Rhannu llyfrau: môr-ladrad vs. dinodedd

Yn ystod dacluso disg caled wnes i ail-wrando ar yr araith hon o fis Hydref 2008 gan yr awdur Neil Gaiman am: hawlfraint, copïo, llyfrau, rhannu.

Mae fe’n siarad am y gwerth “pass-along” sydd wedi bodoli gyda llyfrau am oesoedd (e.e. sut wyt ti’n ffeindio dy hoff awduron? Trwy ffrindiau, awgrymiadau, benthyciadau, llyfrgelloedd ond weithiau yn unig trwy siopau llyfrau). Arlein mae’n lot hawsa. Dw i’n hoffi ei agwedd.

Hefyd mae fe’n sôn am awduron eraill fel Cory Doctorow a Paulo Coelho sy’n rhannu eu llyfrau arlein am ddim.

Dw i ddim yn gyfarwydd iawn ar ei lyfrau. Dylwn i drio un o’i llyfrau – cyn prynu. Dw i’n trio dychmygu’r safbwynt nofelydd fel Neil Gaiman. Dechreuodd y llyfr Sleeveface fel cynnwys arlein a rhannu arlein beth bynnag. Mae’r llyfr yn gynnwys lluniau. Sgwennais i ddau dudalen o destun, dyna ni. Dw i’n blogio hefyd wrth gwrs ond dw i ddim yn wneud e fel ffynhonnell uniongyrchol o arian – mae’n sgîl-gynnyrch.

Er mae’r galw am lyfrau yn llau nag ieithoedd mwyafrifol, dinodedd yw bygwth mawr gydag ieithoedd lleiafrifol.  Sa’ i di weld digon o sgwrs yn Gymraeg am rannu llyfrau neu enghreifftiau chwaith. Yn ystod yr haf cwrddais i Maria Yáñez yn Aberystwyth trafodon ni’r rhyddhad llyfr Galiseg mewn print ac arlein am ddim dan Creative Commons (O Home Inédito gan Carlos G. Meixide). Enghreifftiau ar y wefan Creative Commons. Beth am ieithoedd lleiafrifol, unrhyw enghreifftiau eraill? Pam ddylai ieithoedd eraill cael yr hwyl? Dylai rhywun (rhywun fel Y Lolfa?) trio fe jyst i ddod yn gyntaf!