http://storify.com/carlmorris/stori-prawf-gelynau-cyhoeddus

Dylai’r pwrpas Storify bod yn eithaf amlwg o’r enghraifft yma – casglu darnau o gynnwys o gwmpas y we i greu stori. Mae Al Jazeera a chwmniau newyddion wedi bod yn ei defnyddio yn ddiweddar i gyhoeddi ond hefyd i wahodd straeon o’r gymuned/cynulleidfa.

Mae ffeil POT i’w gyfieithu ond mae brawddegau gweinyddwr yn unig fel ‘Insert Story’, does dim byd gweledol i’r ymwelwyr. Mae rhan fwyaf o’r brawddegau system uchod yn dod o’r gwasanaeth.

Dw i ddim yn siŵr eto faint mae’r ategyn yn ychwanegu i’r profiad achos mae’n bosib mewnosod y stori hen yr ategyn.

Gwerthu e-lyfrau yn uniongyrchol

Diolch Ifan MJ am argymell yr erthygl Guardian am brisiau yn y diwydiant e-lyfrau (yn yr UDA).

Oes cyfle i gyhoeddwyr yma: gwerthu e-lyfrau yn uniongyrchol er mwyn cynnig prisiau gwell nag Amazon/Barnes&Noble *a* chadw mwy o’r elwa? Anghofia DRM er mwyn cynnig gwasanaeth gwell hefyd. Mae’r Lolfa yn wneud yn union yr un peth nawr er bod y rhestr o deitlau yn fyr iawn. Ond dw i wedi dweud hynny o’r blaen!

Os mae darllenwyr eisiau talu mwy ar Amazon achos maen nhw yn meddwl bod e’n gyfleus, mae croeso iddyn nhw. Bydd mwy nag un ffordd i brynu.

Ond pam dyw awduron ddim yn cynnig yr opsiwn i brynu e-lyfrau ar ei wefannau? Dw i’n siŵr bod e’n bosib cael cytundeb gyda’r cyhoeddwr sy’n talu am y marchnata/golygu/gwaith datblygu ac ati.  Mae unrhyw band yn wneud yr un peth – os wyt ti’n prynu albwm trwy’r wefan mae rhai o’r arian yn mynd i’r cwmniau recordiau a chyhoeddi.

Efallai mae angen gwasanaeth label gwyn sydd yn cynnig teclyn siop i awduron. Oes galw? Bydd e’n tebyg i Bandcamp ar gyfer awduron. Mae Bandcamp yn wych ac mae fy ffrindiau sy’n gerddorion yn cytuno. Gwendid wrth gwrs yw’r diffyg darpariaeth Cymraeg. Os wyt ti erioed wedi ei weld dyma dudalen Sen Segur – un o fy hoff fandiau ar un o fy hoff wasanaethau cerddoriaeth.

Cynseiliau ieithyddol ar y we

Mae Ifan Morgan Jones newydd gyhoeddi siart o’i hoff blogiau ar Golwg360 sy’n ddiddorol (er bod y dewisiadau bach yn drwm ar yr ochr sosejol, fel lot o bethau yng Nghymru batriarchaidd).

Mae fe’n dweud:

[…] Rhif 6: Quixotic Quisling
Efallai fod cynnwys blog ddwyieithog yn gosod cynsail peryglus […]

Wel, mae’n dibynnu ar bobol eraill. Hoffwn i feddwl bydd mwy o flogiau uniaith Saesneg ar y we yn dechrau cyhoeddi yn Gymraeg…

🙂

Cymynrodd y Samsung S5600 Cymraeg

Cofia’r Samsung S5600? Ffôn Cymraeg cyntaf y byd (ac olaf, ar hyn o bryd), naeth cael ei lansio dwy Eisteddfod yn ôl.

Gwnes i ofyn Bwrdd yr Iaith am sefyllfa y cyfieithiad er mwyn copio rhai o’r termau i’n cyfieithiad Android. Orange sy’n biau’r cyfieithiad o’r system. Gwnaeth y Bwrdd ateb gyda dolenni handi i dermau.

Dw i eisiau meddwl bydd cyfieithiad Android yn cyfrannu at fersiynau newydd a phrosiectau eraill yn y dyfodol. Er doedd e ddim yn rhedeg Android bydd rhyw fath o ddilyniant o’r Samsung yn neis – ac yn y maes technoleg Cymraeg yn gyffredinol. Hoffwn i feddwl bod ni’n symud o nerth i nerth. Ac mae’r diffyg argaeledd stwff a fu yn atal arloesi.

Yn y cyd-destun hanes sa’ i’n gweld pwynt yr ymdrech Orange, mae’n lot o drafferth am dipyn bach o gyhoeddusrwydd ym mis Awst.